Nutrigenetyka – co warto o niej wiedzieć?
Nutrigenetyka to nauka, która łączy w sobie wiedzę o genach z dietetyką. Znajomość własnego genotypu może pomóc w odchudzaniu, niwelowaniu stanów zapalnych czy poprawie samopoczucia. Odpowiednio dobrane żywienie dostarcza wielu cennych witamin i minerałów, a także pomaga odzyskać kontrolę nad swoją wagą. Co warto wiedzieć o nutrigenetyce?
![na-czym-polega-nutrigenetyka.jpg](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/5hp9nLAEHMU8flwByRJDk8/fd0b0c25e9b5db9ecb207ed69dd07a02/na-czym-polega-nutrigenetyka.jpg.jpg?w=1920&h=1280&fl=progressive&q=90&fm=jpg)
Polecane
![dieta-antycellulitowa-co-jesc-a-czego-lepiej-unikac](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/NNLGzB2iKma31RxpTckkM/d95d4bf5522472d38781b3672a48cb9b/dieta-antycellulitowa-co-jesc-a-czego-lepiej-unikac.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![dieta-bogata-w-blonnik-co-daje-przepisy-i-jadlospis](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/3x1SW5qX1GDHUckZWXeddH/4a9eb69da9962246211cf1f123917277/dieta-bogata-w-blonnik-co-daje-przepisy-i-jadlospis.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![dieta-przy-reumatoidalnym-zapaleniu-stawow-rzs](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/4E89F5PVNPpai9B0l0z7zr/f7e10b292facb102a8e16be9b86085f0/dieta-przy-reumatoidalnym-zapaleniu-stawow-rzs.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![dieta-na-watrobe-co-jesc-a-czego-unikac](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/2eM8SaeRiekDLbGW79JMbd/b160ceccbbe92eb6b23a60c8a022d08b/dieta-na-watrobe-co-jesc-a-czego-unikac.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
Czym jest nutrigenetyka?
Nutrigenetyka jest nowym pojęciem, obejmującym dietę opartą na genach. Żywność ma duży wpływ na organizm. To, jak dany człowiek reaguje na konkretne pokarmy, jest zapisane w jego genach. W jedzeniu znajdują się bioaktywne składniki, które wpływają na genom. W szczególności są to witaminy i minerały, np. wapń, magnez, a także kurkumina, resweratrol czy genisteina. Ważną rolę odgrywają antyoksydacyjne witaminy, jak A, C oraz E. Nutrigenetyka jest mocno powiązana z leczeniem chorób metabolicznych, w szczególności cukrzycy typu II, hipercholesterolemii czy niektórych nowotworów.
W genach są zakodowane różne informacje, w tym tendencja do tycia. Znajomość poszczególnych mechanizmów może być sposobem na skuteczną walkę z nadmiarowymi kilogramami. Oceniając fragmenty genów, można ułożyć dietę, która przyniesie oczekiwane rezultaty. W wyniku badań udało się odkryć, że fenyloalanina, znajdująca się m.in. w mięsie, w nabiale czy w roślinach strączkowych, może negatywnie wpływać na organizm. Podobnie jest w przypadku glutenu i celiakii, która wyklucza jego spożywanie, a także przy wrażliwości na sód, która może pojawić się u osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze.
Kto powinien wykonać badania nutrigenetyczne?
Nutrigenetyka identyfikuje poszczególne nukleotydy, które mogą tworzyć różne konfiguracje, a następnie determinują odpowiedź organizmu na spożycie określonych produktów spożywczych. Badania DNA mogą być pomoce w określeniu, które składniki pokarmowe służą organizmowi, a których należy się wystrzegać. Pomagają stwierdzić również:
nadwrażliwość na kofeinę,
jak wpływa sód zawarty w soli na organizm,
nietolerancję laktozy,
nietolerancję glutenu,
niedobór kwasu foliowego.
Zazwyczaj powyższe składniki są odpowiedzialne za wywoływanie stanów zapalnych w organizmie, a także za dolegliwości z nimi związane. Wykluczenie ich z diety może przynieść korzyści w postaci lepszego samopoczucia, uzyskania oczekiwanej wagi i poprawy wyników badań. Wiedza o genach nie tylko pozwala lepiej dobrać sposób odżywiania się, ale także pomaga uniknąć podążania za modnymi dietami, które mogą nie służyć organizmowi.
Badania nutrigenetyczne mogą być pomocne w leczeniu wielu chorób układu pokarmowego, w szczególności tych wywoływanych nietolerancjami pokarmowymi. Sprawdza się to u osób, które powinny wykluczyć laktozę oraz gluten, a także u tych, którzy nie mogą spożywać w nadmiarze innych składników pokarmowych.
Jak wykonuje się badania nutrigenetyczne?
Testy nutrigenetyczne można wykonać już u dzieci, co pomoże w kształtowaniu ich przyszłych nawyków żywieniowych w zależności od wyników. Badaniom mogą poddać się kobiety w ciąży, co jest pomocne w ustaleniu metabolizmu kwasu foliowego, który jest istotny w tym okresie. Testy są wykonywane z krwi, a niekiedy ze śliny. W laboratorium pobrany materiał podlega analizie, a następnie przygotowywany jest raport dotyczący szczegółowych zaleceń dietetycznych. Dzięki wynikom można ułożyć jadłospis. Warto skorzystać z pomocy dietetyka, który dobierze odpowiednią kaloryczność posiłków, uwzględni preferencje smakowe i czas na przygotowanie jedzenia.
Pomimo że badania nie należą do najtańszych, to można je wykonać tylko raz w życiu. Ludzkie DNA nie zmienia się wraz z wiekiem, dlatego informacje uzyskane podczas badań nutrigenetycznych będą aktualne przez całe życie. Dzięki nim wiadomo, jaki kto ma typ metaboliczny.
Jakie informacje można uzyskać z badań nutrigenetycznych?
Badania nutrigenetyczne są pomocne w układaniu diety. Dobór odpowiednich składników może zmniejszyć przede wszystkim dolegliwości związane z układem pokarmowym, a także bóle głowy czy trądzik. Wiele dolegliwości może być związanych z chorobami, jak SIBO czy IBS (zespół jelita drażliwego). Testy nutrigenetyczne analizują również wpływ konkretnych witamin i minerałów na organizm, w szczególności kwasu foliowego czy witaminy D. Zaburzony metabolizm może wymagać dodatkowej suplementacji.
Od kilku lat nasila się problem otyłości u coraz młodszych osób. Często jest ona czynnikiem rozwoju wielu chorób metabolicznych. Niektóre osoby mają wrodzoną predyspozycję do przybierania na wadze, dlatego szybkie działania prewencyjne mogą pomóc uzyskać i utrzymać prawidłową masę ciała. Łatwiej jest również zaplanować dietę odchudzającą, która może bazować na indeksie glikemicznym.
Warto wspomnieć o stresie oksydacyjnym, który nie jest bez znaczenia dla naszego organizmu. Wolne rodniki uszkadzają zdrowe komórki, prowadzą do rozwoju wielu chorób, a także przyspieszają starzenie się organizmu. Do przyczyn stresu oksydacyjnego można zaliczyć:
stres,
zanieczyszczenia środowiska,
złe nawyki żywieniowe (dietę bogatą w tłuszcze trans, mało urozmaiconą, ubogą w witaminy i minerały),
stosowanie używek.
Zwalczenie stresu oksydacyjnego pozytywnie wpływa na organizm, poprawia wygląd skóry, pracę narządów wewnętrznych i samopoczucie.
- B. Skowrońska et.al., Rola tkanki tłuszczowej w układzie dokrewnym, „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemian Metabolicznych”, 2005, 1, s. 21–29.
- M. Bašić et al., Obesity: genome and environment interactions, „Archives od Industrial Higiene and Toxicology”, 2012, 63(3), s. 395–405.
- P. Perez-Martinezet al., Nutrigenetics, metabolic syndrome risk and personalized nutrition, „Current Vascular Pharmacology”, 2013, 11(6), s. 946–953.
- C.M. Phillips, Nutrigenetics and metabolic disease: current status and implications for personalised nutrition, „Nutrients”, 2013, 10, 5(1), s. 32–57.
- M. Pieszka, M.P. Pietras, Nowe kierunki w badaniach żywieniowych – nutrigenomika, „Roczniki Naukowe Zootechniki”, 2010, 37, 2, s. 83–103.
![Author
Sylwia Brodniewska
picture](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/5faFNBvPkJOwKePhjxVNCm/805f1ae9a6a1e22c1e9fdceb8511106c/Sylwia_Brodniewska.png?w=100&h=100&q=90&fm=png&fit=thumb)
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
![dieta-na-jelita-co-jesc-jadlospis-i-przepisy](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/7jTTkLNYGC54FnUdc11Som/79703e45e885f8e9da4044453502aa8a/dieta-na-jelita-co-jesc-jadlospis-i-przepisy.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)
![sniadanie-lekkostrawne-z-czego-powinno-sie-skladac](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/24oko06Y6fAALzBZhUo0ZK/78b1dd87f1530388becfb9b6b36bc450/sniadanie-lekkostrawne-z-czego-powinno-sie-skladac.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)
![ziola-na-obnizenie-potasu-jakie/](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/XHqRNwcjTZW6RjbuiRmf9/4fd67ea83ba7ae2a81912dce8d36e4dd/ziola-na-obnizenie-potasu-jakie.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)
![zoltko-co-zawiera-ile-wazy-ile-ma-kalorii](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/4kVK3eyODNCyKg4As1anLM/05ca7cb19457089b4159f8b30668af9a/zoltko-co-zawiera-ile-wazy-ile-ma-kalorii.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)