Niedobór dopaminy – jak się objawia? Jak leczyć?
Dopamina jest neuroprzekaźnikiem, który odgrywa kluczową rolę w regulacji różnorodnych procesów w organizmie człowieka. Dopamina jest zaangażowana w wiele aspektów naszego codziennego funkcjonowania i odpowiada m.in. za poziom energii, samopoczucie, motywację i kontrolę ruchu. Niedobór dopaminy sprawia, że nasilają się stany depresyjne, trudności emocjonalne i problemy z koncentracją. Dowiedz się, jak zwiększyć poziom dopaminy w organizmie i cieszyć się lepszym samopoczuciem.
Polecane
Co to jest dopamina?
Dopamina jest jednym z najważniejszych neuroprzekaźników, który pełni kluczową funkcję w regulacji fizjologicznych procesów w organizmie człowieka. Ten organiczny związek chemiczny, należący do grupy katecholamin, jest wytwarzany i uwalniany przede wszystkim w nerkach oraz w zakończeniach komórek nerwowych, m.in. w mózgu i rdzeniu kręgowym. Wraz z acetylocholiną, serotoniną, noradrenaliną i wieloma innymi, tworzy grupę związków chemicznych odpowiedzialnych za przekazywanie sygnałów między neuronami. Poziom dopaminy ma wpływ na wiele aspektów naszego codziennego funkcjonowania, w tym na nastrój, motywację do działania, koncentrację i kontrolę ruchu.
Dopamina została odkryta i po raz pierwszy opisana w 1957 roku przez Arvida Carlssona i jego współpracowników. Carlsson zidentyfikował dopaminę w mózgu i odkrył, że jest ona prekursorem noradrenaliny. Za swoje badania Carlsson otrzymał w 2000 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny.
Rola dopaminy w organizmie
Rolę dopaminy odkrywano stopniowo, a w początkowym okresie badań nad tą substancją każda dekada przynosiła nowe wiadomości:
W latach 60. XX wieku naukowcy odkryli, że dopamina jest uwalniana w odpowiedzi na nagrody, co sugeruje, że odgrywa ona rolę w motywacji i uczeniu się;
W latach 70. XX wieku stwierdzono, że niedobór dopaminy może prowadzić do depresji, a nadmiar dopaminy może prowadzić do manii;
W latach 80. XX wieku badacze doszli do wniosku, że dopamina jest niezbędna do kontrolowania ruchów ciała;
W latach 90. XX wieku opisano rolę dopaminy w koncentracji i umiejętności skupienia uwagi.
Nie ma wątpliwości, że dopamina odgrywa niezwykle ważną rolę w organizmie człowieka. Ten neuroprzekaźnik wpływa na wiele procesów w naszym ciele. To dzięki niej odczuwamy motywację i zapał do wykonywania różnych zadań.
Oprócz tego, dopamina odgrywa również kluczową rolę w układzie hormonalnym, ponieważ reguluje pracę gruczołów endokrynnych. Reguluje wydzielanie hormonu wzrostu, prolaktyny oraz gonadotropiny. Ponadto wpływa na układ limbiczny, czyli zespół struktur korowych i podkorowych w mózgu, który kontroluje nasze emocje i procesy psychiczne.
Dopamina odpowiada także za prawidłową koordynację układu ruchu.
Jak sprawdzić poziom dopaminy w organizmie?
Istnieje kilka sposobów, aby sprawdzić poziom dopaminy w organizmie, w tym badanie krwi (wykonywane najczęściej na czczo, w godzinach porannych) oraz badanie moczu (wykonane z próbki pobranej z dobowej zbiórki moczu). Badania obrazowe mózgu, takie jak tomografia emisyjna pozytonów (PET) i tomografia komputerowa emisyjna pojedynczych fotonów (SPECT), mogą być użyte do pomiaru poziomu dopaminy w określonych obszarach mózgu. Są one drogie i inwazyjne, dlatego stosuje się je przede wszystkim w celach naukowych.
W przypadku podejrzenia niedoboru lub nadmiaru dopaminy pomocne mogą być również specjalistyczne kwestionariusze i ankiety.
Objawy niedoboru dopaminy
Niedobór dopaminy obserwuje się w przebiegu choroby Parkinsona czy w zaburzeniach psychicznych. Jednak nawet niewielki niedobór tej substancji może powodować objawy takie jak:
obniżenie nastroju i stany depresyjne – niski poziom dopaminy może prowadzić do uczucia smutku, przygnębienia i apatii. Osoby z niedoborem dopaminy często odczuwają brak motywacji i radości z życia.
trudności z koncentracją i skupieniem uwagi – dopamina jest kluczowym neuroprzekaźnikiem odpowiedzialnym za funkcje poznawcze, takie jak koncentracja, uwaga i pamięć.
brak energii i motywacji – niedobór dopaminy może prowadzić do chronicznego zmęczenia i trudności w podejmowaniu działań.
problemy z kontrolą ruchu – dopamina jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu ruchu. Niedobór dopaminy może prowadzić do zaburzeń takich jak sztywność mięśni, drżenie i trudności w utrzymaniu równowagi.
trudności emocjonalne – niedobór dopaminy może prowadzić do niestabilności emocjonalnej, wahań nastroju, lęku i trudności w radzeniu sobie ze stresem.
Ponadto, niedobór dopaminy może prowadzić do zaburzeń snu, problemów z libido, oraz dolegliwości żołądkowych. Wiedza na temat dopaminy, jaką dziś dysponujemy, stanowi dowód na to, że dolegliwości takie jak depresja atypowa czy depresja endogenna to efekt zachwiania równowagi biologicznej w organizmie.
Jak zwiększyć poziom dopaminy?
Istnieje kilka sposobów, które mogą pomóc w zwiększeniu poziomu dopaminy w organizmie. Jednym z nich jest regularna aktywność fizyczna. Badania wykazały, że regularne ćwiczenia fizyczne mogą zwiększać poziom dopaminy i poprawiać nasze samopoczucie.
Innym sposobem na zwiększenie poziomu dopaminy jest zdrowa dieta. Niektóre produkty spożywcze, takie jak banany, awokado, czy nasiona dyni, zawierają składniki, które mogą wspomagać produkcję dopaminy w organizmie.
Dodatkowo, istnieje kilka naturalnych suplementów diety, które mogą wspomagać produkcję omawianej substancji w organizmie. Należą do nich np. l-teanina, kwas foliowy, czy witamina B6. Jednak przed rozpoczęciem suplementacji skonsultuj się z lekarzem.
Dowiedz się również, czym jest hormon stresu, czyli kortyzol, którego poziom wzrasta w sytuacjach stresowych.
Jak objawia się nadmiar dopaminy?
Podobnie jak niedobór, nadmiar dopaminy może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. Przede wszystkim prowadzi do wzmożonej pobudliwości, impulsywności i agresywnego zachowania. Nadmiar dopaminy może prowadzić do zaburzeń psychotycznych i powodować halucynacje i urojenia. Zwiększona ilość substancji w organizmie może stać się przyczyną trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu.
Obserwujesz u siebie niepokojące objawy? Skonsultuj się z lekarzem bez czekania w długich kolejkach. Dzięki Polisie Zdrowie Welbi, czyli prywatnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, będziesz mieć możliwość konsultacji z lekarzem pierwszego kontaktu w ciągu 24 godzin od rezerwacji wizyty i ze specjalistą z listy dostępnych w danym pakiecie w ciągu przeważnie 3 dni roboczych.
W pakiecie już od 119 zł miesięcznie możesz mieć dostęp nie tylko do e-konsultacji i wizyt w gabinecie lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i 29 specjalistów. Oprócz tego pakiet OCHRONA COMPLEX zawiera 142 rodzaje badań laboratoryjnych, 74 rodzaje badań obrazowych i 5 rodzajów badań czynnościowych, szczepienie przeciwko grypie sezonowej i profilaktyczny przegląd zdrowia, który można wykonać raz na rok.
Zamów na Welbi ofertę i sprawdź, z jakich usług medycznych i na jakich zasadach można korzystać w ramach Polisy Zdrowie Welbi.
- M. Jarema, Depresja i zaburzenia lękowe W gabinecie lekarza specjalisty, Rozpoznawanie i leczenie, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
- M.E. Long, Mózg chce więcej dopaminy, Wydawnictwo Feeria, Łódź 2023.
- J.B. Taylor, Tajemnica zdrowego mózgu. Jak wykorzystać neuroplastyczność oraz właściwości prawej i lewej półkuli mózgu, aby przywrócić zdrowie i odkryć psychologiczne i biologiczne możliwości umysłu, Wydawnictwo Vital, Białystok 2022.
- D.G. Amen, Neuroplastyczność mózgu. Proste ćwiczenia i techniki, które wyeliminują złe nawyki, negatywne emocje, stres i depresję, Wydawnictwo Vital, Białystok 2022.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
