Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.

Odmrożenia – jakie są rodzaje? Jak je leczyć?

lek. Agnieszka Żędzian30.10.2023Aktualizacja: 30.10.2023

Odmrożenie jest uszkodzeniem tkanek powstałym w wyniku działania temperatury poniżej 0°C. Najbardziej narażone na ich powstanie są dystalne części ciała, m.in. palce rąk, stóp i nos, ale odmrożenie może wystąpić w każdej okolicy. Jakie czynniki sprzyjają powstawaniu odmrożeń? Jakie są ich rodzaje? Co robić w przypadku ich pojawienia się? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz w poniższym artykule.


odmrozenia-jakie-sa-rodzaje-jak-leczyc
Adobe Stock

Polecane

ugryzienie-biedronki-jak-wyglada-jak-leczyc
Zdrowie
1 min.
Ugryzienie biedronki – jak je rozpoznać? Czy może zagrażać zdrowiu?
02.06.2022
bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac
Zdrowie
1 min.
Bąble po oparzeniu - po ilu dniach znikają? Czym smarować?
30.07.2021
skurcze-szyi-jakie-sa-przyczyny-co-robic
Zdrowie
2 min.
Skurcze szyi - jakie są przyczyny? Co robić?
24.01.2022
swedzace-uszy-w-srodku-na-zewnatrz-u-dziecka
Zdrowie
2 min.
Swędzące uszy - w środku, na zewnątrz, u dziecka
24.01.2022
Spis treści
  1. Co to jest odmrożenie?
  2. Stopnie odmrożeń
  3. Odmrożenia – pierwsza pomoc. Jak leczyć odmrożenia?
  4. Odmrożenia – jakie mogą być ich powikłania?
  5. Odmrożenie skóry po krioterapii

Co to jest odmrożenie?

Odmrożenie jest uszkodzeniem tkanek, które powstaje w wyniku działania temperatury poniżej 0°C. Może powstać w każdej okolicy ciała, ale najczęściej dotyczy dystalnych części ciała. Mówi się wówczas o odmrożeniu nosa, uszu, rąk czy stóp. Podobnie jak oparzenie, odmrożenie może prowadzić do wystąpienia martwicy tkanek, odwodnienia i nadkażenia bakteryjnego, dlatego nigdy go nie lekceważ. Nieleczone odmrożenie może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, a nawet prowadzić do śmierci. W razie jego wystąpienia niezwłocznie zgłoś się do lekarza lub – w przypadku występowania innych niepokojących objawów – zadzwoń po pogotowie ratunkowe pod numerem 112 lub 999.

Niektóre osoby są bardziej narażone na odmrożenia od innych. Do czynników sprzyjających odmrożeniom zalicza się:

  • porę roku – najwięcej przypadków odmrożeń odnotowuje się zimą;

  • silny wiatr towarzyszący ujemnym temperaturom;

  • brak lub nieadekwatna ochrona przed zimnem – na odmrożenia bardziej narażone są osoby bezdomne;

  • długi czas ekspozycji na niską temperaturę;

  • niedożywienie;

  • bardzo młody lub podeszły wiek;

  • unieruchomienie;

  • bycie pod wpływem alkoholu lub innych substancji uzależniających;

  • niektóre choroby przewlekłe – cukrzycę, choroby naczyń obwodowych, niedoczynność tarczycy.

Stopnie odmrożeń

Jeżeli po narażeniu na działanie niskiej temperatury Twoja skóra ma nieprawidłową barwę, pojawiają się na niej pęcherze lub odczuwasz silny ból – prawdopodobnie zmagasz się z odmrożeniem. Wyróżnia się 4 stopnie odmrożeń:

  • Odmrożenie I stopnia objawia się zblednięciem skóry i przejściową miejscową utratą czucia. W wyniku ogrzania skóry zauważysz jej silne zaczerwienienie, któremu będzie towarzyszył ból. W przypadku odmrożenia I stopnia na skórze nie powstaną pęcherze, nie musisz też obawiać się amputacji.

  • Odmrożenie II stopnia wiąże się z niskim, wynoszącym 1% ryzykiem amputacji. Na skórze pojawiają się pęcherze wypełnione przezroczystym płynem.

  • Odmrożenie III stopnia oznacza wystąpienie powierzchownej martwicy. Na skórze możesz wówczas zaobserwować powstawanie pęcherzy wypełnionych krwią. W zależności od szybkości podjętego leczenia ryzyko amputacji wynosi od 23 do 83%.

  • Odmrożenie IV stopnia jest najcięższą postacią odmrożenia, wiążącą się z 99% ryzykiem amputacji. Martwica sięga wówczas głęboko położonych tkanek, a krwotoczne pęcherze możesz zauważyć na dużej powierzchni ciała.

W zależności od stopnia odmrożenia czas powrotu do zdrowia może być różny – od około 5 dni do nawet ponad miesiąca.

Odmrożenia – pierwsza pomoc. Jak leczyć odmrożenia?

Jak wiadomo, lepiej zapobiegać, niż leczyć, dlatego w miarę możliwości unikaj długotrwałej ekspozycji na zimno. Jeżeli przebywasz w niskiej temperaturze, zadbaj o odpowiedni ubiór i pamiętaj, aby pozostawać w ruchu. 

Chcesz wiedzieć, na czym polega pierwsza pomoc przy odmrożeniach? W pierwszej kolejności przerwij ekspozycję na zimno – udaj się do ciepłego pomieszczenia, zdejmij mokre ubranie i załóż suchą odzież. Nie pocieraj miejsca odmrożenia w celu jego ogrzania! Możesz owinąć je jałową gazą lub innym suchym, czystym materiałem. Następnie zgłoś się do szpitala, gdzie lekarz oceni stopień odmrożenia i podejmie odpowiednie leczenie. Może ono obejmować:

  • ciepłe kąpiele w temperaturze 40–42°C,

  • dożylne podawanie ogrzanych płynów,

  • podawanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych,

  • podawanie leków przeciwkrzepliwych,

  • zaopatrzenie chirurgiczne odmrożenia i założenie opatrunków,

  • amputację.

Amputacja może być konieczna w trybie pilnym, jeżeli odmrożenie jest rozległe, doszło do silnego obrzęku i zaniku tętna w kończynie i towarzyszy mu bardzo silny ból. Amputacja może być też nieunikniona, jeśli odmrożenia nie reagują na leczenie zachowawcze.

Odmrożenia – jakie mogą być ich powikłania?

Dlaczego nie bagatelizować odmrożeń? Grożą one nie tylko amputacją, lecz także wystąpieniem innych powikłań, takich jak:

  • zaburzenia czucia,

  • zanik mięśni w okolicy odmrożenia,

  • przewlekły ból,

  • drżenie kończyny,

  • zaburzenia wydzielania potu w okolicy odmrożenia (zarówno brak, jak i nadmierne pocenie się),

  • sztywność stawów,

  • utrata paznokci.

Pamiętaj, że do odmrożenia może dojść nie tylko na zewnątrz. Może ono wystąpić w jakimkolwiek miejscu, w którym temperatura jest niższa niż 0°C. Choć stosunkowo rzadko, odmrożenie może być także konsekwencją krioterapii.

Odmrożenie skóry po krioterapii

Do niedawna krioterapia miała zastosowanie jedynie w dermatologii, głównie do miejscowego wymrażania brodawek. W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszy się krioterapia całego ciała. Służy ona głównie jako zabieg mający na celu zmniejszenie napięcia mięśni i bólu kręgosłupa. Jeśli decydujesz się na krioterapię, musisz jednak liczyć się z możliwością powikłań. Mimo że nie zdarzają się one często, to istnieje ryzyko wystąpienia u Ciebie odmrożeń i uszkodzenia narządu wzroku po przebywaniu w kriokomorze.

Źródła
  1. H. Basit, T. Wallen, C. Dudley, Frostbite, „StatPearls”, 2022, dostęp online: czerwiec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK536914/.
  2. T. Zaramo, J. Green, J. Janis, Practical Review of the Current Management of Frostbite Injuries, „Plastic and Reconstructive Surgery – Global Open”, 2022, dostęp online: czerwiec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9592504/.
  3. M. O’Connor, J. Wang, A. Gaspari, Cold burn injury after treatment at whole-body cryotherapy facility, „JAAD Case Reports”, 2019, dostęp online: czerwiec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6280691/.
Author lek. Agnieszka Żędzian picture
Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. Systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
oklady-z-zywokostu-na-stawy-ostrogi-jak-zrobic
Zdrowie
2 min.
Okłady z żywokostu - na stawy, ostrogi. Jak zrobić?
24.01.2022
jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.