Darmowe e-booki o zdrowiu od Welbi
  • Poradniki
  • Plany żywieniowe (diety)
  • Kompendia wiedzy
Sprawdź za darmo

Zaloguj się

Umów teleporadę
ZdrowieChoroby 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Toczeń na rękach – dowiedz się, czym jest ta choroba

Olga Dąbska

lek. Agnieszka Żędzian

10.05.2022

Aktualizacja: 06.10.2022

Toczeń na rękach to koncentracja objawów tocznia układowego w obrębie kończyn górnych. W przebiegu tej przewlekłej i podstępnej choroby dochodzi do wytwarzania przeciwciał wobec własnych elementów komórek. Zapoznaj się z możliwymi dolegliwościami tocznia na ręce i sprawdź, z jakimi schorzeniami toczeń rumieniowaty powinien być różnicowany.


Wszyscy lekarze w jednym miejscu

Teleporada bez kolejek i dojazdów!

E-wizyta od 65 zł
toczen-na-rekach-co-to-za-choroba
pixabay

Polecane

Zielona bakteria na paznokciu
Zdrowie
1 min.
Zielona bakteria na paznokciu - leczenie domowe
31.10.2021
skurcze-palcow-u-nog-jakie-sa-przyczyny-co-zrobic
Zdrowie
1 min.
Skurcze palców u nóg - jakie są przyczyny? Co zrobić?
29.10.2021
woda-z-octem-na-opuchlizne-jak-przygotowac
Zdrowie
1 min.
Woda z octem na opuchliznę - jak przygotować?
24.01.2022
opuchniete-kolano-przyczyny-domowe-sposoby
Zdrowie
1 min.
Opuchnięte kolano - przyczyny, domowe sposoby
29.10.2021
Spis treści
  1. Czym charakteryzuje się toczeń na rękach?
  2. Jakie mogą być objawy tocznia na rękach?
  3. Objawy skórne
  4. Objawy naczyniowe
  5. Zmiany w układzie ruchu
  6. Objawy ogólne
  7. Czy to na pewno toczeń?

Czym charakteryzuje się toczeń na rękach?

Toczeń (systemic lupus erythematosus – SLE) to układowa choroba o podłożu autoimmunologicznym, w której przebiegu dochodzi do uszkodzenia wielu narządów. W toczniu układ odpornościowy kieruje przeciwciała przeciw elementom komórkowym własnego organizmu. Etiologia tocznia wciąż nie jest do końca poznana. Uważa się, że choroba rozwija się u osób genetycznie predysponowanych po kontakcie z czynnikiem wyzwalającym, np. w wyniku infekcji, zaburzeń hormonalnych, przyjmowania wybranych leków czy działania czynników środowiskowych. W toczniu układowym (zwanym też trzewnym) obserwuje się niezwykle wiele objawów. W przypadku gdy dolegliwości koncentrują się w obrębie kończyn górnych, mówi się o toczniu na rękach. 

Jakie mogą być objawy tocznia na rękach?

W przebiegu tocznia trzewnego w obrębie ręki najczęściej stwierdzane są następujące dolegliwości:

  • objawy ze strony układu ruchu – zmiany w stawach i mięśniach, 

  • zmiany skórne, 

  • zmiany naczyniowe.

Zazwyczaj towarzyszą im objawy ogólne.

Objawy skórne

W obrębie kończyn górnych nierzadko występuje toczeń skórny. Choroba daje zazwyczaj szereg dolegliwości, które nasilają się na skutek działania promieniowania ultrafioletowego. Towarzyszyć jej mogą m.in.: zmiany skórne rumieniowo-bliznowaciejące typowe dla rumienia krążkowego, pokrzywka, zgrubienia tkanki podskórnej – guzki, które ustępując, pozostawiają po sobie wgłębienia (najczęściej obserwuje się je na ramionach). 

Objawy naczyniowe

W toczniu na rękach może pojawić się szereg zmian naczyniowych. Jedną z możliwych jest objaw Raynauda. To nagłe blednięcie, sinienie i zaczerwienienie kończyn (zwłaszcza palców) na skutek odruchowych skurczów naczyń obwodowych. Chorobie towarzyszyć mogą również takie zmiany naczyniowe, jak

  • siność siatkowata (na skórze kończyn pojawiają się sine lub sinoróżowe, mozaikowate wzory w wyniku zaburzenia regulacji skurczu i rozkurczu obwodowych naczyń krwionośnych),

  • teleangiektazje (tzw. pajączki naczyniowe) wałów paznokciowych, 

  • wybroczyny na płytkach paznokciowych, podobne do wbitej drzazgi.

Piśmiennictwo donosi o rzadkich przypadkach obustronnego zapalenia naczyń rąk w toczniu. To niebezpieczna dolegliwość, gdyż gwałtownie może przechodzić w zgorzel (martwicę tkanek, zwaną też gangreną).

Zmiany w układzie ruchu

Kolejnym powszechnym przejawem tocznia na rękach są zmiany w układzie ruchu. Choroba często zajmuje stawy – najczęściej w obrębie palców i nadgarstków. Zmiany stawowe mogą się pojawić kilka miesięcy i lat przed ostatecznym rozpoznaniem choroby. Stawy stają się bolesne, obrzmiałe, bywa, że z towarzyszącą poranną sztywnością. Niekiedy obserwuje się obecność wysięku. Jest to płyn powstający w przebiegu procesu zapalnego. Do jego rozwoju dochodzi w wyniku przenikania płynnych składników osocza przez ściany naczyń krwionośnych i gromadzenia się ich w tkankach. 

W toczniu rzadko dochodzi do powstania deformacji w zajętym stawie. Niekiedy występuje artropatia Jaccouda (zapalenie stawów Jaccouda), spowodowana wiotkością torebki stawowej. Charakteryzuje się ona obecnością łokciowego odchylenia w stawach rąk, czasami z towarzyszącym przykurczem w obrębie stawów międzypaliczkowych.

W badaniu radiologicznym zajętych stawów zwykle nie stwierdza się większych zmian. Jeżeli już są obecne, to zazwyczaj są to zmiany torbielowate w warstwie podchrzęstnej małych stawów rąk. W toczniu rumieniowatym może dojść do ścieńczenia ścięgien zginaczy i prostowników ręki czy łagodnego zgrubienia błony maziowej stawów międzypaliczkowych.

Należy wspomnieć, że w przebiegu tocznia mogą pojawić się wędrujące, zmieniające nasilenie bóle mięśni, osłabienie siły mięśniowej, a w ciężkich przypadkach nawet zaniki mięśni, co będzie prawdopodobnie ograniczało pracę rąk. Chorzy uskarżać się mogą na niemożność podejmowania wielu codziennych czynności, w tym tak prozaicznych, jak pisanie, otwieranie słoików czy podnoszenie i noszenie ciężkich przedmiotów.

Objawy ogólne

Pamiętać trzeba, że poza dolegliwościami koncertującymi się w kończynach górnych mogą pojawić się objawy ze strony innych części ciała oraz ogólne. Te drugie bywają często pierwszym zwiastunem tocznia rumieniowatego. Wśród dolegliwości ogólnych wymienia się zwłaszcza: zmęczenie, spadek apetytu, utratę masy ciała, podwyższoną temperaturę ciała, powiększone węzły chłonne.

Czy to na pewno toczeń?

Rozpoznanie tocznia rumieniowatego to bardzo trudne zadanie. Choroba z uwagi na bogaty obraz kliniczny często przypomina inne schorzenia. Stąd też konieczne jest różnicowanie jej z różnymi chorobami. W diagnostyce tocznia rumieniowatego powinno się uwzględnić takie jednostki chorobowe, jak:

  • pęcherzyca rumieniowata,

  • reakcje fotouczuleniowe (np. wielopostaciowe osutki świetlne),

  • trądzik różowaty,

  • łuszczyca,

  • zapalenie skórno-mięśniowe,

  • białaczki,

  • chłoniaki,

  • zespół Sjögrena,

  • zespół fosfolipidowy,

  • reumatoidalne zapalenie stawów.

Źródła
  1. J. Gryglewicz i wsp., Toczeń rumieniowaty układowy w Polsce, Warszawa 2012.
  2. M. Skoczyńska, Skórne postacie tocznia rumieniowatego, „Kosmetologia Estetyczna” 2016, t. 5, nr 6, s. 637–640.
  3. P.P. Smith, C. Gordon, Układowy toczeń rumieniowaty: obraz kliniczny, „Dermatologia po Dyplomie” 2011, t. 2, nr 2, s. 28–33.
  4. P. Wiland, Zmiany w układzie ruchu w toczniu rumieniowatym układowym w aspekcie różnicowania z reumatoidalnym zapaleniem stawów, „Annales Academiae Medicae
  5. Stetinensis” 2010, nr 56, s. 40–44. I. Zimmermann-Górska, Reumatologia kliniczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
Author Olga Dąbska picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Internista, pediatra i inni specjaliści dostępni nawet w 1h

Umów teleporadę

Najchętniej czytane

soda-na-zgage-jak-ja-stosowac-jakie-sa-proporcje
Zdrowie
1 min.
Soda na zgagę - jak ją stosować? Jakie są proporcje?
21.01.2022
co-oznacza-obrzek-nog-u-starszej-osoby
Zdrowie
1 min.
Obrzęk nóg u osoby starszej – jakie są jego przyczyny?
09.05.2022
grzybica-po-antybiotyku-jak-jej-uniknac-objawy
Zdrowie
1 min.
Jak uniknąć grzybicy po antybiotyku?
30.05.2022
odbijanie-sie-jakie-sa-przyczyny-jak-sie-go-pozbyc
Zdrowie
2 min.
Odbijanie się - jakie są przyczyny? Jak się go pozbyć?
24.01.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
  • Kontakt
  • Regulamin serwisu
  • Polityka prywatności

© 2023 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.