Warzywa psiankowate – czym się charakteryzują i czy wpływają na choroby autoimmunologiczne?

Warzywa psiankowate – charakterystyka

Do grupy warzyw psiankowatych należy około 2500 gatunków roślin. Można spotkać je praktycznie na każdym polskim stole i w każdym sklepie. Do najpopularniejszych z nich należą: bakłażan, papryka, ziemniak, pomidor. W swoim składzie mają wiele cennych witamin i minerałów, a także substancji korzystnych dla zdrowia. 

Osoby mające choroby autoimmunologiczne, tarczycy, stawów powinny unikać spożywania warzyw psiankowatych lub przedyskutować ich spożywanie ze swoim lekarzem.

• Może zainteresuje Cię artykuł: Dieta na stawy – co jeść, aby je wzmocnić?

W warzywach psiankowatych występują alkaloidy. Są to związki azotowe, które oddziałują na organizm człowieka. Możemy wyróżnić: glikoalkaloidy, lektyny i kalcytriol. To one odpowiadają za szkodliwe działanie roślin psiankowatych dla niektórych osób. 

Glikoalkaloidy to substancje wytwarzane przez rośliny do odstraszania owadów i zwierząt. Są uważane za naturalne pestycydy. Należą do nich: solanina, tomatyna i kapsaicyna. Solaninę i tomatynę znajdziesz przede wszystkim w ziemniakach i zielonych częściach roślin, a także w niedojrzałych pomidorach czy zieleniejących i kiełkujących ziemniakach. Spożycie solaniny i tomatyny może zakończyć się problemami związanymi z układem pokarmowym. Podrażniają one bowiem błony śluzowe. 

Kapsaicyna jest zawarta w papryce (najwięcej w ostrych odmianach, jak chili czy habanero, a niektóre papryki są pozbawione kapsaicyny). Oddziałuje na receptory bólu w organizmie – tkanki po kontakcie z nią mogą piec i puchnąć. 

Lektyny są związkami zawartymi w warzywach psiankowatych. Mają zdolność do „przyklejania się” do tkanek organizmu. Skutkuje to odpowiedzią układu immunologicznego, który swoją własną tkankę połączoną z lektyną traktuje jak ciało obce i przystępuje do ataku.

Kalcytriol to specyficzna forma witaminy D. Naukowcy sugerują, że zawarty w roślinach psiankowatych kalcytriol może prowadzić do odkładania się związków wapnia w stawach. Do tej pory przeprowadzono tylko badania na zwierzętach i nie potwierdzono ich na ludziach. Nie ma więc pełnej pewności co do tego, czy taki sam efekt zachodzi u ludzi po spożyciu warzyw psiankowatych. Wiadome jest jednak to, że w przypadku chorób stawów lekarze zalecają ograniczenie spożycia lub wyeliminowanie spożycia warzyw psiankowatych.

• Przeczytaj także artykuł: Dania z papryki – co można z niej przyrządzić?

Jakie witaminy i minerały zawierają wybrane warzywa psiankowate?

Jeśli nie chorujesz na wymienione wyżej choroby, spożywaj warzywa psiankowate bez obaw o ich szkodliwy wpływ na zdrowie. Poza wspomnianymi substancjami warzywa te zawierają też szereg różnych wartościowych składników odżywczych. 

Warto profilaktycznie zmniejszyć toksyczne oddziaływanie substancji zawartych w warzywach psiankowatych. Najlepiej jest wybierać dojrzałe okazy. Tomatynę zneutralizujesz poprzez jej gotowanie. Solanina nie ulegnie całkowitemu rozpadowi w temperaturze 100 stopni Celsjusza, ale możesz odkroić zieloną część warzywa, np. ziemniaka.

Pomidor

Pomidor to warzywo niskokaloryczne o dużej zawartości likopenu. Jest to silny przeciwutleniacz działający przeciwnowotworowo. Pomidor w swoim składzie ma też potas, kwas foliowy, beta-karoten i witaminy: C, E i K. Substancje zawarte w pomidorach oddziaływują wspierająco na układ odpornościowy i regulację ciśnienia tętniczego. Wpływają również korzystnie na układ nerwowy i są wykorzystywane w leczeniu oparzeń słonecznych.

• Przeczytaj też: Uczulenie na pomidory – objawy. Jak leczyć?

Papryka

Papryka ma liczne właściwości odżywcze. W swoim składzie zawiera witaminy: A,C, E, a także kwas foliowy. Zawiera również polifenole – substancje wykazujące działanie przeciwnowotworowe. Papryka ma w sobie także wapń, potas i żelazo. Pozytywnie wpływa na pracę układu pokarmowego i zmniejsza ryzyko wystąpienia zwapnień w naczyniach krwionośnych.

Bakłażan

Bakłażan jest uważany za afrodyzjaka – ma działanie pobudzające popęd seksualny. Zawiera magnez, wapń, fosfor, potas, a także miedź. Znajdziemy w nim również witaminy B, C i K. W skórce bakłażana znajdują się przeciwutleniacze spowalniające starzenie się organizmu. Dodatkowo bakłażan wykazuje działanie przeciwnowotworowe i wspiera pracę układu krwionośnego. Poprawia przemianę materii i zmniejsza poziom cholesterolu we krwi.

• Może zainteresuje Cię też: Cukinia – jakie ma właściwości odżywcze i zdrowotne?

Ziemniak

Ziemniak mimo że jest warzywem niskokalorycznym, szybko zaspokaja głód. Zawiera witaminy A, B i C. Zawiera białko, potas i magnez, a także niewielkie ilości wapnia, fosforu i żelaza. Działa ochronnie na układ krwionośny i wpływa korzystnie na układ pokarmowy, m.in. w przebiegu biegunek.

Warzywa psiankowate a choroby autoimmunologiczne

Warzywa psiankowate są w pełni bezpieczne dla zdrowych osób. Osoby chorujące na: choroby autoimmunologiczne – nie powinny opierać swojej diety na tych warzywach. 

Jeśli zauważysz u siebie powtarzające się dolegliwości po zjedzeniu konkretnych warzyw psiankowatych, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym. Skonsultuj swoją dalszą dietę z lekarzem i dietetykiem i ustal, czy konieczne jest całkowite wyeliminowanie warzyw psiankowatych, czy wystarczy tylko ich ograniczenie w jadłospisie.