Umów teleporadę
Welbi
OdżywianieSkładniki odżywcze 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Warzywa psiankowate – czym się charakteryzują i czy wpływają na choroby autoimmunologiczne?

Paulina Buleklek. Agnieszka Żędzian13.12.2023Aktualizacja: 13.12.2023

Warzywa psiankowate są bardzo popularne. Znajdziesz je w niemal każdym sklepie czy ogrodzie. Najpowszechniejszymi z nich są ziemniak, pomidor i papryka. Cała grupa tych warzyw może działać szkodliwie na osoby zmagające się z chorobami autoimmunologicznymi. Przyczyną jest obecność w nich lektyn, glikoalkaloidów, a także kalcytriolu.


warzywa-psiankowate-lista-wlasciwosci-zdrowotne
Pixabay.com

Polecane

papryczka-chili-marynowana-w-oleju-suszona
Odżywianie
1 min.
Papryczka chili - marynowana, w oleju, suszona
24.01.2022
nalewka-z-aloesu-zastosowanie-i-wlasciwosci
Odżywianie
1 min.
Nalewka z aloesu – zastosowanie i właściwości
19.05.2021
ile-kalorii-ma-jajko-sadzone-na-twardo-na-miekko
Odżywianie
1 min.
Czy jajka są kaloryczne? Fakty i mity
19.05.2021
bulka-grahamka-jakie-ma-wartosci-odzywcze-i-sklad
Odżywianie
1 min.
Bułka grahamka - jakie ma wartości odżywcze i skład?
21.01.2022
Spis treści
  1. Warzywa psiankowate – charakterystyka
  2. Jakie witaminy i minerały zawierają wybrane warzywa psiankowate?
  3. Pomidor
  4. Papryka
  5. Bakłażan
  6. Ziemniak
  7. Warzywa psiankowate a choroby autoimmunologiczne

Warzywa psiankowate – charakterystyka

Do grupy warzyw psiankowatych należy około 2500 gatunków roślin. Można spotkać je praktycznie na każdym polskim stole i w każdym sklepie. Do najpopularniejszych z nich należą: bakłażan, papryka, ziemniak, pomidor. W swoim składzie mają wiele cennych witamin i minerałów, a także substancji korzystnych dla zdrowia. 

Osoby mające choroby autoimmunologiczne, tarczycy, stawów powinny unikać spożywania warzyw psiankowatych lub przedyskutować ich spożywanie ze swoim lekarzem.

W warzywach psiankowatych występują alkaloidy. Są to związki azotowe, które oddziałują na organizm człowieka. Możemy wyróżnić: glikoalkaloidy, lektyny i kalcytriol. To one odpowiadają za szkodliwe działanie roślin psiankowatych dla niektórych osób. 

Glikoalkaloidy to substancje wytwarzane przez rośliny do odstraszania owadów i zwierząt. Są uważane za naturalne pestycydy. Należą do nich: solanina, tomatyna i kapsaicyna. Solaninę i tomatynę znajdziesz przede wszystkim w ziemniakach i zielonych częściach roślin, a także w niedojrzałych pomidorach czy zieleniejących i kiełkujących ziemniakach. Spożycie solaniny i tomatyny może zakończyć się problemami związanymi z układem pokarmowym. Podrażniają one bowiem błony śluzowe. 

Kapsaicyna jest zawarta w papryce (najwięcej w ostrych odmianach, jak chili czy habanero, a niektóre papryki są pozbawione kapsaicyny). Oddziałuje na receptory bólu w organizmie – tkanki po kontakcie z nią mogą piec i puchnąć. 

Lektyny są związkami zawartymi w warzywach psiankowatych. Mają zdolność do „przyklejania się” do tkanek organizmu. Skutkuje to odpowiedzią układu immunologicznego, który swoją własną tkankę połączoną z lektyną traktuje jak ciało obce i przystępuje do ataku.

Kalcytriol to specyficzna forma witaminy D. Naukowcy sugerują, że zawarty w roślinach psiankowatych kalcytriol może prowadzić do odkładania się związków wapnia w stawach. Do tej pory przeprowadzono tylko badania na zwierzętach i nie potwierdzono ich na ludziach. Nie ma więc pełnej pewności co do tego, czy taki sam efekt zachodzi u ludzi po spożyciu warzyw psiankowatych. Wiadome jest jednak to, że w przypadku chorób stawów lekarze zalecają ograniczenie spożycia lub wyeliminowanie spożycia warzyw psiankowatych.

Jakie witaminy i minerały zawierają wybrane warzywa psiankowate?

Jeśli nie chorujesz na wymienione wyżej choroby, spożywaj warzywa psiankowate bez obaw o ich szkodliwy wpływ na zdrowie. Poza wspomnianymi substancjami warzywa te zawierają też szereg różnych wartościowych składników odżywczych. 

Warto profilaktycznie zmniejszyć toksyczne oddziaływanie substancji zawartych w warzywach psiankowatych. Najlepiej jest wybierać dojrzałe okazy. Tomatynę zneutralizujesz poprzez jej gotowanie. Solanina nie ulegnie całkowitemu rozpadowi w temperaturze 100 stopni Celsjusza, ale możesz odkroić zieloną część warzywa, np. ziemniaka.

Pomidor

Pomidor to warzywo niskokaloryczne o dużej zawartości likopenu. Jest to silny przeciwutleniacz działający przeciwnowotworowo. Pomidor w swoim składzie ma też potas, kwas foliowy, beta-karoten i witaminy: C, E i K. Substancje zawarte w pomidorach oddziaływują wspierająco na układ odpornościowy i regulację ciśnienia tętniczego. Wpływają również korzystnie na układ nerwowy i są wykorzystywane w leczeniu oparzeń słonecznych.

Papryka

Papryka ma liczne właściwości odżywcze. W swoim składzie zawiera witaminy: A,C, E, a także kwas foliowy. Zawiera również polifenole – substancje wykazujące działanie przeciwnowotworowe. Papryka ma w sobie także wapń, potas i żelazo. Pozytywnie wpływa na pracę układu pokarmowego i zmniejsza ryzyko wystąpienia zwapnień w naczyniach krwionośnych.

Bakłażan

Bakłażan jest uważany za afrodyzjaka – ma działanie pobudzające popęd seksualny. Zawiera magnez, wapń, fosfor, potas, a także miedź. Znajdziemy w nim również witaminy B, C i K. W skórce bakłażana znajdują się przeciwutleniacze spowalniające starzenie się organizmu. Dodatkowo bakłażan wykazuje działanie przeciwnowotworowe i wspiera pracę układu krwionośnego. Poprawia przemianę materii i zmniejsza poziom cholesterolu we krwi.

Ziemniak

Ziemniak mimo że jest warzywem niskokalorycznym, szybko zaspokaja głód. Zawiera witaminy A, B i C. Zawiera białko, potas i magnez, a także niewielkie ilości wapnia, fosforu i żelaza. Działa ochronnie na układ krwionośny i wpływa korzystnie na układ pokarmowy, m.in. w przebiegu biegunek.

Warzywa psiankowate a choroby autoimmunologiczne

Warzywa psiankowate są w pełni bezpieczne dla zdrowych osób. Osoby chorujące na: choroby autoimmunologiczne – nie powinny opierać swojej diety na tych warzywach. 

Jeśli zauważysz u siebie powtarzające się dolegliwości po zjedzeniu konkretnych warzyw psiankowatych, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym. Skonsultuj swoją dalszą dietę z lekarzem i dietetykiem i ustal, czy konieczne jest całkowite wyeliminowanie warzyw psiankowatych, czy wystarczy tylko ich ograniczenie w jadłospisie.

Źródła
  1. A. Basu, V. Imrhan, Tomatoes versus lycopene in oxidative stress and carcinogenesis: conclusions from clinical trials., European Journal of Clinical Nutrition, nr 61, 2007.
  2. W. Stahl, H. Sies, Antioxidant activity of carotenoids., Molecular Aspects of Medicine, nr 24, 2003.
  3. A. Sadowska i in., Polifenole – źródło naturalnych przeciwutleniaczy., Postępy techniki przetwórstwa spożywczego nr 1, 2011.
  4. M. Y. Naeem, S. Ugur, Nutritional Content and Health Benefits of Eggplant., Turkish Journal of Agriculture – Food Science and Technology, nr 7, 2019.
  5. N. Gürbüz, Health benefits and bioactive compounds of eggplant., Food Chemistry, nr 268, 2018.
  6. D. Szczeblowska i in., Choroby autoimmunizacyjne w praktyce lekarskiej., Pediatria i Medycyna Rodzinna nr 7(3), 2011.
Author Paulina Bulek picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

kiszona-rzepa-jak-zrobic-przepis-krok-po-kroku
Odżywianie
3 min.
Kiszona rzepa - jak zrobić? Przepis krok po kroku
29.10.2021
syrop-z-dzikiej-rozy-jakie-ma-wlasciwosci-zdrowotne
Odżywianie
1 min.
Kiedy warto stosować syrop z owoców dzikiej róży?
14.05.2021
physalis-miechunka-co-to-jest-jak-jesc
Odżywianie
1 min.
Physalis (miechunka) - co to jest? Jak jeść?
24.01.2022
sniadanie-lekkostrawne-z-czego-powinno-sie-skladac
Odżywianie
2 min.
Śniadanie lekkostrawne - z czego powinno się składać?
27.07.2021
Popularne w kategorii Odżywianie
zoltko-co-zawiera-ile-wazy-ile-ma-kalorii
Odżywianie
2 min.
Żółtko kurze – co warto o nim wiedzieć?
19.05.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.