Zawieszenie firmy a ubezpieczenie zdrowotne

Kto i w jakiej wysokości płaci składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Składka zdrowotna jest jednym z obowiązkowych ubezpieczeń, które finansuje system opieki zdrowotnej w Polsce. Jest ona płacona zarówno przez przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, jak i przez pracowników. Ubezpieczeni są: również dzieci, uczniowie, studenci, emeryci, renciści czy bezrobotni.

W przypadku pracowników i zleceniobiorców zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje pracodawca, który zobowiązany jest również do naliczania i odprowadzania składek do ZUS. Dla osób zatrudnionych składka na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest jako 9% podstawy wymiaru, czyli ustalonego z pracodawcą wynagrodzenia brutto za pracę, pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne.

Ustalenie składki na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku przedsiębiorców jest o wiele bardziej skomplikowane. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą zobowiązani są do opłacania składki zdrowotnej na takiej samej zasadzie, jak składek na ubezpieczenia społeczne. Wysokość składki zależna jest jednak od wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania. W przypadku zasad ogólnych i podatku liniowego podstawę do ustalenia składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi dochód, a jej wysokość to odpowiednio 9,0% i 4,9%. W przypadku ryczałtu składkę na ubezpieczenie zdrowotne ustala się na podstawie przychodu i w zależności od jego wielkości wynosi ona 9% od kwoty 60%, 100% lub 180% przeciętnego wynagrodzenia. Przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie karty podatkowej opłacają składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% kwoty minimalnego wynagrodzenia w danym roku kalendarzowym.

Ubezpieczenie zdrowotne po zawieszeniu działalności

Obowiązujące przepisy prawa umożliwiają przedsiębiorcom zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej w każdym momencie, gdy tylko uznają to za stosowne. Trzeba być jednak świadomym tego, że czas takiego zawieszenia musi wynosić przynajmniej 30 dni. Co w praktyce oznacza zawieszenie działalności gospodarczej i jak wpływa na zobowiązania względem ZUS? Po zawieszeniu firmy wciąż jesteś przedsiębiorcą, jednak zwolnionym z obowiązku odprowadzania składek do ZUS. Potwierdza to art. 36a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych:

„Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej”.

Zgodnie z treścią przytoczonego artykułu zawieszenie działalności ma skutek natychmiastowy – już od dnia zawieszenia przedsiębiorca nie ma obowiązku odprowadzania składek ani też składania żadnych dokumentów rozliczeniowych. Czy oznacza to, że ubezpieczenie zdrowotne wygasa równie szybko? Na szczęście nie – pozostaje ono aktywne przez 30 dni, licząc od momentu wygaśnięcia obowiązku ubezpieczeniowego.

Ubezpieczenie zdrowotne przy zawieszonej działalności

Utrata ubezpieczenia zdrowotnego niesie duże ryzyko. Osoby bez ubezpieczenia zdrowotnego mogą bowiem mieć trudności z uzyskaniem podstawowej opieki zdrowotnej, a zwłaszcza opieki specjalistycznej. W przypadku nagłej choroby lub wypadku konieczne będzie poniesienie znacznych kosztów związanych z leczeniem. Wystawiona przez szpital faktura za konsultacje lekarskie, badania, leki czy hospitalizację może wpędzić w naprawdę poważne problemy finansowe, dlatego nie warto ryzykować. W jaki sposób zapewnić sobie ciągłość ochrony ubezpieczeniowej? Do wyboru mamy co najmniej kilka opcji.

• Rejestracja w Powiatowym Urzędzie Pracy (PUP) – jeśli po zawieszeniu działalności gospodarczej nie uzyskujemy żadnych dochodów, tj. nie wykonujemy innej pracy zarobkowej, możemy zarejestrować się w PUP jako osoba bezrobotna i automatycznie uzyskać ubezpieczenie zdrowotne. O ile nie korzystaliśmy z preferencyjnego ZUS i wykażemy się przynajmniej rocznym okresem składkowym w ostatnich 18 miesiącach, będziemy mogli uzyskać również zasiłek dla bezrobotnych. Trzeba jednak liczyć się z tym, że misją PUP jest aktywizacja zawodowa, co oznacza, że urząd będzie dokładał starań, by znaleźć dla nas zatrudnienie i tym samym skreślić nas z listy bezrobotnych. Jeśli bez uzasadnionej przyczyny odmówimy przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy, urząd ma możliwość pozbawienia nas statusu osoby bezrobotnej i tym samym ochrony ubezpieczeniowej.

• Dopisanie do ubezpieczenia współmałżonka – jeżeli pozostajemy w związku małżeńskim, możemy cieszyć się prawem do ubezpieczenia zdrowotnego NFZ jako członek rodziny. Współmałżonek musi jednak posiadać prawo do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu, chociażby, umowy o pracę lub prowadzonej działalności gospodarczej. Jest to zdecydowanie najszybsze i najwygodniejsze rozwiązanie. Jego ogromną zaletą jest również brak dodatkowych kosztów.

• Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ – jeśli nie możemy liczyć na dopisanie do ubezpieczenia współmałżonka i nie spełniamy warunków rejestracji jako osoba bezrobotna, możemy wykupić ubezpieczenie zdrowotne w NFZ jako osoba prywatna. Niestety jest to dość kosztowne rozwiązanie. Wysokość składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne uzależniona jest bowiem od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. W trzecim kwartale 2023 r. wyniosło ono 7465,32 zł, co oznacza, że miesięczny koszt dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego to 671,88 (9% podstawy wymiaru).

Jeśli w czasie zawieszenia działalności gospodarczej chcesz korzystać z konsultacji lekarskich, badań i niektórych zabiegów, rozważ wykupienie prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego. Pakiety medyczne mogą oferować bardzo szeroki zakresu usług, a do tego nie będziesz czekać w kolejkach. W wielu przypadkach będziesz w stanie wybrać konkretną placówkę i lekarza, który Cię przyjmie lub udzieli Ci teleporady. Tak działa prywatne ubezpieczenie od TU Zdrowie oferowane na Welbi – wybierz jeden z pakietów, który najlepiej zaspokoi Twoje potrzeby.