account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
OdżywianieDiety 1 min.

Właściwości i wartości odżywcze ziemniaków

Agata Muchowska27.03.2023Aktualizacja: 02.05.2023

Ziemniak od setek lat niepodzielnie króluje na polskich stołach. Nie bez powodu. Jest smaczny, syty i bogaty w witaminy i minerały. Zobacz, jakie wartości odżywcze zawierają ziemniaki i dlaczego warto je jeść.


ziemniaki-wartosci-odzywcze-co-zawieraja-ziemniaki
pixabay.com

Polecane

czym-zastapic-jajko-w-diecie-popularne-zamienniki
Odżywianie
1 min.
Czym można zastąpić jajko? Najlepsze sposoby
19.05.2021
dieta-na-zgage-co-jesc-a-czego-unikac-jadlospis
Odżywianie
1 min.
Jaka dieta przy zgadze jest najlepsza? Co jeść, a czego nie?
03.06.2022
hummus-co-to-jest-jak-wyglada-jak-go-zrobic
Odżywianie
1 min.
Dlaczego warto jeść hummus?
26.05.2022
dieta-bogata-w-blonnik-co-daje-przepisy-i-jadlospis
Odżywianie
3 min.
Dieta bogata w błonnik - co daje? Przepisy i jadłospis
24.01.2022
Spis treści
  1. Ziemniaki – charakterystyka
  2. Ziemniaki – właściwości
  3. Ziemniaki w kosmetyce

Ziemniaki – charakterystyka

Jak wygląda ziemniak, wie chyba każdy. Jest to brązowa bulwa o nieregularnym kształcie. Jego miąższ jest twardy i żółty. Wywodzi się z Ameryki Południowej, a na polskich stołach zagościł pod koniec XVII wieku za sprawą króla Jana III Sobieskiego, który przywiózł go jako prezent dla królowej Marysieńki. Od tej pory ziemniaki stały się nieodłącznym elementem polskich dań. Mówi się na nie różnie, w zależności od regionu. Potocznie nazywane są kartoflami, pyrami (gwara poznańska), grulami (gwara góralska i wschodnie Podhale), bulwami (Kaszuby) czy też barabolami (gwara kresowa).

Obecnie ziemniaki są czwartą pod względem wielkości produkcji rośliną uprawną na świecie. Więcej produkuje się tylko kukurydzy, ryżu i pszenicy. Popularność zyskały dzięki łatwości uprawy i niewielkim kosztom produkcji. Ziemniak jest mało wymagającą rośliną i można go sadzić niemal wszędzie. Kiedyś był podstawowym elementem diety. W XIX wieku uratował przed śmiercią głodową miliony istnień. Ze względu na jego zasługi dla ludzkości 2008 rok został ogłoszony przez Narody Zjednoczone Międzynarodowym Rokiem Ziemniaka. Warzywo to ma także swoje pomniki, które znajdują się m.in. w Polsce w Biesiekierzu i Poznaniu, a także w chorwackiej Belicy oraz w słoweńskiej miejscowości Sencur.

W Polsce dostępnych jest 120 odmian ziemniaków, jednak najpopularniejsze to:

  • lord,

  • arielle,

  • gala,

  • lilly,

  • ramos,

  • stasia,

  • viktoria,

  • bryza,

  • ibis.

Ziemniaki można podzielić na trzy typy: sałatkowe, ogólnoużytkowe i mączyste. Pierwsze charakteryzują się tym, że się nie rozgotowują, dzięki czemu dobrze się kroją. Należą do nich m.in. takie gatunki jak agata, belinda, impala, lord, nicola czy viviana. Ziemniaki ogólnoużytkowe są najbardziej uniwersalne i można je stosować do wszystkich potraw. Ich miąższ jest zwięzły, ale łatwo się rozgniata. Natomiast mączne są sypkie i suche, przez co doskonale nadadzą się do frytek bądź placków ziemniaczanych. Ich najpopularniejsze odmiany to bryza, cekin, gracja, mazur, jutrzenka i finezja.

Kupując ziemniaki, dokładnie je oglądaj. Zwracaj uwagę głównie na ich kolor. Zielone ziemniaki mogą zawierać solaninę. Jest to trująca substancja, która znajduje się także w niedojrzałych pomidorach i papryce. Może powodować zatrucia pokarmowe i prowadzić do wymiotów, biegunki, kolki i nudności, a nawet niewydolności krążenia.

Ziemniaki – właściwości

Ziemniaki są najpopularniejszym warzywem na naszych stołach. Polacy nie wyobrażają sobie bez nich niedzielnego obiadu. Słusznie, bulwy te mają bowiem wiele zalet – są syte, tanie i bogate w witaminy oraz składniki mineralne. Dzięki swojemu neutralnemu, delikatnemu smakowi doskonale pasują do wszelkich mięs, ryb, sałatek i zup. Sprawdzą się także jako samodzielne danie. Można z nich zrobić placki, kiszki ziemniaczane, frytki, chipsy czy też podawać je nadziewane mięsem i warzywami. Ziemniaki, choć niepozorne, mają wiele właściwości. Zawierają:

  • białko,

  • witaminy z grupy B,

  • witaminę C,

  • witaminą A,

  • potas,

  • cynk,

  • magnes,

  • fosfor,

  • foliany,

  • betakaroten.

Dzięki temu ziemniaki dodają energii i dostarczają niezbędnych wartości odżywczych. W 100 gramach zawierają aż 443 mg potasu, który jest odpowiedzialny m.in. za prawidłową pracę nerek, regulację ciśnienia krwi, pracę mięśni i prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Dzięki wysokiej zawartości błonnika poprawiają perystaltykę jelit i procesy trawienne.

Należy pamiętać, że ziemniaki, choć zdrowe, są tuczące i nie sprzyjają odchudzaniu. 100 gramów ziemniaków zawiera aż 76 kalorii, czyli prawie dwa razy więcej niż płatki orkiszowe. Jest za to mniej tuczący niż makaron czy kasza. Wpływ na ich kaloryczność ma forma przyrządzania. Jeśli nie chcesz przytyć, musisz ugotować lub upiec ziemniaki. Należy pozostawić na nich skórkę, ponieważ to właśnie w niej znajduje się najwięcej dobroczynnych składników. Najbardziej kaloryczne będzie smażenie ziemniaków i okraszanie ich tłuszczem. Jeśli lubisz puree, zamiast śmietany dodaj do niego jogurt naturalny.

Ziemniaki w kosmetyce

Te popularne warzywa sprawdzą się nie tylko w kuchni, ale także znajdą zastosowanie w Twojej kosmetyczce. Dzięki dużej zawartości witaminy C ziemniaki skutecznie rozjaśniają i odżywiają cerę. Doskonale niwelują sińce pod oczami. Wystarczy zetrzeć obranego ziemniaka i papkę nałożyć na zamknięte powieki. Jeśli nie masz czasu na obieranie i tarcie, możesz nałożyć na oczy całe plastry. 

Ziemniak sprawdzi się także, jeśli chcesz pozbyć się drobnych przebarwień słonecznych. Wystarczy zrobić z niego maseczkę i nałożyć ją na twarz. Przyrządza się ją poprzez zmieszanie startego ziemniaka z łyżką octu jabłkowego. Taką miksturę nałóż na 15 min na twarz, a potem dokładnie ją spłucz. Zabieg powtarzaj co tydzień. 

Ziemniak poza witaminą C zawiera także dużą ilość potasu oraz miedź i siarkę, które są orężem w walce z trądzikiem. Wystarczy wymasować twarz plastrem ziemniaka przed snem i nie przemywać jej. Sok z tego warzywa pozostawiony na noc zmniejszy niedoskonałości cery.

Jak widzisz, ziemniak ma wiele zastosowań. Warto więc dodać go do swojego menu i w pełni korzystać z jego dobroczynnych właściwości. Twój organizm będzie Ci za to wdzięczny.

Źródła
  1. K. Pilitowska, Z. Pilitowska, Ziemniak. Znakomite i nieskomplikowane przepisy z ziemniakiem w roli głównej, Wilga, Warszawa 2021.
  2. J. Jakubiuk, Ziemniak. Wszystko, czego nie wiecie o ziemniakach i 60 genialnych przepisów, Edipresse Polska, Warszawa 2018.
  3. A. Kozioł, Jego pospolitość ziemniak, Petrus, Kraków 2019.
  4. W. Nowacki, Profesjonalna produkcja ziemniaka, Centrum Doradztwa Rolniczego, Brwinów 2020.
Author Agata Muchowska picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

sprawdzony-przepis-na-chrupiace-gofry-fit
Odżywianie
2 min.
Przepis na gofry fit – jak zrobić pyszny i zdrowy posiłek w kilku wersjach?
19.05.2021
woda-z-imbirem-jak-przygotowac-jakie-daje-efekty
Odżywianie
1 min.
Woda z imbirem – przepis na napój wspomagający zdrowie i odchudzanie
19.05.2021
zoltko-co-zawiera-ile-wazy-ile-ma-kalorii
Odżywianie
2 min.
Żółtko kurze – co warto o nim wiedzieć?
19.05.2021
uczucie-glodu-po-jedzeniu-jakie-sa-przyczyny
Odżywianie
1 min.
Uczucie głodu po jedzeniu - jakie są przyczyny?
28.10.2021
Popularne w kategorii Odżywianie
uczucie-glodu-po-jedzeniu-jakie-sa-przyczyny
Odżywianie
1 min.
Uczucie głodu po jedzeniu - jakie są przyczyny?
28.10.2021
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.