account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
OdżywianieSkładniki odżywcze 1 min.

Co to jest akrylamid? Czy jego spożywanie jest szkodliwe?

Sylwia Brodniewska 25.05.2022Aktualizacja: 07.10.2022

Akrylamid to jedna z substancji, które są uważane za szkodliwe. Można go znaleźć w kosmetykach, żywności czy wytworach branży przemysłowej. Akrylamid może dostać się do organizmu przez skórę, układ pokarmowy czy oddechowy, a jego nadmierne spożycie czy ekspozycja powoduje problemy neurologiczne lub sprzyja zachorowaniu na raka. Istnieje jednak kilka sposobów, aby ograniczyć jego spożycie.


akrylamid-co-to-jest-gdzie-wystepuje-szkodliwosc
pexels

Polecane

bulka-grahamka-jakie-ma-wartosci-odzywcze-i-sklad
Odżywianie
1 min.
Bułka grahamka - jakie ma wartości odżywcze i skład?
21.01.2022
jaki-kefir-jest-najzdrowszy-i-kiedy-powinno-sie-go-pic
Odżywianie
1 min.
Czy kefir jest zdrowy? W jaki sposób należy go pić?
25.05.2022
syrop-z-bialego-bzu-na-co-pomaga-jak-zrobic
Odżywianie
1 min.
Jak przygotować syrop z białego bzu i kiedy warto go stosować?
17.09.2021
durian-owoc-jak-wyglada-pachnie-i-smakuje
Odżywianie
1 min.
Durian owoc - jak wygląda, pachnie i smakuje?
24.01.2022
Spis treści
  1. Co to jest akrylamid?
  2. Gdzie występuje akrylamid?
  3. Wpływ akrylamidu na organizm człowieka
  4. Jak zmniejszyć spożycie akrylamidu?

Co to jest akrylamid?

Akrylamid jest substancją, która powstaje podczas obróbki cieplnej produktów, głównie takich, które zawierają skrobię. Do jego wytworzenia dochodzi najczęściej podczas pieczenia, smażenia czy grillowania. Akrylamid jest toksyczny, a w 1994 roku został wpisany na listę substancji, które prawdopodobnie są rakotwórcze dla ludzi. Z tego powodu wzrosła ilość badań, które mają zaprzeczyć lub potwierdzić tę tezę. 

Akrylamid jest stosowany nie tylko w przemyśle spożywczym, ale można go znaleźć również w kosmetykach, przemyśle papierniczym, budowlanym czy jako element filtrów uzdatniających wodę. 

W branży spożywczej akrylamid jest odpowiedzialny za efekt brązowienia produktu oraz jego typowy zapach i smak. Najbardziej znaną reakcją chemiczną jest reakcja Maillarda, która jest odpowiedzialna na tworzenie się brązowej, chrupiącej skórki na pieczywie. 

Gdzie występuje akrylamid?

Akrylamid w największej ilości występuje w żywności, która zawiera dużo węglowodanów, a więc w pieczywie, chipsach ziemniaczanych, frytkach i wyrobach cukierniczych. Może być obecny również w kawie, orzechach, czekoladzie, płatkach musli, a także produktach przeznaczonych dla dzieci i niemowląt. 

Zawartość akrylamidu w produkcie w dużej części zależy od obróbki termicznej, jakiej został on poddany. Krótsza obróbka sprawia, że w produkcie znajduje się mniej akrylamidu. Akrylamid jest obecny także w dymie papierosowym, który może być wdychany zarówno przez czynnych, jak i biernych palaczy. 

Akrylamid można znaleźć w produktach wykorzystywanych w branży przemysłowej, takich, jak farby, kleje czy lakiery. Jeśli pracujesz w tej branży i masz styczność z tego typu produktami, to pamiętaj o stosowaniu maski, aby ograniczyć wdychanie tych substancji, ponieważ mogą być toksyczne. Warto zadbać o swój układ oddechowy, nie obciążając go dodatkowo toksycznymi substancjami. Szkodliwe działanie wykazuje również bezpośredni kontakt z farbami czy klejami, np. poprzez dotyk.

Wpływ akrylamidu na organizm człowieka

Akrylamid w żywności wzbudza wiele kontrowersji, ponieważ badania wskazują na jego szkodliwość dla organizmu. Jest silnym alergenem pokarmowym, który może wywoływać stan zapalny w organizmie powodujący jego osłabienie i pojawienie się chorób sercowo-krążeniowych. Do organizmu człowieka może się dostawać poprzez skórę, układ oddechowy i pokarmowy. 

Akrylamid jest bardzo wolno wydalany z organizmu i tylko częściowo, ponieważ 90% spożytej substancji ulega przemianom wewnątrz. Długotrwała ekspozycja na tę substancję wywołuje zaburzenia neurologiczne, drętwienie kończyn, drgawki czy problemy z koordynacją ruchową. Skumulowany w tkankach i komórkach akrylamid przyczynia się do zwiększonej produkcji wolnych rodników, które negatywnie działają na organizm, powodując jego szybsze starzenie się. Może on również negatywnie wpłynąć na zdrowe jelita, przyczyniając się do wystąpienia raka jelita grubego.

Nadmierne spożycie produktów z akrylamidem, w szczególności chipsów i frytek, może zwiększać prawdopodobieństwo zachorowania na raka. Do najczęściej pojawiających się rodzajów nowotworów zalicza się raka macicy, tarczycy, płuc oraz skóry. 

Jak zmniejszyć spożycie akrylamidu?

Coraz więcej producentów żywności dąży do tego, aby w ich produktach nie występował akrylamid w dużych ilościach. Starają się go zminimalizować, np. zamieniając mąkę pszenną na inny rodzaj mąki o niskim przemiale. Już jej ograniczenie w produkcie może spowodować obniżenie zawartości akrylamidu w pożywieniu. Podczas produkcji pieczywa warto także zastąpić środek spulchniający, do czego nadaje się soda oczyszczona. 

Gotując samodzielnie w domu, masz większe możliwości i kontrolę nad prodkutami, jakie wykorzystujesz w kuchni. Aby obniżyć ilość akrylamidu, możesz wybrać ziemniaki o mniejszej ilości cukrów w bulwie i z nich przygotować frytki czy domowej roboty chipsy. Nie każdy produkt może zostać w ten sposób zastąpiony, dlatego bardzo ważne jest czytanie etykiet i weryfikowanie spożywanych produktów. Ograniczenie ekspozycji i spożycia akrylamidu może Cię uchronić przed wieloma nieprzyjemnymi dolegliwościami i chorobami. 

Źródła
  1. H. Mojska, I. Gielecińska, K. Stoś, M. Jarosz, Zawartość akrylamidu w żywności w Polsce w świetle aktualnych zaleceń Unii Europejskiej, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2011, 92(3), s. 625‒628.
  2. D. Orzeł, J. Biernat, Furan i akrylamid w żywności. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna XLIV, Wrocław 2011, s. 225‒232.
  3. D. Pingot i inni, Toksyczność akrylamidu i jego metabolitu ‒ glicydamidu, „Medycyna Pracy” 2013, tom 64, s. 65‒71.
Author 
Sylwia Brodniewska
 picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

sprawdzony-przepis-na-chrupiace-gofry-fit
Odżywianie
2 min.
Przepis na gofry fit – jak zrobić pyszny i zdrowy posiłek w kilku wersjach?
19.05.2021
zoltko-co-zawiera-ile-wazy-ile-ma-kalorii
Odżywianie
2 min.
Żółtko kurze – co warto o nim wiedzieć?
19.05.2021
woda-z-imbirem-jak-przygotowac-jakie-daje-efekty
Odżywianie
1 min.
Woda z imbirem – przepis na napój wspomagający zdrowie i odchudzanie
19.05.2021
uczucie-glodu-po-jedzeniu-jakie-sa-przyczyny
Odżywianie
1 min.
Uczucie głodu po jedzeniu - jakie są przyczyny?
28.10.2021
Popularne w kategorii Odżywianie
karagen-co-to-jest-czy-jest-bezpieczny
Odżywianie
2 min.
Karagen – co to jest, gdzie jest stosowany i jaki ma wpływ na zdrowie?
17.05.2021
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.