Terapia EMDR – metoda leczenia traum i lęków
Zaburzenia lękowe lub zespół stresu pourazowego mogą dotknąć każdego z nas. Nieprzyjemne, a niekiedy traumatyczne wydarzenia pozostawiają na naszej psychice ślady, z którymi czasami trudno poradzić sobie samemu. Z pomocą przychodzą różne rodzaje psychoterapii, w tym coraz popularniejsza, także w Polsce, terapia EMDR, czyli „przetwarzanie i desensytyzacja za pomocą ruchów gałek ocznych”.
Polecane
Co to jest terapia EMDR?
Skrót EMDR pochodzi od angielskiej nazwy „Eye Movement Desensitization and Reprocessing”, co oznacza „przetwarzanie i desensytyzacja za pomocą ruchów gałek ocznych”. Terapia polega na założeniu, że rozmaite zaburzenia natury psychologicznej powstają w wyniku zablokowania przetwarzania emocji, związanych z konkretnym trudnym wydarzeniem, traumą. Poprzez odpowiednią stymulację układu nerwowego terapeuta pomaga pacjentowi odblokować i przetworzyć „zamrożone” uczucia, a w ten sposób uleczyć emocjonalne urazy.
EMDR, zaskakująca i jeszcze słabo znana w Polsce terapia, powstała jako efekt obserwacji przeprowadzonych pod koniec lat osiemdziesiątych amerykańskiej psycholog Francine Shapiro. Zauważyła ona, że gwałtowne, powtarzające się ruchy gałek ocznych, wykonywane w czasie przypominania sobie przykrych wydarzeń, pomagają zredukować nasilenie towarzyszących wspomnieniom emocji i reakcji fizjologicznych. Początkowo wprowadzono metodę do leczenia osób cierpiących na zespół stresu pourazowego, z czasem zaś rozszerzono ją na inne problemy psychologiczne. Choć do tej pory nie wyjaśniono w 100% mechanizmów jej działania, jest uznanym sposobem leczenia na całym świecie.
Jak przebiega terapia EMDR?
Według założeń metody ludzki mózg ma naturalną zdolność do samoczynnego przetwarzania traum i regeneracji psychicznej. Jeśli z jakiegoś powodu taki proces zostanie zablokowany, powstają nieprawidłowości, takie jak lęki, depresja czy zaburzenia psychosomatyczne. W ich leczeniu może pomóc rozmowa z terapeutą połączona z odpowiednio zastosowaną stymulacją zmysłową, która prowadzi do tzw. desensytyzacji, czyli odwrażliwienia.
Leczenie rozpoczyna się rozmową z psychoterapeutą, w której zostaje ustalone, jakie zdarzenie leży u podłoża problemu oraz jakie objawy wiążą się z ponownym przeżywaniem traumy. Następnie pacjent zostaje przez terapeutę przygotowany do bezpiecznego i kontrolowanego doświadczenia symptomów.
W kolejnych krokach osoba cierpiąca z powodu traumy ma za zadanie powrócić do niej pamięcią, przeżywając ponownie towarzyszące jej emocje i reakcje organizmu. Jednocześnie specjalista stymuluje zmysły osoby poddawanej terapii w ustalony wcześniej sposób (może to być np. delikatne stukanie w ramię lub poruszanie dłońmi przez terapeutę, które pacjent śledzi wzrokiem). Powoduje to rytmiczne ruchy gałek ocznych, a przez to uwolnienie w mózgu fal delta, które zwykle są wytwarzane w czasie tzw. snu wolnofalowego. To z kolei pomaga ukoić układ nerwowy i złagodzić intensywność przykrych objawów. Wszystko to sprawia, że mózg zaczyna łączyć ponowne przetwarzanie traumy z doświadczeniem relaksu.
Postępy terapii są możliwe do sprawdzenia dzięki wykorzystaniu skal, na których pacjent określa subiektywny poziom odczuwanego dyskomfortu. W znakomitej większości przypadków terapia EMDR przynosi efekty już po kilku sesjach, a niekiedy nawet po pierwszej.
Komu może pomóc EMDR?
Ponieważ metoda początkowo była wykorzystywana prawie wyłącznie w przypadku osób cierpiących na zespół stresu pourazowego (PTSD), często jest kojarzona tylko z tym zaburzeniem. Jednak wraz z rozwojem wiedzy na temat funkcjonowania ludzkiej psychiki, a także badań neurofizjologicznych, potwierdzających skuteczność terapii EMDR, zaczęto stosować ją coraz szerzej także w leczeniu innych zaburzeń.
Na czele listy problemów, z którymi możemy się uporać przy pomocy EMDR, znajdują się różnego rodzaju lęki, w tym lęk napadowy oraz zespół lęku uogólnionego. Udokumentowano również korzystne działanie metody w przypadku depresji i myśli samobójczych. Terapia jest też wykorzystywana w leczeniu bezsenności, przewlekłego bólu, uzależnień, a nawet problemów takich jak zaburzenia odżywiania (m.in. bulimia, czyli żarłoczność psychiczna).
Ogromną zaletą terapii EMDR jest fakt, że relatywnie szybko przynosi poprawę. Można ją stosować u osób w różnym wieku (również dzieci) i o różnym stanie zdrowia. Jest też możliwość wykorzystania jej dla poprawy komfortu życia, m.in. u pacjentów z chorobą Alzheimera czy o zaburzonej osobowości.
Metoda nie jest natomiast zalecana w przypadku zaburzeń psychotycznych. Przeciwwskazaniem są także niepełnosprawność intelektualna, organiczne uszkodzenia w obrębie ośrodkowego układu nerwowego i epilepsja.
Jeśli czujesz, że nie radzisz sobie z emocjami, cierpisz z powodu lęku lub bezsenności, nie wahaj się szukać pomocy. Utrzymujący się kryzys psychiczny wpływa na wszystkie obszary życia, wyraźnie pogarszając jego jakość.
W ramach prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego Polisa Zdrowie Welbi, jeśli wybierzesz pakiet OCHRONA GOLD, możesz 2 razy do roku skonsultować się z psychologiem lub psychiatrą. Specjalista pomoże Ci określić, na czym polega problem i zaproponuje dalsze leczenie lub terapię.
Oprócz tego w pakiecie będziesz mieć dostęp do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, a także 39 specjalistów. Na wizytę będziesz czekać odpowiednio nie dłużej niż 1 dzień lub 3 dni (do większość specjalistów). W cenie składki miesięcznej wykonasz też blisko 300 badań, w tym laboratoryjnych, obrazowych i czynnościowych, zamówisz 4 wizyty domowe w roku, zaszczepisz się przeciwko grypie sezonowej i zrobisz profilaktyczny przegląd zdrowia (raz do roku).
Sprawdź, jakie korzyści przyniesie Ci prywatna opieka medyczna dostarczana przez TU Zdrowie. Zamów przez Welbi ofertę – wypełnij formularz.
- F. Shapiro, M. Silk Forrest, EMDR. The Breakthrough Therapy for Overcoming Anxiety, Stress, and Trauma, Ingram Publisher Services UK, 2016.
- M. Jeśka, Od fazy snu REM do terapii EMDR, “Neuropsychiatria. Przegląd kliniczny” 2012, nr 4.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.