Czym jest smutek i dlaczego go odczuwamy? Jak przeżyć smutek?
Czym jest smutek i dlaczego go odczuwamy? Ta najprostsza emocja może być zarówno skutkiem konkretnych okoliczności, jak i objawem choroby. Sprawdź, jak odróżnić smutek od depresji.
Smutek jest jedną z najważniejszych ludzkich emocji. Pojawia się w następstwie strachu, lęku, silnych przeżyć, nieszczęśliwych wydarzeń. Objawem smutku jest poczucie przygnębienia, brak chęci do działania i potrzeba wycofania się z życia społecznego. W niektórych sytuacjach dochodzi do rozwoju innych objawów psychosomatycznych i pogłębiania się smutku. Bagatelizowanie symptomów prowadzi do depresji.
Polecane
Czym jest smutek?
Smutek jest jedną z podstawowych, negatywnych ludzkich emocji. Przytrafia się każdemu bez względu na wiek, zajęcia i pozycję. Pojawia się w konsekwencji poczucia krzywdy, cierpienia, żalu. Smutek najczęściej objawia się przygnębieniem, brakiem energii i motywacji, płaczem. W początkowym stadium osoba przeżywająca smutek ma potrzebę pozostawania w samotności. Psychologia wyróżnia kilka rodzajów smutku ze względu na okoliczności jego powstania. Uczucie to może charakteryzować się także różnym stopniem intensywności. Najczęściej emocja rodzi się jako odpowiedź na stratę lub w momencie niezaspokojenia naszych potrzeb. Może się też zdarzyć, że smutek będzie objawem lub skutkiem choroby.
Dlaczego odczuwamy smutek?
Przyczyny smutku są różne. Emocja ta może wynikać zarówno z zaistniałej w danym momencie sytuacji, jak i z chorób, które sprzyjają popadaniu w przygnębienie i melancholię.
Należą do nich m.in.:
choroby tarczycy,
cukrzyca,
zaburzenia hormonalne,
choroby serca,
nowotwory,
choroba Parkinsona,
stwardnienie rozsiane.
Dodatkowo wskazuje się na psychologiczne przyczyny wewnętrznego smutku, jak np. pesymistyczne nastawienie do otoczenia i bliskich osób, problemy z nawiązywaniem więzi społecznych, niska samoocena, błędy wychowawcze (stawianie zbyt wysokich wymagań, faworyzowanie rodzeństwa, zawstydzanie dziecka przy obcych). Smutek to również tęsknota, która powstaje na skutek odczuwania pustki, zarówno w wyniku rozłąki lub straty bliskiej osoby, jak i z powodu odczuwania potrzeby realizacji własnych marzeń.
W porównaniu do innych emocji (m.in. złości czy radości) smutek nie jest odczuwany intensywnie. Co więcej, jego wystąpieniu ulega również ciało, co szczególnie uwidacznia się na twarzy. Zachodzące wówczas zmiany fizjologiczne organizmu służą oszczędzaniu energii i wewnętrznemu wyciszeniu.
Depresja a smutek
Pomiędzy smutkiem a depresją istnieje cienka granica. Czy da się je odróżnić? Kiedy jedna z najbardziej podstawowych emocji zmienia się w stan chorobowy? Najważniejszą różnicą odróżniającą przygnębienie od depresji jest czas ich trwania. O ile nawet długotrwały smutek utrzymuje się do dwóch tygodni, tak dłuższy okres może wskazywać na chorobę. Co ważne, osobę smutną można pocieszyć i wskazać jej plusy zaistniałej sytuacji. Smutek nie wyklucza również realnej zdolności oceny okoliczności. Depresja lękowa natomiast pojawia się nagle, a reakcja człowieka nie jest adekwatna do wydarzeń. Choroba wyklucza realną ocenę okoliczności i uniemożliwia jakiekolwiek pocieszenie lub wskazanie na dobre strony zaistniałych wydarzeń.
Depresja jest chorobą cywilizacyjną, na którą co roku zapada coraz więcej ludzi, również w bardzo młodym wieku. Jak rozpoznać jej symptomy? Jednym z najważniejszych objawów jest długo utrzymujący się smutek, który uniemożliwia utrzymywanie i budowanie bliskich więzi z innymi. Depresja wymaga wsparcia psychologa lub psychiatry. To podstępna choroba, która nieleczona, może prowadzić nawet do samobójstwa. Smutek jest jedną z najpiękniejszych i najbardziej podstawowych emocji, ale nigdy nie powinien wpływać na zaburzenie funkcjonowania w społeczeństwie.
Jak pokonać smutek?
Bardzo ważna w walce ze smutkiem jest zdrowa reakcja na odczuwane emocje. Jak poradzić sobie z samotnością i nie wpaść w depresję? Przede wszystkim nie uciekaj od problemu. Staw mu czoła, docierając do jego przyczyny. Nie ignoruj swoich uczuć, ale przejdź przez wszystkie etapy konsekwencji tego, co się stało. Smutek jest potrzebny do określenia swoich wewnętrznych potrzeb i być może rozpoczęcia nowego etapu w życiu. Zadaj sobie pytania: jaka sytuacja doprowadziła do powstania smutku?, co możesz zrobić, by poprawić obecną sytuację i czego tak naprawdę potrzebujesz?, czy możesz wyciągnąć jakąkolwiek lekcję ze smutku?
Jeśli uczucie przygnębienia stale powraca pomimo bardzo dobrej i stabilnej sytuacji życiowej, warto wykonać kontrolne badania krwi z określeniem poziomu hormonów. Często uczucie przygnębienia, braku energii i chęci do działania jest objawem lub skutkiem zaburzeń hormonalnych organizmu, np. chorób tarczycy. Nigdy nie pozostawaj z problemem sam. Podziel się swoimi emocjami z bliską osobą, która pomoże spojrzeć na zaistniałą sytuację z innej perspektywy. Przyjrzyj się swojej codziennej rutynie. Może przyczyną nadmiernego zamartwiania się i szukania na siłę smutku jest brak organizacji pracy i czasu wolnego. Zadbaj o aktywność fizyczną, znajdź czas na książkę, serial i rozmowę z bliską osobą. Wypełnienie czasu obowiązkami i przyjemnościami bardzo często rozwiązuje problem chronicznego smutku i poczucia bezradności.
- W. Muller, Jak wyjść z depresji, WAM, 2019.
- C. Berndt, Psychologia, Tajemnica odporności psychicznej. Jak uodpornić się na stres, depresję i wypalenie zawodowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2015.
- S.C Hayes, S. Spencer, W pułapce myśli. Jak skutecznie poradzić sobie z depresją, stresem i lękiem, GWP, 2014.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
