Czym jest embolektomia? Jakie są wskazania do jej wykonania?

Czym jest embolektomia?

Embolektomia to zabieg polegający na usunięciu z naczynia krwionośnego materiału, który spowodował zamknięcie światła naczynia. Ma on na celu przywrócenie prawidłowego przepływu krwi, niezbędnego do odżywienia tkanek. Do zamknięcia światła naczynia może dojść w wyniku miejscowej zakrzepicy (powstania skrzepliny). Bywa także, że materiał zatorowy dostaje się do naczynia z innych narządów. Może być nim nie tylko skrzeplina, ale również oderwana blaszka miażdżycowa, wody płodowe czy fragmenty tłuszczu. Dla przykładu, przyczyną zatorowości płucnej jest najczęściej zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych.

• Przeczytaj także, jakie mogą być objawy zakrzepicy.

Jakie są rodzaje embolektomii?

Embolektomia może zostać przeprowadzona na dwa sposoby:

• chirurgicznie (tzw. otwarta embolektomia) – usunięcie materiału zatorowego jest możliwe dzięki wykonaniu nacięcia w naczyniu krwionośnym. Metoda ta jest wykonywana przede wszystkim w przypadku dużych zatorów, np. w tętnicy płucnej. W przypadku zatorowości płucnej embolektomia chirurgiczna wiąże się z koniecznością wykonania sternotomii (przecięcia mostka);

• przezskórnie (wewnątrznaczyniowo), z użyciem specjalnych cewników wprowadzanych przez naczynie obwodowe, np. tętnicę udową. To minimalnie inwazyjna metoda, podczas której za pomocą cewnika i innych narzędzi usuwa się materiał zatorowy z naczynia krwionośnego przez niewielkie nacięcie w skórze. Podczas zabiegu lekarz kontroluje położenie cewnika przy pomocy fluoroskopii (metody badania w czasie rzeczywistym, z zastosowaniem promieniowania rentgenowskiego). Sprawdza również drożność naczynia, podając do niego środek kontrastowy.

Zabieg jest wykonywany przez chirurga naczyniowego. Embolektomię otwartą, w zależności od lokalizacji zatorowości, przeprowadza się zwykle w znieczuleniu ogólnym. Zabieg przezskórny jest najczęściej wykonywany w znieczuleniu miejscowym.

• Dowiedz się także, czym są żylaki i jak można je leczyć.

Jakie są najczęstsze wskazania do embolektomii?

W dobie współczesnych metod leczenia zatorowości embolektomia nie jest zabiegiem pierwszego wyboru. Wykonywana jest wówczas, gdy istnieją przeciwwskazania do leczenia trombolitycznego, polegającego na podawaniu leków rozpuszczających skrzeplinę. Embolektomia bywa również konieczna w przypadku niepowodzenia terapii farmakologicznej. Zabieg jest wykonywany najczęściej u pacjentów z zatorowością płucną, ostrym niedokrwieniem kończyny dolnej lub ostrym niedokrwieniem jelit. Jeżeli zauważysz u siebie objawy, które mogą sugerować którąkolwiek z tych chorób, niezwłocznie zgłoś się do lekarza! Opóźnienie leczenia może wiązać się z przykrymi powikłaniami, a nawet zgonem.

Zator tętnicy płucnej

Zator tętnicy płucnej to groźna choroba, która u 30% nieleczonych pacjentów kończy się zgonem. Jej objawy są mało charakterystyczne. Należą do nich:

• duszność,

• ból w klatce piersiowej,

• kaszel,

• krwioplucie,

• zasłabnięcie lub omdlenie,

• kołatanie serca.

Nie bagatelizuj tych symptomów, szczególnie jeżeli jesteś w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia zatorowości płucnej. Do czynników sprzyjających wystąpieniu tej choroby należą m.in. przebyte niedawno złamanie kończyny, inny uraz lub operacja ortopedyczna, epizod migotania przedsionków w ciągu 3 ostatnich miesięcy, trombofilia, choroba nowotworowa, otyłość, a nawet ciąża.

Ostre niedokrwienie kończyny dolnej

Ostre niedokrwienie kończyny dolnej może być spowodowane m.in. zatorem, miażdżycą (zakrzepicą na pękniętej blaszce miażdżycowej), urazem lub tętniakiem. Nieleczone wiąże się z koniecznością amputacji. Zgłoś się do lekarza, jeśli pojawią się u ciebie: silny ból, zblednięcie i oziębienie kończyny dolnej czy zaburzenia czucia w jej obrębie.

Ostre niedokrwienie jelit

Ostre niedokrwienie jelit jest konsekwencją nagłego zmniejszenia lub zatrzymania przepływu krwi w tętnicach krezkowych. Głównym objawem choroby jest silny ból brzucha, zlokalizowany najczęściej w okolicy pępka i niereagujący na leki przeciwbólowe. Niekiedy pojawia się również krwista biegunka i wymioty, które po niedługim czasie ustają. W wyniku niedokrwienia dochodzi do martwicy jelita. Mało charakterystyczne objawy opóźniają zwykle rozpoznanie i wdrożenie leczenia.

Jak wygląda przygotowanie do zabiegu embolektomii?

Przed zabiegiem embolektomii konieczne jest wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych – morfologii krwi, stężenia elektrolitów (sodu, potasu), kreatyniny oraz parametrów układu krzepnięcia (APTT, PT). Odbywa się również konsultacja z anestezjologiem. Specjalista pyta o choroby przewlekłe, stosowane leki, alergie oraz przebyte zabiegi operacyjne. W dniu zabiegu należy ponadto pozostać na czczo.

• Sprawdź również, kiedy warto wykonać manualnie rozmaz krwi.