Czym jest zespół pustego nosa, jak się objawia i jak go leczyć?

Co to jest zespół pustego nosa?

Zespół pustego nosa jest określany w skrócie jako ENS (ang. Empty Nose Syndrome). Osoba zmagająca się z tym schorzeniem cierpi na dyskomfort oddychania, mimo że jej nos pozostaje drożny. Jest to bardzo niekomfortowe doświadczenie, które utrudnia codzienne funkcjonowanie. Zespół pustego nosa pojawia się najczęściej po operacjach laryngologicznych, podczas których została usunięta tkanka małżowiny nosowej dolnej lub środkowej. Zabieg ten ma na celu poprawić właśnie drożność nosa, ale paradoksalnie pojawia się po nim uczucie niedrożności.

Termin medyczny – zespół pustego nosa – został po raz pierwszy użyty w 1994 roku przez lekarzy ze Stanów Zjednoczonych, którzy po zabiegu otolaryngologicznym pacjenta i analizie tomografii jego zatok zrozumieli, że problemy z drożnością nosa wynikają właśnie z przeprowadzonej operacji.

Zespół pustego nosa najczęściej jest określany jako zaburzenie, które ma związek ze zbyt małą ilością objętości tkanek w nosie. To zjawisko wywołuje odczuwanie pustki, suchości i nieodpowiedniej wentylacji nosa.

• Może zainteresuje Cię również: Krzywa przegroda nosowa – objawy, leczenie, skutki.

Jakie są przyczyny zespołu pustego nosa?

Główną przyczyną zespołu pustego nosa jest interwencja chirurgiczna polegająca na wycięciu przerośniętej małżowiny nosowej. Czasami pojawia się także po źle wykonanym zabiegu korekty przegrody nosowej, chociaż w tym przypadku ENS pojawia się bardzo rzadko.

W wielu przypadkach przerośnięta małżowina nosowa wywołuje niedrożność nosa i bezdech senny, a niekiedy problemy z węchem. Wtedy konieczny jest zabieg jej zmniejszenia. Zespół pustego nosa może, ale nie musi wystąpić po takim zabiegu.

Czasami u osób zmagających się z przewlekłym nieżytem nosa, który nie jest podatny na leczenie farmakologiczne, też wykonuje się zabieg turbinoplastyki (zmniejszenia małżowin nosa). O tym, czy zabieg jest konieczny, decyduje laryngolog.

Zespół pustego nosa może też być następstwem chorób autoimmunologicznych, radioterapii, innych zabiegów operacyjnych wykonywanych w jamie nosowej.

• Przeczytaj także: Suchość w nosie – jak zlikwidować? Domowe sposoby.

Jakie objawy daje zespół pustego nosa?

Zespół pustego nosa może dawać liczne objawy. Do najważniejszych z nich należą:

• problemy z oddychaniem,

• uczucie duszenia się,

• suchość w nosie,

• pojawianie się skrzepów w nosie,

• bóle głowy,

• problemy z zasypianiem,

• pojawienie się uczucia chłodu w nosie,

• zmęczenie,

• bezsenność,

• problemy z koncentracją,

• depresja,

• pogorszenie nastroju,

• gorsze oddychanie przez nos,

• odczuwanie suchego gardła,

• większe uwrażliwienie na odczuwanie zimnego i suchego powietrza,

• gorsze odczuwanie zmysłów smaku i węchu,

• bezdech senny,

• uczucie duszności,

• zaburzenia snu.

Powyższe objawy są ściśle powiązane z usunięciem małżowiny nosowej. Jej śluzówka jest specyficznie unerwiona. Pozwala na nawilżenie nosa, a także przesyła informacje do układu nerwowego o tym, jak przepływa powietrze przez nos. Jeżeli część tej błony śluzowej ulegnie usunięciu, to efektem są zaburzenia w funkcjonowaniu nosa ze względu na gorszy przepływ informacji ze śluzówki do komórek nerwowych. Śluzówka po redukcji nie jest w stanie też odpowiednio nawilżyć wdychanego powietrza, co skutkuje odczuwaniem suchości nosa.

Niestety objawy zespołu pustego nosa mogą utrzymywać się nawet do kilku lat po operacji, przez co znacząco pogarszają jakość życia osoby dotkniętej tą przypadłością.

• Przeczytaj również: Prawidłowy oddech, czyli jaki?

Jak leczyć zespół pustego nosa?

Skuteczne leczenie zespołu pustego nosa zaczyna się w gabinecie laryngologa. Specjalista na podstawie zgłaszanych objawów wdraża odpowiednią diagnostykę i ustala sposób postępowania. Lekarz ocenia, jak duże są braki w tkance małżowiny nosowej i koncentruje się na doborze odpowiedniej terapii.

Jeśli ubytek tkanki nosowej nie jest duży, można zastosować leczenie polegające na poprawie stanu tkanki, która w nosie pozostała. Konieczne jest wtedy wdrożenie odżywienia i nawilżenia błony śluzowej nosa.

Jeśli masz znaczny ubytek małżowiny nosowej, konieczne będzie wdrożenie leczenia chirurgicznego. Najczęściej przeprowadza się rekonstrukcję małżowiny nosowej – przeszczep chrząstki. Pozwala to na poprawę stanu błony śluzowej nosa i przywrócenie jego czynności fizjologicznych.

W przypadku ENS ważne jest też wdrożenie wsparcia psychologicznego lub psychiatrycznego. W sytuacji długotrwałego zmagania się z odczuwaną niedrożnością nosa, trudnościami w oddychaniu, bólami głowy, zmęczeniem czy nawet depresją zapewnienie odpowiedniej pomocy psychologicznej jest niezbędne. Pozwoli to na znaczącą poprawę jakości życia.

Domowe sposoby na zespół pustego nosa

Domowymi sposobami nie będziesz w stanie wyleczyć zespołu pustego nosa. Mogą jednak nieco złagodzić objawy, z którymi się borykasz i poprawić komfort życia. Należą do nich:

• robienie inhalacji w celu nawilżenia śluzówki;

• płukanie nosa, np. solą fizjologiczną;

• zadbanie o odpowiednią wilgotność powietrza w domu;

• odpowiednie nawodnienie organizmu;

• unikanie zanieczyszczonego powietrza;

• jeżdżenie w miejsca o korzystnym klimacie, np. nad morze;

• unikanie palenia tytoniu;

• unikanie wdychania drażniących substancji.