Łojotokowe zapalenie skóry – przyczyny, objawy, leczenie

Łojotokowe zapalenie skóry – przyczyny powstawania

Łojotokowe zapalenie skóry to przewlekła choroba skóry z tendencją do nawrotów. Inaczej nazywana jest wypryskiem łojotokowym. Może się rozwinąć w każdym wieku – możliwe są przypadki łojotokowego zapalenia skóry u niemowląt i osób dorosłych. Najczęściej jednak ta choroba jest rozpoznawana u młodzieży. Eksperci nie określili jak dotąd przyczyn łojotokowego zapalenia skóry.

Wśród głównych czynników predysponujących do rozwoju zmian łojotokowych specjaliści wymienili:

• nadmierną aktywność gruczołów łojowych,

• zakażenie grzybem Malassezia furfur, który występuje normalnie na skórze, ale w pewnych okolicznościach namnaża się nadmiernie i powoduje zmiany chorobowe,

• narażenie na silny stres,

• zaburzenia hormonalne (np. choroby endokrynologiczne),

• zaburzenia immunologiczne – osłabioną pracę układu odpornościowego,

• nadużywanie alkoholu, 

• trądzik, łuszczycę,

• zaburzenia odżywiania,

• zanieczyszczenie powietrza,

• podrażnienia skóry przez kosmetyki i wodę,

• niektóre leki (np. sole złota, haloperidol, psolareny, lit, buspiron),

• nużycę,

• choroby neurologiczne (np. chorobę Parkinsona, padaczkę, udar mózgu).

Pamiętaj, że łojotokowe zapalenie skóry nie jest reakcją alergiczną i nie możesz się nim zarazić od drugiej osoby. Dodatkowo nie jest chorobą dziedziną, ale dziedziczone są skłonności do zachorowania na wyprysk łojotokowy.

Objawy łojotokowego zapalenia skóry

Zmiany skórne w przebiegu łojotokowego zapalenia skóry rozwijają się w obrębie skóry bogatej w gruczoły łojowe (m.in. w okolicy między łopatkami, na górnej części klatki piersiowej, w kanale słuchowym, w okolicach małżowin usznych, na czole, nosie, fałdach nosowo-policzkowych), w okolicach wyprzeniowych (pod pachami, w pachwinach i fałdach skórnych) i na owłosionej skórze głowy. W skrajnych przypadkach łojotokowe zapalenie skóry prowadzi do erytrodermii, czyli uogólnionego stanu zapalnego skóry.

Objawami łojotokowego zapalenia skóry są: wzmożone łuszczenie się skóry, rumień i świąd nasilający się pod wpływem potu. W ciężkich przypadkach sucha warstwa obumarłych komórek naskórka wraz z dużą ilością łoju wytworzyć może skorupę. Skóra staje się opuchnięta i tłusta w wyglądzie. W przypadku zapalenia łojotokowego skóry głowy dochodzi do plątania i sklejania się włosów. Obserwuje się także wzmożone ich wypadanie. Drapanie zmienionej chorobowo skóry sprzyja wtórnym nadkażeniom.

Do zaostrzenia przebiegu wyprysku łojotokowego dochodzi w okresie jesienno-zimowym, gdyż promieniowanie słoneczne łagodzi objawy. Dodatkowo nasileniu objawów sprzyjają: narażenie na silne emocje, klimatyzacja, infekcje przebiegające z gorączką, nadmierna lub niedostateczna higiena, źle dobrane leki.

Z uwagi na zbliżony obraz kliniczny łojotokowe zapalenie skóry powinno być różnicowane z takimi schorzeniami, jak: łupież Gilberta, łuszczyca, wyprzenie bakteryjne lub drożdżakowe, alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, łupież pstry, przyłuszczyca, okołoustne zapalenie skóry.

Łojotokowe zapalenie skóry – jak je leczyć?

Łojotokowe zapalenie skóry wymaga leczenia. Z podejrzeniem tej choroby zgłoś się do dermatologa. Podstawą terapii są leki przeciwzapalne i przeciwgrzybicze. Wśród leków przeciwzapalnych stosowane są glikokortykosteroidy i inhibitory kalcyneuryny. Leki przeciwgrzybicze to m.in.: klotrimazol, izokonazol, ekonazol, mikonazol, cyklopiroksolamina. W pierwszej kolejności prowadzone jest leczenie z użyciem preparatów miejscowych typu maści, kremy, żele, pianki, szampony. Jeśli nie przyniesie ono zadowalających efektów, lekarz może zdecydować o wprowadzeniu leczenia ogólnoustrojowego – leków doustnych. W przypadku łojotokowego zapalenia skóry twarzy zastosowanie glikokortykosteroidów jest ostatecznością z uwagi na ich silne działanie. 

Na łojotokowe zapalenie skóry głowy eksperci zalecają dodatkowo preparaty zawierające cynk, dziegcie, ichtiol i siarkę. Szampony z nimi w składzie to dobry sposób na łupież. Należy je stosować pomiędzy szamponami leczniczymi, którymi myje się głowę 2–3 razy w tygodniu. Z kolei w łojotokowym zapaleniu skóry twarzy warto sięgnąć po dermokosmetyki. Najczęściej w ich składzie znajdziesz cynk, witaminy z grupy B, kwas hialuronowy, kwasy tłuszczowe. Dermokosmetyki oczyszczają skórę z martwych komórek, łagodzą podrażnienie i stan zapalny, wzmacniają naturalną barierę ochronną skóry.

Uzupełnieniem farmakoterapii może być fototerapia, czyli leczenie ciepłem pochodzącym z promieniowania UV. Naświetlania UVB skutecznie hamują nadmierne wydzielanie łoju i łagodzą przebieg choroby. Podczas leczenia wyprysku łojotokowego zadbaj o należytą higienę i oczyszczanie skóry z nagromadzonych obumarłych komórek (np. za pomocą delikatnych peelingów). Unikaj wysuszających skórę mydeł.

Pamiętaj o diecie. Odpowiedni sposób odżywiania wykazuje pozytywny wpływ na leczenie łojotokowego zapalenia skóry. Dostarczaj organizmowi produktów bogatych w witaminy z grupy B (podnoszą odporność, pobudzają regenerację i odnowę komórek), cynk (ma właściwości przeciwutleniające, wzmacnia odporność, łagodzi podrażnienia i przyspiesza gojenie), nisko nasycone kwasy tłuszczowe. Dobrym źródłem tych ostatnich jest olej tamanu. Tłoczony jest z orzechów pochodzących z drzewa o tej samej nazwie. Wykazuje działanie przeciwbakteryjne, antyoksydacyjne, łagodzące zmiany trądzikowe i łuszczycowe, redukujące rozstępy czy rozjaśniające blizny. Unikaj pokarmów wzmagających wydzielanie łoju, m.in. słodyczy, alkoholu, mocnej kawy i herbaty, potraw smażonych i tłustych.