Jakie są podstawowe badania krwi i na czym polegają?
Podstawowe badania krwi warunkują diagnostykę wielu chorób. Zaleca się je wykonywać w ramach profilaktyki, nawet jeśli nie występują żadne niepokojące dolegliwości. Dzięki nim kontrolujemy stan zdrowia.
![podstawowe-badania-krwi-co-obejmuja-jakie-zrobic](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/20DB86OXTI9ys6eOPz8Q9z/44aea425cb1d6816e355e2b742ce3be0/podstawowe-badania-krwi-co-obejmuja-jakie-zrobic.jpg?w=1920&h=1280&fl=progressive&q=90&fm=jpg)
Polecane
![plytki-krwi-trombocyty-czym-sa-jakie-sa-normy](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/7plPJXo8t0nifF5SUgMPYd/bfc29cdd9af71dab26215bc6750b04fb/plytki-krwi-trombocyty-czym-sa-jakie-sa-normy.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![jak-sprawdzic-niedobory-witamin-co-powodują](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/3I7yUjsK7JmTIVIYCIG8ci/a43a1ac148be05073769d202606e3760/jak-sprawdzic-niedobory-witamin-co-powoduj__.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![morfologia-co-wykazuje-jak-interpretowac-wyniki](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/2nWpNeW3fA7mHEeKTKCftZ/777d2cbf182569ef71c0fae4082e31b5/morfologia-co-wykazuje-jak-interpretowac-wyniki.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![pasozyty-ludzkie-jak-je-wykryc-i-jak-leczyc](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/11Cae5ACHgu8QGOJ9IH5a0/78c87a521a38d355bb477e209c8fd8e9/pasozyty-ludzkie-jak-je-wykryc-i-jak-leczyc.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
Podstawowe badania krwi - co obejmują?
Badania krwi to najpowszechniejsze badania diagnostyczne. Pamiętaj o regularnym ich wykonywaniu, ponieważ są ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej. Oznacza to, że wpisują się w system wczesnego ostrzegania o wielu nieprawidłowościach organizmu. Wśród podstawowych badań krwi wymieniamy:
badanie morfologiczne krwi (tzw. morfologię),
lipidogram (tzw. profil lipidowy),
odczyn Biernackiego (OB),
badanie poziomu glukozy we krwi.
Powyższe badania krwi możesz wykonać ze skierowaniem od lekarza, ale i na własną rękę. Sprawdź, na czym polegają i jak się do nich przygotować.
Czy wiesz, że podstawowe badania krwi należy wykonywać przynajmniej raz w roku, w ramach profilaktyki zdrowotnej? Warto o tym pamiętać, ponieważ nieprawidłowości w morfologii mogą być pierwszym znakiem ostrzegawczym, że w Twoim organizmie dzieje się coś złego.
Zyskaj dostęp do prywatnej opieki zdrowotnej, która umożliwi Ci szybki kontakt z lekarzem i dostęp do badań laboratoryjnych, np. morfologii. Prywatne ubezpieczenie zdrowotne to:
nielimitowane wizyty u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej,
konsultacje u lekarzy specjalistów bez skierowania,
dostęp do badań laboratoryjnych i diagnostyki obrazowej,
profilaktyczny przegląd zdrowia raz w roku,
w zależności od pakietu także, np. 2 darmowe wizyty u psychologa czy psychiatry.
Sprawdź ofertę i wybierz pakiet dla siebie.
Badanie morfologiczne krwi
Badanie morfologiczne krwi polega na ilościowej i jakościowej ocenie występujących we krwi elementów morfotycznych, takich jak:
WBC - krwinki białe (leukocyty), jednym z ich rodzajów są limfocyty,
PLT - płytki krwi (trombocyty).
Dodatkowo w ramach podstawowej morfologii krwi analizuje się takie wskaźniki, jak:
MCV - wskaźnik średniej objętości krwinki czerwonej,
MCH - wskaźnik średniej masy hemoglobiny w krwince czerwonej,
MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w jednostkowej objętości krwinek czerwonych,
HGB - wskaźnik stężenia całkowitego hemoglobiny (we wszystkich jej formach),
HCT - wskaźnik hematokrytowy - określa stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi.
Morfologia podstawowa zlecana jest, gdy występują następujące objawy: często nawracające infekcje, osłabienie organizmu, męczliwość, nagły i nieuzasadniony spadek masy ciała, bóle kostne, trudno gojące się skaleczenia, skłonność do siniaków, omdlenia. Morfologia krwi powinna być regularnie wykonywana w ciąży. Badanie to zalecane jest co najmniej 5 razy w jej przebiegu. Pierwsza morfologia powinna być przeprowadzana do 10. tygodnia od poczęcia, a ostatnia pod koniec 3. trymestru (między 38. a 39. tygodniem). Główne nieprawidłowości, jakie można wykryć dzięki morfologii, to: infekcje, zaburzenia odporności, stany zapalne, anemia (niedokrwistość), skaza krwotoczna.
Lipidogram - podstawowe badanie krwi
Lipidogram to badanie lipidów, czyli tłuszczów prostych w osoczu krwi. Obrazuje poziom:
cholesterolu HDL - stężenia frakcji lipoprotein wysokiej gęstości (tzw. dobrego cholesterolu),
cholesterolu LDL - stężenia frakcji lipoprotein niskiej gęstości (tzw. złego cholesterolu),
stężenia poziomu całkowitego cholesterolu (TC),
trójglicerydów (związków chemicznych zaliczanych do lipidów).
Ocena stanu gospodarki lipidowej jest bardzo ważna w profilaktyce i zwalczaniu zaburzeń gospodarki lipidowej i zaburzeń metabolicznych, które wiążą się z ryzykiem rozwoju miażdżycy tętnic i powikłań sercowo-naczyniowych, takich jak: nadciśnienie tętnicze, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu. Wykonywanie tych badań jest bardzo ważne, zważywszy na to, że choroby układu krążenia są najczęściej występującymi schorzeniami w polskim społeczeństwie.
Badanie lipidogramu jest zalecane zwłaszcza przy: zaburzonym metabolizmie lipidów albo obciążonym w tym kierunku wywiadzie rodzinnym, wcześniejszych wysokich poziomach cholesterolu, paleniu tytoniu, nadmiernej masie ciała, podejrzeniu dziedzicznej hipercholesterolemii, przypadkach zawału mięśnia sercowego w rodzinie.
Normy lipidogramu dla zdrowego człowieka bez względu na płeć to:
cholesterol całkowity - 150-190 mg/dl,
cholesterol LDL - poniżej 115 mg/dl,
trójglicerydy - 35-150 mg/dl,
Właściwości cholesterolu HDL są różne dla kobiet i mężczyzn. U kobiet powinny wynosić powyżej 50 mg/dl, a u mężczyzn więcej niż 40 mg/dl.
Jakie są inne podstawowe badania krwi?
Wskazane jest, aby regularnie wykonywać badanie odczynu Biernackiego. OB polega na pomiarze szybkości opadania czerwonych krwinek, czyli drogi opadania erytrocytów w ciągu 1 godziny w niekrzepnącej krwi. W diagnostyce medycznej OB wykorzystywane jest jako wskaźnik procesów reumatycznych, zapalnych, nowotworowych. To podstawowe badanie krwi warto przeprowadzić przy podejrzeniu choroby autoimmunologicznej i hematologicznej oraz w przypadku objawów wskazujących na choroby nerek i wątroby.
Normy OB zależą od wieku i przedstawiają się następująco:
osoby do 15 lat < 10,00 mm/h,
mężczyźni:
w wieku 15-50 lat < 15,00 mm/h,
od 50 lat < 20,00 mm/h,
kobiety:
w wieku 15-50 lat < 20,00 mm/h.
od 50 lat < 30,00 mm/h.
Podstawowy pakiet obejmuje badanie poziomu glukozy we krwi. Zwyczajnie nazywane jest ono badaniem „cukru we krwi”. Jest to badanie przesiewowe w kierunku cukrzycy. Powinno się je wykonywać regularnie bez ewidentnych objawów, lecz w sposób szczególny muszą o nim pamiętać osoby z nadmierną masą ciała lub czynnikami ryzyka cukrzycy. Podwyższoną glukozę we krwi obserwuje się nie tylko przy cukrzycy, ale i w takich chorobach, jak: guz chromochłonny, choroba Cushinga, gigantyzm, nowotwór trzustki, gruczolak przysadki, zapalenie trzustki, zaawansowana choroba wątroby. Badanie poziomu glukozy informuje też o jej niewystarczającym poziomie. Obniżone stężenie glukozy we krwi towarzyszy takim chorobom, jak: choroba Addisona, insulinoma (guz wydzielający insulinę), niedoczynność przysadki, niedobory enzymów (np. galaktozemia) czy zespoły złego wchłaniania.
Podstawowe badania krwi - jak się do nich przygotować?
Aby wykonać podstawowe badania krwi, pobrana zostanie od Ciebie niewielka ilość krwi żylnej, prawdopodobnie z żyły łokciowej. Badania powinny być wykonywane z rana na czczo. Powstrzymaj się od spożywania posiłków 12 godzin wcześniej. Przez kilka dni stosuj lekkostrawną dietę i nie spożywaj alkoholu. Jeśli przyjmujesz leki, skonsultuj się z lekarzem, czy zażywać je przed badaniem. Powstrzymaj się od intensywnego wysiłku fizycznego. Jeżeli parametry mierzone w podstawowych badaniach krwi wykazują odchylenia od normy, konieczna jest dalsza diagnostyka.
Skorzystaj z możliwości wykonania podstawowych badań krwi oraz skonsultowania wyników z lekarzem i oszczędź sobie czekania w długich kolejkach. Decydując się na Polisę Zdrowie Welbi, czyli na prywatne ubezpieczenie zdrowotne, zapewnisz sobie wsparcie w profilaktyce, diagnostyce i leczeniu. Dzięki temu ubezpieczeniu zyskasz m.in.:
nielimitowane wizyty u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej,
e-konsultacje (lub również konsultacje stacjonarne, w zależności od wybranego pakietu) u lekarzy specjalistów (np. kardiologa, hematologa) bez skierowania,
dostęp do badań laboratoryjnych (w tym morfologii, lipidogramu, OB), obrazowych i czynnościowych,
wizyty u lekarzy bez kolejek – konsultacja z lekarzem POZ odbędzie się w ciągu 1 dnia, a ze specjalistą z reguły w ciągu 3 dni roboczych (z hematologiem w ciągu 5 dni roboczych),
opiekę w placówkach na terenie całego kraju – prawie 3500 placówek współpracujących z ubezpieczycielem w 650 miastach w Polsce,
możliwość corocznego profilaktycznego przeglądu stanu zdrowia – w wersji dla kobiet obejmuje on konsultację z ginekologiem, badanie cytologiczne i USG piersi lub mammografię, w wersji dla mężczyzn – konsultację z kardiologiem, lipidogram, EKG spoczynkowe/EKG wysiłkowe (po otrzymaniu skierowania od lekarza),
inne korzyści w zależności od pakietu.
Zamów ofertę na Welbi, żeby poznać szczegóły polisy. Nie czekaj! Z usług w ramach wybranego pakietu możesz korzystać niemal od razu po opłaceniu składki.
- H. Bomski, Podstawowe laboratoryjne badania hematologiczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995, s. 186-192.
- P. Pruszczyk i in., Wielka interna, t. 2, cz. 1, Kardiologia z elementami angiologii, Medical Tribune Polska, Warszawa 2009-2011, s. 446-447.
- P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika 2018, Medycyna Praktyczna, Kraków 2018, s. 25–27.
- A. Szczeklik, Choroby wewnętrzne, t. 1, Medycyna Praktyczna, Kraków 2005, s. 1406–1407.
![Author Olga Dąbska picture](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/67JJmmYwX4PSol3qzqIKyk/63c9bcd2bedda3b5e14f12c4891e5dd1/Olga_Dabska.jpg?w=100&h=100&fl=progressive&q=90&fm=jpg&fit=thumb)
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.