Terapia poznawczo-behawioralna – co powinieneś o niej wiedzieć?

Na czym polega terapia poznawczo-behawioralna? 

Aby lepiej zrozumieć, czym jest terapia behawioralno-poznawcza, warto zwrócić uwagę na samą jej nazwę. Właśnie ona wskazuje podstawową cechę tego nurtu. Jest to połączenie dwóch metod terapeutycznych. 

Terapia poznawcza opiera się na założeniu, że każdy z nas tworzy własną rzeczywistość. Jednocześnie to, jak interpretujemy wydarzenia, ma wpływ na to, jak się zachowujemy i jakie emocje nam towarzyszą. 

Druga z metod to terapia behawioralna. Głównym jej założeniem jest to, że otoczenie i indywidualne doświadczenia mają istotny wpływ na nasze zachowanie i sposób myślenia. Terapia behawioralna szuka więc przyczyny zaburzenia lub trudności w zdarzeniach, które miały miejsce w przeszłości. Jednocześnie jej nadrzędnym celem jest doprowadzenie do zmiany wyuczonych reakcji, które sprawiają, że postrzegamy rzeczywistość niczym w krzywym zwierciadle. 

Terapia poznawczo-behawioralna przeplata te dwie metody terapeutyczne, dzięki czemu skutecznie pomaga w wielu zaburzeniach.

Jak wygląda terapia poznawczo-behawioralna? 

Zanim wybierzesz się na pierwszą wizytę do psychoterapeuty, poznaj przebieg takiego spotkania. Dzięki temu dowiesz się, jak wygląda terapia poznawczo-behawioralna i czego możesz się spodziewać podczas kolejnych wizyt. Terapia behawioralno-poznawcza prowadzona jest w czasie indywidualnych spotkań z terapeutą. Podczas kolejnych zajęć terapeutycznych specjalista pomoże ci odkryć schematy myślenia, które nieświadomie powielasz z powodu swoich doświadczeń z przeszłości. Terapeuta w nurcie poznawczo-behawioralnym przeprowadzi Cię krok po kroku przez ten proces.

Techniki, z których korzysta terapia poznawczo-behawioralna, pozwalają odkryć, co wpłynęło na ukształtowanie się Twoich schematów myślenia. Na początku uświadamiasz sobie, z jakim problemem się mierzysz. Na tym etapie korzysta się głównie z narzędzi terapii poznawczej, aby znaleźć przyczynę problemu. Następnie określasz schematy myślenia i decydujesz, czy chcesz je zmienić. Ten etap wykorzystuje w pełni techniki terapii behawioralnej. To one pozwolą Ci oswoić się z lękami i zmienić błędne nawyki. Terapeuta może wykorzystywać ćwiczenia podczas spotkania lub też zadawać tak zwane prace domowe, które mają na celu wyrobienie sobie dobrych nawyków w codziennym życiu. 

Terapia poznawczo-behawioralna – kiedy warto z niej skorzystać? 

Szerokie zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej świadczy o tym, że jest ona pomocna w wielu problemach ze zdrowiem psychicznym. Najczęściej jednak stosowana jest podczas leczenia zaburzeń takich jak:

• depresja,

• nerwica,

• fobie,

• ataki paniki,

• syndrom stresu pourazowego,

• zaburzenia obsesyjno-kompulsywne.

Lista zaburzeń, które dobrze reagują na terapię poznawczo-behawioralną, jest jednak znacznie dłuższa. Wiele osób decyduje się na leczenie nałogów oraz dolegliwości psychosomatycznych z wykorzystaniem właśnie tego nurtu terapeutycznego. Jeśli więc podejrzewasz u siebie lub bliskiej osoby stany depresyjne, ataki paniki lub inne zaburzenia natury psychicznej, terapia poznawczo-behawioralna może być rozwiązaniem, które pozwoli przywrócić zdrowie i równowagę psychiczną.

Pamiętaj jednak, by nie diagnozować się bez rozmowy ze specjalistą. Jeśli niepokoi Cię zachowanie Twoje lub bliskiej Ci osoby, skonsultuj to z licencjonowanym psychoterapeutą. Terapia poznawczo-behawioralna pomoże Ci znaleźć przyczynę zaburzeń, ale też zrozumieć, z czego one wynikają i jak możesz sobie z nimi poradzić. Jeśli chcesz lepiej poznać swoje schematy myślenia i uporać się ze skrywanymi lękami, terapia poznawczo-behawioralna będzie dobrym wyborem.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna dzieci i młodzieży 

Niezwykle delikatną materią są zaburzenia psychiczne występujące u dzieci i młodzieży. Coraz młodsze osoby doświadczają stanów lękowych lub depresyjnych, co jest wskazaniem do niezwłocznej pomocy psychoterapeutycznej. Dzięki zastosowaniu metod terapii poznawczo-behawioralnej możliwe jest leczenie zaburzeń u dzieci. Odpowiednio dobrana terapia przyniesie im wiele korzyści w dorosłym życiu. Warto przy tym pamiętać, że im mniejsze dziecko, tym zaangażowanie rodziców w proces terapii powinno być większe. Jeśli więc jesteś rodzicem i zauważasz niepokojące zachowania u swojego dziecka, pamiętaj, że Ty również będziesz częścią pracy terapeutycznej. 

Jak długo trwa terapia poznawczo-behawioralna? 

Czas trwania terapii poznawczo-behawioralnej jest zróżnicowany i zależy od złożoności problemu, z którym się zgłaszasz do specjalisty. Jest to mimo wszystko jedna z krócej trwających terapii, ponieważ z reguły całość zamyka się w około 20 sesjach. Spotkania z terapeutą mogą odbywać się raz w tygodniu lub częściej. Terapia poznawczo-behawioralna trwa więc około 3–4 miesięcy. Jest to dość krótki czas w porównaniu z innymi nurtami psychoterapii, jednak to nie czas trwania, a narzędzia wykorzystywane podczas terapii powinny być czynnikiem, który skłoni Cię do wyboru właśnie tego nurtu.

1. Popiel A., Pragłowska E., (2008) Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Paradygmat, Warszawa 2008. 
2. https://www.superego.com.pl/czym-jest-i-na-czym-polega-terapia-poznawczo-behawioralna/ [12.05.2022]
3. https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/psychoterapia-poznawczo-behawioralna-cbt/ [12.05.2022]