Lęk przed ptakami. Skąd się bierze awizofobia i jak można z nią walczyć?

Co to jest fobia?

Fobia jest zaburzeniem nerwicowym, które objawia się lękiem przed określonym zjawiskiem, sytuacją lub przedmiotem. Strach odczuwany przez osobę dotkniętą tego typu lękiem jest często irracjonalny i niekontrolowany. Kontakt z bodźcem wywołuje ogromny strach, przez co utrudnia człowiekowi prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Objawia się niepokojem, krzykiem, płaczem, ucieczką, przyspieszonym pulsem lub drgawkami. W skrajnych przypadkach osoba mdleje i traci przytomność.Do kategorii fobii specyficznych zalicza się awizofobię (ornitofobię), czyli lęk przed ptakami. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa avis (ptak) oraz greckiego phobos (lęk). Natomiast termin ornitofobia to połączenie dwóch greckich słów ornithos (ptak) oraz phobos.

Jakie są przyczyny awizofobii?

Awizofobia, zwana również ornitofobią, ma najczęściej podłoże w traumatycznych przeżyciach z udziałem ptaków w późniejszym wieku. Naukowcy twierdzą, że nie można doszukiwać się etiologii w dzieciństwie, tak jak w większości przypadków fobii, gdyż dzieci zazwyczaj nie boją się ptaków. Przykładem nieprzyjemnej sytuacji może być starcie z kogutem, gęsiami na wakacjach na wsi lub bliskie spotkanie z gołębiami na rynku dużego miasta. Strach przed gołębiami jest dosyć powszechny, ponieważ ten gatunek ptaka często działa w skupiskach i przypadkowo atakuje ludzi.Awizofobia może być również wywołana kilkoma innymi czynnikami:

• gwałtownym, przykrym kontaktem z ptakiem (np. gołąb wplątał się we włosy),

• traumatycznym widokiem, np. mięsożernego ptaka rozszarpującego inne zwierzę,

• poznaniem historii, w której ptak wyrządził komuś krzywdę,

• lękiem najbliższego otoczenia, które nieustannie przestrzega przed możliwym zagrożeniem.

Lęk mogą wywoływać również poszczególne części ciała ptaka, takie jak dziób czy skrzydła.Niektórzy naukowcy winę za występowanie awizofobii w naszym społeczeństwie przypisują przodkom. W przeszłości żyło o wiele więcej ptaków mięsożernych, które polowały na zwierzęta. Czasami atakowały ludzi, kiedy czuły zagrożenie lub próbowano im odebrać łup.

Jak objawia się ornitofobia?

Ornitofobia, podobnie jak inne fobie, objawia się irracjonalnym, niemożliwym do opanowania lękiem. Osobom cierpiącym na tę fobię często towarzyszy obrzydzenie, wywołujące mdłości.Awizofobia ma również inne objawy, takie jak:

• wymioty,

• zawroty głowy,

• przyspieszone bicie serca,

• płytki oddech,

• nadmierna potliwość,

• uczucie drętwienia lub mrowienia,

• uczucie dławienia,

• ból brzucha,

• uczucie zimna lub gorąca.

Większość z powyższych objawów może oznaczać inne choroby, dlatego bardzo ważna jest konsultacja z lekarzem. Pamiętaj również, że sama obawa przed ptactwem lub strach niekoniecznie oznacza, że cierpisz na ornitofobię.

Czy można walczyć z awizofobią?

Najbardziej podstawowym i skuteczny leczeniem awizofobii jest psychoterapia. Badania wykazały, że osoby cierpiące na lęk przed ptakami reagują najlepiej na terapię poznawczą. Polega ona na tym, że osobę z ornitofobią poddaje się ekspozycji na elementy wywołujące lęk. Tego typu proces polega na opracowaniu przez terapeutę planu progresywnego podejścia do ptaków, tak aby pacjent nauczył się stopniowo mierzyć ze strachem, kontrolować swoje lękliwe reakcje i przyzwyczajał się do obiektu, który wywołuje lęk.

W terapii stosuje się techniki relaksacyjne. Są one skuteczne w redukcji i zwalczaniu symptomów somatycznych i psychopatologicznych. Dodatkowo relaksacja przynosi ulgę, pozwala oderwać się od rzeczywistości, pielęgnuje nasz umysł, układ krążeniowy i mięśnie.

W niektórych przypadkach terapeuci stosują hipnoterapię, czyli rodzaj psychoterapii, w której stosuje się techniki hipnotyczne. Pierwsze efekty pojawiają się bardzo szybko, jednak hipnoterapia działa tylko na wybrane osoby, dlatego ważna jest konsultacja i odpowiednie dostosowanie terapii do potrzeb pacjenta.

Leczenie awizofobii jest bardzo ważne z przyczyn praktycznych: ciężko jest uniknąć spotkania z ptakami. Widzisz je codziennie na ulicach, na spacerach w lesie, w parkach, na balkonach. Jeżeli cierpisz na to schorzenie, jesteś nieustająco narażony na wpływ negatywnego bodźca. Aby nie ograniczać swojej aktywności życiowej, udaj się do wykwalifikowanego specjalisty. Po udanej terapii najprawdopodobniej zaczniesz sobie lepiej radzić z każdym napotkanym lękiem.

1. H.I. Kaplan, B.J. Sadock, V.A. Sadock, Psychiatria kliniczna, Urban & Partner, Wrocław, 2004.
2. V. Caballo, Podręcznik psychopatologii i zaburzeń psychicznych, Ed. Piramide, Madryt, 2011.
3. M. Pittman, E.M. Karle, Zalękniony mózg, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2018.