Torbiel na nerce – czy to groźne schorzenie? Przyczyny i sposoby leczenia

Torbiele na nerce

Torbiele na nerce to przestrzenie wypełnione płynem. Są one wyraźnie odgraniczone od zdrowych tkanek. Tego typu zmiany są dość powszechne w populacji. W większości przypadków nie stanowią żadnego zagrożenia dla zdrowia. Mogą one występować również w innych narządach (często spotykane są m.in. torbiele w piersiach).

Torbiele w nerkach mogą mieć charakter wrodzony lub nabyty. W pierwszym przypadku zmiany w korze lub rdzeniu tego narządu mogą być dziedziczone zarówno autosomalnie, jak i recesywnie. Pierwsze objawy mogą zostać zaobserwowane już u noworodków. Zdarza się też, że choroba ujawnia się dopiero po wielu latach. Przykładem wrodzonych torbieli nerek jest wielotorbielowate zwyrodnienie nerek. Schorzenie charakteryzuje się występowaniem licznych zmian wypełnionych płynem.

Nabyte torbiele na nerkach mogą pojawić się w każdym momencie życia. Zmiany występują pojedynczo, ale zdarza się, że jest ich kilka jednocześnie. Szacuje się, że są one obecne nawet u 30% populacji. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z ich obecności do momentu wykonania badań obrazowych. Przykładem zmian nabytych są torbiele proste nerek.

Torbiel prosta na nerce

Torbiel prosta nerki jest najczęściej spotykaną tego typu zmianą w tym narządzie. Nie udało się poznać przyczyn jej powstawania. Możliwe, że torbiele tworzą się już w dzieciństwie. Warto jednak podkreślić, że częstość ich występowania zwiększa się wraz z wiekiem.

Torbiel prosta na nerce charakteryzuje się:

• okrągłym i regularnym kształtem,

• cienką i równą torebką,

• wyraźnym odgraniczeniem od otoczenia,

• brakiem przegród i zwapnień,

• brakiem patologicznych ech wewnątrz,

• torebką wyścieloną nabłonkiem sześciennym.

Tego typu torbiel na nerce jest wypełniona płynem surowiczym. Zdarza się, że jest w niej obecny mocz pierwotny (częściowo przefiltrowane przez nerki osocze).

Torbiel prosta nerki może przyjmować różne rozmiary. Najczęściej jest położona w korze tego narządu. Wykracza poza jej obrys, gdy osiąga duże rozmiary (powyżej 3 cm). Torbiel na nerce może rosnąć.

Jakie są objawy torbieli na nerkach?

Objawy torbieli na nerkach zależą od kilku czynników. Znaczenie ma rodzaj zmiany, a także jej wielkość. Przez bardzo długi czas przebieg może być bezobjawowy. Przy torbielach prostych pierwsze dolegliwości pojawiają się zwykle, gdy zmiany osiągają duże rozmiary. Mogą być to:

• dyskomfort w jamie brzusznej,

• ból w okolicy lędźwiowej,

• krwiomocz.

Zdarza się również, że torbiele proste nerek pękają. Dotyczy to głównie dużych oraz licznych zmian. W takiej sytuacji dochodzi do krwawienia (do układu moczowego lub jamy otrzewnowej), a także rozwija się infekcja.

W przypadku wielotorbielowatości nerek o charakterze wrodzonym również przez pewien czas mogą nie występować żadne objawy. Zdarza się, że dolegliwości przybierają formę nadciśnienia tętniczego lub kolki nerkowej. U części chorych pierwszym niepokojącym symptomem może być niewydolność nerek.

Diagnostyka torbieli na nerkach

Torbiele na nerkach można rozpoznać przy pomocy badań obrazowych. Podstawowym testem diagnostycznym jest badanie ultrasonograficzne (USG). Pozwala ono ustalić położenie, wielkość, zarysy i dodatkowe cechy zmiany. Lekarz może zdecydować również o konieczności wykonania tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Dodatkowe badania zwykle są konieczne, jeżeli stwierdzona zmiana w badaniu USG nie ma cech torbieli prostej.

Leczenie torbieli na nerkach

Postępowanie lecznicze zależy od rodzaju torbieli, jej wielkości oraz objawów klinicznych. Z zasady interwencji nie wymagają małe torbiele proste. Konieczna jest jednak ich regularna obserwacja. Zaleca się, aby raz w roku wykonywać badanie USG. Leczenie chirurgiczne torbieli może być wskazane, gdy powodują one dolegliwości. W przypadku wielotorbielowatości stosuje się terapię farmakologiczną, która ma na celu złagodzenie objawów.

Czy torbiele na nerkach są groźne?

W większości przypadków torbiele na nerkach nie są groźne. Nie zawsze przyczyniają się również do występowania dolegliwości. Wielu pacjentów nie wymaga też żadnego leczenia.

Zdarza się jednak, że z niektórych torbieli na nerkach rozwija się nowotwór. Dlatego wykryte zmiany wymagają dalszej obserwacji i wykonywania regularnych badań. Dzięki temu możliwa jest ewentualna interwencja na wczesnym etapie choroby, co znacznie poprawia rokowania.

1. T. Szopiński, E. Keller, F. Záťura, USG nerek – co jest istotne dla urologa?, „Journal of Ultrasonography” 2016, nr 16, s. 371–377.
2. A. Kraśniak, Nabyte torbiele nerek, „Forum Nefrologiczne” 2012, t. 5, nr 2, s. 153–157.