39. tydzień ciąży – rozwój dziecka i symptomy porodu

39. tydzień ciąży – który to miesiąc?

39. tydzień w kalendarzu ciąży oznacza, że poród może rozpocząć się w każdej chwili. Jest to koniec 9. miesiąca i zarazem ostatni etap 3. trymestru. Większość przyszłych mam spakowała już walizkę z rzeczami dla siebie i noworodka, a także przygotowała plan porodu, w którym uwzględnione zostały m.in. wybrane i dostępne w danym szpitalu metody łagodzenia bólu porodowego. Do typowych ciążowych dolegliwości, takich jak bezsenność, zgaga czy obrzęki kończyn, dochodzą jeszcze stres i ekscytacja związane ze zbliżającym się rozwiązaniem. Według opinii Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dziecko, które przyjdzie na świat w 39. tygodniu ciąży, jest uznawane za urodzone w terminie.

39. tydzień ciąży – kiedy poród?

Termin porodu wyznaczany jest podczas wizyt u ginekologa w 1. trymestrze, jednak trzeba mieć świadomość, że niewielki procent dzieci przychodzi na świat tego dnia. W zgodzie z naturą pozostają porody 14 dni przed terminem oraz 14 dni po terminie. W praktyce oznacza to, że 40. tydzień ciąży to orientacyjny moment, który kończy okres oczekiwania na dziecko, a przyszła mama musi uważnie obserwować swoje ciało już w ostatnich tygodniach 3. trymestru. Jeśli czynność skurczowa nie rozpoczyna się w 42. tygodniu ciąży, lekarze zazwyczaj decydują się na indukcję, czyli wywoływanie porodu za pomocą dostępnych metod.

39. tydzień ciąży – jak wygląda dziecko?

Na tym etapie dziecko niczym nie różni się od typowego noworodka. Szacuje się, że maluch powinien ważyć 3200–3800 g i mierzyć ok. 50–55 cm. Jego rozwój w tym okresie polega głównie na wzrastaniu i nabieraniu masy, ponieważ wszystkie narządy są już gotowe do funkcjonowania poza organizmem matki. 

39. tydzień ciąży – ruchy dziecka

W tym tygodniu ruchy dziecka mogą być słabsze niż do tej pory. Wynika to z faktu, że jama macicy staje się już za ciasna dla malucha i krępuje jego ruchy. Niemniej jednak przyszła mama musi je regularnie liczyć i zgłaszać wszelkie nieprawidłowości swojemu lekarzowi prowadzącemu. Szacuje się, że dziecko powinno poruszyć się 8–10 razy w ciągu godziny. 

39. tydzień ciąży – ułożenie dziecka

Dziecko przyjmuje już pozycję do porodu. Aby mogło urodzić się siłami natury, jego główka powinna być skierowana w dół. Jeśli maluch ułożył się pośladkami do dołu lub bokiem, najprawdopodobniej trzeba będzie rozwiązać ciążę przez cesarskie cięcie. Doświadczeni lekarze lub położne podejmują próby manualnego obrócenia dziecka w łonie matki, jednak nie zawsze jest to możliwe i bezpieczne.

39. tydzień ciąży – objawy porodu

39. tydzień ciąży to idealny moment na rozpoczęcie akcji porodowej, która nie zostanie uznana za przedwczesną. Zanim pojawią się skurcze, warto zwrócić uwagę na wczesne symptomy porodu, które informują, że ciało powoli przygotowuje się do rozwiązania. Do takich objawów należą m.in.:

• ból brzucha jak na okres – przypomina dolegliwości menstruacyjne i oznacza, że dziecko zbliża się do kanału rodnego, a organizm szykuje się do porodu. Jest to zjawisko całkowicie normalne i nie należy się nim martwić, o ile nie towarzyszą mu inne niepokojące symptomy, takie jak krwawienie z dróg rodnych;

• odejście czopa śluzowego – z dróg rodnych wydobywa się gęsta, biała wydzielina, która może być podbarwiona krwią przez pękające naczynka w okolicach skracającej się i rozwierającej szyjki macicy. Oznacza to, że poród rozpocznie się w ciągu kilku lub kilkunastu dni;

• biegunka lub wilczy głód – organizm kobiety oczyszcza się przed porodem, a jednocześnie gromadzi siły na przetrwanie ogromnego wysiłku. Symptomy te łatwo pomylić z efektem stresu.

Do sygnałów, które ciało wysyła bezpośrednio przed porodem, należą:

• skurcze porodowe – w odróżnieniu od skurczów przepowiadających (lub skurczów Braxtona-Hicksa) pojawiają się w regularnych, coraz krótszych odstępach czasu i nie mijają nawet po ciepłej kąpieli. Jeśli odstępy między skurczami wynoszą ok. 5 minut, trzeba jechać do szpitala;

• odejście wód płodowych – to znak, że właśnie nastąpiło pęknięcie pęcherza płodowego. W takiej sytuacji przyszła mama powinna zjawić się w szpitalu.

Każda ciąża przebiega nieco inaczej, dlatego kobiety mają różne wspomnienia z rozpoczęcia akcji porodowej.

39. tydzień ciąży – jak przyspieszyć poród?

W 39. tygodniu ciąży nie trzeba przyspieszać porodu, ponieważ dziecko ma jeszcze 3 tygodnie, aby nabrać masy i urosnąć w macicy. Jednak niektóre przyszłe mamy obawiają się indukcji porodu po terminie i zastanawiają się, jak przyspieszyć akcję porodową. Najskuteczniejsze są domowe sposoby, a wśród nich króluje aktywność fizyczna i seksualna. W męskim nasieniu znajdują się prostaglandyny, które mogą być naturalnym bodźcem do rozpoczęcia czynności skurczowej, a kobiecy orgazm powoduje dodatkowe skurcze macicy. Natomiast umiarkowana aktywność fizyczna – np. spacer czy nordic walking – sprzyja rozwieraniu się szyjki macicy i pomaga dziecku wstawić się w kanał rodny. W trakcie stosowania tych praktyk nie zapominaj o regularnej kontroli innych kluczowych parametrów. Zbyt niskie lub za wysokie ciśnienie w ciąży może prowadzić do komplikacji okołoporodowych.