40. tydzień ciąży – rozwój dziecka i objawy porodu

40. tydzień ciąży – który to miesiąc?

Omawiany tydzień to koniec 9. miesiąca i zarazem ostatnie chwile ciąży. Na końcu tego tygodnia przypada planowany termin porodu, który został wyznaczony podczas pierwszych wizyt u ginekologa. Większość przyszłych mam obserwuje swoje ciało, aby nie przeoczyć symptomów zbliżającego się rozwiązania i rozmyśla nad metodami łagodzenia bólu porodowego. W tym czasie po raz ostatni dają się we znaki ciążowe dolegliwości, takie jak: zgaga, bóle pleców czy opuchlizna dłoni i stóp. 

40. tydzień ciąży – kiedy nastąpi poród?

Tylko niewielki procent dzieci przychodzi na świat w terminie porodu. Normą jest rozpoczęcie akcji porodowej 14 dni przed wyznaczoną datą lub 14 dni po niej. W praktyce oznacza to, że zarówno 39. tydzień ciąży, jak i 41. tydzień to odpowiedni czas, aby maluch pojawił się na świecie. Jeśli rozwiązanie nie nastąpi w ciągu 2 tygodni od terminu porodu, przyszła mama najprawdopodobniej zostanie poddana indukcji, czyli wywoływaniu porodu za pomocą metod farmakologicznych (np. oksytocyny) lub niefarmakologicznych (balonika Foleya). Jeśli akcja porodowa nie będzie się rozwijała, konieczne okaże się wykonanie cesarskiego cięcia.

40. tydzień ciąży – jak wygląda dziecko?

Na tym etapie dziecko to typowy noworodek. W terminie porodu powinien ważyć ok. 3200–3800 g i mierzyć ok. 50–55 cm, jednak w praktyce normy te okazują się znacznie szersze. W granicach normy znajdą się dzieci z wagą urodzeniową 2500 g i 4500 g. Rozwój dziecka w tym ostatnim tygodniu ciąży polega wyłącznie na nabieraniu masy, bo wszystkie narządy są już gotowe do podjęcia swoich funkcji w świecie zewnętrznym. Po porodzie cały czas rozwija się mózg i dojrzewa układ trawienny, a narządy zmysłów potrzebują czasu, aby zacząć funkcjonować w nowym środowisku.

40. tydzień ciąży – ruchy dziecka

W tym tygodniu ruchy dziecka mogą być słabsze, ponieważ jama macicy stała się dla niego za ciasna. Jednak przyszła mama powinna regularnie liczyć ruchy dziecka, których liczba powinna mieścić się w przedziale 8–10 w ciągu godziny. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zgłosić się lekarza. W okolicach terminu porodu trzeba też wykonać badanie KTG, które monitoruje akcję serca dziecka oraz czynność skurczową macicy.

40. tydzień ciąży – objawy porodu

Koniec 40. tygodnia ciąży to idealny moment na rozpoczęcie akcji porodowej. Być może już wcześniej pojawiły się symptomy świadczące o tym, że już wkrótce można spodziewać się rozwiązania. Wśród wczesnych symptomów porodu, które występują przed 40. tygodniem ciąży, można wymienić m.in.: ból brzucha jak na okres, twardy brzuch, odejście czopa śluzowego, biegunkę oraz wilczy głód.

Gdy akcja porodowa się rozpoczyna, ciało wysyła jednoznaczne sygnały. Są nimi:

1. Skurcze porodowe – w odróżnieniu od skurczów przepowiadających (lub skurczów Braxtona-Hicksa) są regularne i pojawiają się w coraz krótszych odstępach czasu. Są też bardzo bolesne i nie da się ich ukoić za pomocą ciepłej kąpieli.

2. Odejście wód płodowych – to znak, że właśnie nastąpiło pęknięcie pęcherza płodowego, a poród powinien nastąpić w ciągu najbliższych kilku, kilkunastu godzin.

Wiele przyszłych mam niepokoi się brakiem objawów porodu w 40. tygodniu ciąży. Należy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ mogą one pojawić się dopiero za 2 tygodnie. Każda ciąża ma indywidualny przebieg, dlatego poród może rozpocząć się w niestandardowy sposób.

40. tydzień ciąży – kiedy jechać do szpitala?

Wiele kobiet zastanawia się, kiedy należy udać się do szpitala. Powodem, aby zgłosić się na izbę przyjęć, są regularne skurcze macicy, które pojawiają się w ok. 5-minutowych odstępach i trwają ok. 40 sekund. Jeśli odejdą wody płodowe, przyszła mama powinna w ciągu 2 godzin stawić się w placówce medycznej. W przypadku pojawienia się płynu owodniowego o zielonym zabarwieniu transport powinien odbyć się jak najszybciej. Powodem do pilnej interwencji jest też krwawienie z dróg rodnych. Warto zapamiętać tę krótką listę sytuacji, aby niepotrzebnie nie wpadać w panikę i nie zjawiać się na izbie przyjęć zbyt wcześnie.

40. tydzień ciąży – jak przyspieszyć poród?

Jeśli w 40. tygodniu ciąży nie ma jeszcze objawów zbliżającego się rozwiązania, przyszłe mamy zastanawiają się, jak przyspieszyć akcję porodową. Do najskuteczniejszych, a przy tym naturalnych, sposobów należą:

• stosunek płciowy – w męskim nasieniu znajdują się prostaglandyny, które są naturalnym bodźcem dla rozpoczęcia czynności skurczowej, a kobiecy orgazm powoduje dodatkowe skurcze macicy;

• umiarkowana aktywność fizyczna – w czasie spacerów lub nordic walkingu szyjka macicy rozwiera się szybciej, a dziecko łatwiej wstawia się w kanał rodny.

Niektórzy polecają jeszcze napary z ziół lub olej rycynowy, jednak każdą tego typu praktykę należy stosować w porozumieniu z lekarzem prowadzącym lub położną. W trakcie prób przyspieszenia porodu nie zapominaj o regularnej kontroli kluczowych parametrów. Zbyt niskie lub za wysokie ciśnienie w ciąży to częsta przyczyna komplikacji okołoporodowych.