Aronia – niezwykła antyoksydacyjna moc zamknięta w drobnym owocu

Czym jest aronia?

Aronia jest rośliną należącą do rodziny różowatych. W Europie występują aż trzy gatunki, które zostały sprowadzone z Ameryki Północnej w XVII w.:

• aronia czerwonoowocowa (łac. Aronia melanocarpa),

• aronia czerwona (łac. Aronia arbutifolia),

• aronia śliwolistna (łac. Aronia prunifolia).

Szczególne właściwości lecznicze ma aronia czerwonoowocowa. Ma postać krzewu osiągającego wysokość około 2–3 m. Owoce mają charakterystyczną czarną barwę i woskową powierzchnię. Tworzą grona dojrzewające od sierpnia do września. O tym, że są gotowe do zbioru, świadczy zmiana zabarwienia liści. Gdy zaczną żółknąć, to znak, że można zacząć zrywać grona.

Choć to owoce skupiają całą uwagę i to one służą do przygotowywania nalewki, syropu, kompotu czy soku z aronii o właściwościach prozdrowotnych, to zwróć uwagę również na jej liście. Mogę być one wykorzystywane w celach terapeutycznych.

Uprawa krzewów aroniowych jest wyjątkowo mało wymagająca. Roślina dostarcza obfitych plonów nawet w mało sprzyjających warunkach glebowych, a do tego jest odporna na choroby. Co więcej, owoce aronii nie kumulują metali ciężkich, zatem nawet krzewy rosnące przy ruchliwych drogach dostarczają zdrowych owoców.

Jakim składnikom aronia zawdzięcza właściwości lecznicze?

Właściwości lecznicze aronii to zasługa zawartych w owocach i liściach polifenoli. Są to związki antyoksydacyjne wspierające organizm w utrzymaniu równowagi pomiędzy wolnymi rodnikami i przeciwutleniaczami. Mają także działanie przeciwzapalne. Stanowią ważny element w profilaktyce wielu chorób cywilizacyjnych takich jak: miażdżyca czy cukrzyca. Jeśli nie przepadasz za aronią, możesz sięgnąć po czarny bez o właściwościach antyoksydacyjnych. Miej jednak na uwadze, że jego działanie przeciwrodnikowe jest znacznie słabsze.

Polifenole są pożądanym składnikiem diety. Obfitują w nie przede wszystkim warzywa i owoce, a także napoje jak np. kombucha. Aronia wiedzie tu jednak zdecydowany prym – w 100 g borówki występuje 525 mg polifenoli, w 100 g czarnej porzeczki 560 mg, a w 100 g aronii czerwonoowocowej aż 2000–8000 mg (w zależności od warunków glebowych i pory zbioru).

Polifenole w aronii reprezentowane są przez:

• antocyjany (m.in. cyjanidyny),

• flawonoidy (m.in. flawonole),

• fenolokwasy (m.in. kwas kawowy, felurowy).

Jakie są właściwości zdrowotne aronii?

Przetwory z aronii korzystnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy. Zawarte w nich polifenole regenerują i chronią komórki śródbłonka.

Przeprowadzone dotąd badania dowodzą, że wyciągi z owoców aronii korzystnie oddziałują na gospodarkę lipidową organizmu. Już wypicie jednej szklanki soku dziennie może doprowadzić po sześciu tygodniach do obniżenia poziomu cholesterolu całkowitego, jego frakcji LDL (zwanej potocznie „złą”) oraz trójglicerydów.

Właściwości aronii są pożądane w diecie diabetyków (podobnie jak herbata z pokrzywy), co potwierdzono badaniami przeprowadzonymi na szczurach z cukrzycą. Po podaniu zwierzętom soku aroniowego odnotowano spadek hiperglikemii o 40%. Natomiast z badań przeprowadzonych na pacjentach z cukrzycą insulinoniezależną wynika, że regularne spożywanie soku z aronii może obniżyć poziom glukozy badanej na czczo.

Przetwory aroniowe mają działanie przeciwzapalne. Jest to przede wszystkim efekt zdolności składników rośliny do hamowania aktywności cyklooksygenazy 2 (enzymu uczestniczącego w procesach zapalnych) i wytwarzania prostaglandyn. Warto ją stosować podczas przeziębienia, podobnie jak i podbiał pospolity.

Właściwości aronii wykorzystywane są także w kosmetologii. Preparaty pielęgnacyjne zawierające ekstrakt z aronii i tym samym polifenole (antocyjany w stężeniu 0,01–0,1%), zabezpieczają skórę przed szkodliwym wpływem promieniowania słonecznego. Dzieje się tak, ponieważ pochłaniają one fale UV.

Czy są jakieś przeciwwskazania do stosowania aronii?

Być może zdarzyło ci się już sięgnąć po sok, syrop, susz, dżem czy herbatę z aronii. Wartości każdego z tych przetworów są nie do przecenienia. Nie oznacza to jednak, że mogą być stosowane przez każdego bez wyjątku. Przeciwwskazaniem do przyjmowania przetworów z aronii jest nadwrażliwość lub alergia na te owoce.

Ostrożność powinny zachować też kobiety w ciąży i karmiące piersią. O ile sam sok nie stanowi zagrożenia dla płodu i dziecka, o tyle suplementy stosowane bez kontroli lekarskiej mogą mieć negatywny wpływ na rozwijającego się malucha. Dlatego pamiętaj, by w razie jakichkolwiek wątpliwości skontaktować się z ginekologiem, który odpowie na Twoje pytania.