ASO – co to takiego i kiedy warto zbadać?

Czym jest badanie ASO?

Badanie ASO – czyli odczyn antystreptolizynowy – polega na oznaczeniu poziomu przeciwciał skierowanych przeciwko streptolizynie O – specyficznemu enzymowi produkowanemu przez bakterie z grupy paciorkowców. Jest to ważne badanie, ponieważ zakażenie paciorkowcami grupy A może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak gorączka reumatyczna czy kłębuszkowe zapalenie nerek. Bakterie należące do tej grupy wywołują najczęściej infekcje górnych dróg oddechowych takie jak angina, zapalenie ucha środkowego i zapalenie zatok lub infekcje skóry i tkanek miękkich, do których należy ropień, liszajec czy róża.

• Sprawdź też, jakie objawy wywołuje zakażenie gronkowcem i gronkowcem złocistym. 

Badanie ASO jest wykonywane w celu potwierdzenia przebytego kontaktu z paciorkowcami grupy A. Po zakażeniu organizm wytwarza przeciwciała mające za zadanie zwalczać te bakterie. Omawiane badanie pozwala na oznaczenie poziomu tych przeciwciał i ocenę, czy doszło do zakażenia lub czy pacjent jest nosicielem paciorkowców.

Wskazania do wykonania badania ASO

Badanie ASO jest zalecane w przypadku podejrzenia zakażenia paciorkowcami grupy A. Wskazaniami do wykonania tego badania są najczęściej:

• objawy infekcji paciorkowcowej, takie jak ból gardła, wysoka gorączka, powiększenie migdałków.

• podejrzenie powikłań po zakażeniu paciorkowcem grupy A, takich jak gorączka reumatyczna czy kłębuszkowe zapalenie nerek.

• monitorowanie skuteczności leczenia paciorkowcowego zakażenia gardła.

W przypadku wątpliwości diagnostycznych badanie ASO może być przydatnym narzędziem, pozwalającym lekarzowi na podjęcie decyzji o zasadności wdrożenia antybiotykoterapii.

Jak przebiega badanie ASO i jak się do niego przygotować?

Badanie ASO jest badaniem laboratoryjnym krwi – dokładnie takim samym, które musisz wykonać w celach profilaktycznych (morfologia podstawowa lub pełna). Próbkę krwi pobiera się zazwyczaj z żyły łokciowej. Jest to mało inwazyjna, raczej bezbolesna procedura, którą wielu pacjentów określa jako nieprzyjemną.

Badanie ASO nie wymaga specjalnego przygotowania. Do laboratorium nie musisz stawiać się na czczo, jednak w trakcie interpretacji wyników badań powiedz lekarzowi o wszystkich lekach, które przyjmujesz na stałe, ponieważ niektóre środki mogą mieć wpływ na wynik testu.

Jak interpretować wyniki badania ASO?

Interpretacja wyników badania ASO polega na porównaniu uzyskanych wyników z normami diagnostycznymi. Wartości odbiegające od normy mogą wskazywać na obecność zakażenia paciorkowcami grupy A.

Dla osób dorosłych normy diagnostyczne dla badania ASO wynoszą do 200 IU/ml. Wynik powyżej tej wartości może sugerować obecność zakażenia. Jednak sam wynik badania ASO nie jest jednoznacznym dowodem na obecność zakażenia, dlatego konieczne jest uwzględnienie innych czynników klinicznych i diagnostycznych.

Normy ASO wynoszą:

• dla osób dorosłych: 10–200 IU/ml;

• dla dzieci: 10–330 IU/ml [3].

Wynik badania ASO powyżej normy może oznaczać obecne lub niedawne zakażenie paciorkowcami z grupy A, gorączkę reumatyczną lub kłębuszkowe zapalenie nerek. Wynik poniżej normy świadczy, iż w ostatnim czasie nie doszło do zakażenia paciorkowcami z grupy A. 

Normy diagnostyczne dla dzieci są różne i zależą od wieku. Dlatego ważne jest skonsultowanie otrzymanych wyników z lekarzem. Wartości powyżej normy u dzieci mogą wskazywać na obecność zakażenia, ale również na to, że maluch jest po prostu nosicielem paciorkowców grupy A.

Badanie ASO a inne testy diagnostyczne

Badanie ASO jest jednym z testów diagnostycznych wykorzystywanych do wykrycia zakażeń paciorkowcami grupy A. Istnieją również inne testy, które stosuje się w celu potwierdzenia obecności tych bakterii. Przykładem takiego testu jest hodowla bakteriologiczna materiału z wymazu gardłowego lub testy molekularne, takie jak PCR.

Sprawdź też, jak wygląda badanie kału na pasożyty i jak się do niego przygotować.