account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
Zdrowie psychiczneZaburzenia psychiczne 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Autyzm atypowy – przyczyny, objawy, terapia

Marta Drzazgalek. Agnieszka Żędzian28.07.2022Aktualizacja: 24.06.2023

Autyzm atypowy diagnozuje się nieco później niż autyzm dziecięcy. Dzieci dotknięte tą przypadłością do 3. roku życia mogą rozwijać się normalnie, jednak ich zachowanie daje pewne powody do niepokoju. Rodzice zazwyczaj zgłaszają się do lekarza, gdy przedszkolak nie rozwija umiejętności komunikacyjnych, ma trudności w kontaktach z innymi dziećmi bądź unika kontaktu wzrokowego. Eksperci twierdzą, że za rozwój autyzmu atypowego odpowiedzialne są te same czynniki, które powodują autyzm dziecięcy – genetyka, środowisko i wady rozwojowe. Choć nie ma skutecznego leku na to zaburzenie, można skorzystać z różnych form psychoterapii, które znacznie poprawiają funkcjonowanie w dorosłym życiu. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć o autyzmie atypowym i jak sobie z nim radzić.


autyzm-atypowy-co-to-objawy-leczenie
pexels

Polecane

agresja-jakie-sa-rodzaje-jak-ja-rozpoznac
Zdrowie psychiczne
2 min.
Agresja - jakie są rodzaje? Jak ją rozpoznać?
27.07.2021
melisa-na-sen-czy-pomaga-na-bezsennosc
Zdrowie psychiczne
1 min.
Melisa na bezsenność i inne dolegliwości
17.09.2021
talassofobia-co-to-jest-jak-ja-skutecznie-leczyc
Zdrowie psychiczne
1 min.
Co to jest talassofobia? Jak rozpoznać jej główne objawy?
30.05.2022
leki-czym-sa-jakie-sa-rodzaje-jak-je-pokonac
Zdrowie psychiczne
2 min.
Lęki - czym są? Jakie są rodzaje? Jak je pokonać?
30.07.2021
Spis treści
  1. Autyzm atypowy – co to takiego?
  2. Autyzm atypowy – przyczyny zaburzenia
  3. Autyzm atypowy – objawy i kryteria diagnostyczne
  4. Autyzm atypowy a autyzm dziecięcy – jakie są różnice? 
  5. Jak leczyć autyzm atypowy?

Autyzm atypowy – co to takiego?

Autyzm nie jest chorobą, lecz zaburzeniem neurorozwojowym, które zazwyczaj diagnozuje się w wieku dziecięcym. Pojęcie to jest bardzo szerokie, dlatego w literaturze fachowej, a coraz częściej także w przekazie medialnym, można spotkać określenie „osoby ze spektrum autyzmu”. Jeszcze przed rokiem 1950 psychiatrzy szczegółowo opisali pierwszy przypadek autyzmu dziecięcego, jednak w miarę rozwoju nauki okazało się, że istnieje wiele różnych odmian. Jedną z nich jest autyzm atypowy – zaburzenie, które diagnozuje się zazwyczaj dopiero po ukończeniu 3. roku życia. Jego atypowość polega na tym, że osoby nim dotknięte nie spełniają wszystkich kryteriów autyzmu dziecięcego. W praktyce może to oznaczać, że dziecko nie przejawia sztywności zachowań, ale nie potrafi nawiązywać relacji z rówieśnikami i nie rozwija umiejętności komunikacyjnych. Brak odpowiedniej diagnozy i terapii sprawia, że autyzm u dorosłych znacznie zmniejsza komfort życia i utrudnia codzienne funkcjonowanie.

Autyzm atypowy – przyczyny zaburzenia

Do tej pory ekspertom nie udało się ustalić dokładnej przyczyny autyzmu. Można jednak stwierdzić, że rozwojowi autyzmu atypowego sprzyjają te same czynniki, które pojawiają się w przypadku autyzmu dziecięcego. W większości przypadków przyczyna tkwi w genetyce, wadach rozwojowych lub środowisku. Wśród najczęstszych przyczyn autyzmu atypowego wymienia się:

  • charakterystyczne zmiany w mózgu – nieprawidłowy poziom serotoniny i neuroprzekaźników,

  • mutacje genetyczne, w tym zespół Retta (tzw. zespół łamliwego chromosomu),

  • wady wrodzone i niepełnosprawność intelektualną,

  • komplikacje na etapie ciąży (krwawienia, cukrzyca ciążowa, ekspozycja płodu na działanie silnych leków antydepresyjnych lub przeciwdrgawkowych),

  • komplikacje okołoporodowe (niedotlenienie, niska ocena w skali Apgar).

W społeczeństwie krąży wiele mitów na temat autyzmu. Niektórzy szerzą błędne przekonania o tym, że jest on powodowany przez szczepionki, a inni twierdzą, że winę za powstawanie autyzmu ponoszą błędy wychowawcze rodziców.

Autyzm atypowy – objawy i kryteria diagnostyczne

Autyzm atypowy, podobnie jak zespół Aspergera, daje szereg charakterystycznych objawów. Pojawiają się one zazwyczaj około 3. roku życia. Do tego czasu dziecko może rozwijać się podobnie jak rówieśnicy, jednak da się zaobserwować niepokojące zachowania. Należą do nich m.in.:

  • brak postępów w rozwoju mowy,

  • brak zainteresowania ludźmi z najbliższego otoczenia (rodzicami, opiekunami, wychowawcami w przedszkolu),

  • trudności w nawiązywaniu relacji społecznych,

  • skupienie na przedmiotach przy jednoczesnym ignorowaniu ludzi,

  • zachowania agresywne lub autoagresywne,

  • nieuzasadnione wybuchy złości,

  • unikanie kontaktu wzrokowego,

  • nadwrażliwość na dotyk.

Autyzm atypowy stwierdza się, kiedy objawy zaburzenia pojawiły się po ukończeniu 3. roku życia, a dziecko nie spełnia wszystkich kryteriów diagnostycznych, w ramach których oceniane są relacje z ludźmi, umiejętności komunikacyjne i sztywność zachowania. Specjaliści –  neurolog, psycholog dziecięcy i pediatra rozwojowy – mogą stwierdzić autyzm atypowy np. wtedy, gdy maluch jest kreatywny i elastyczny w swoich działaniach, jednak nie potrafi nawiązywać kontaktu z rówieśnikami. 

Autyzm atypowy a autyzm dziecięcy – jakie są różnice? 

Autyzm dziecięcy i autyzm atypowy różnią się od siebie pod kilkoma względami. Zaburzenie atypowe daje o sobie znać w późniejszym wieku (w okresie przedszkolnym lub nawet szkolnym), a zespół jego objawów nie jest kompletny. Przy diagnozie autyzmu atypowego trzeba zachować sporą ostrożność. Dzieci dotknięte tym zaburzeniem niekoniecznie są opóźnione intelektualnie, ale często wyróżniają się ponadprzeciętną inteligencją. Zdarza się, że bez problemu używają słów, jednak nie służą im one do tworzenia relacji z ludźmi. 

Jak leczyć autyzm atypowy?

Do tej pory nie wynaleziono skutecznego środka, który pomógłby całkowicie wyleczyć autyzm atypowy. Mali pacjenci mają do dyspozycji wiele form psychoterapii, która wspiera ich rozwój i pomaga zwiększyć komfort życia w przyszłości. Osoby z autyzmem wysokofunkcjonującym często znajdują satysfakcjonującą pracę, a nawet zakładają rodziny. 

U dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym terapia koncentruje się przede wszystkim na zabawie. Metoda opcji lub model DIR polegają na stworzeniu dziecku bezpiecznego i wolnego od hałasu miejsca, w którym może na swoich zasadach budować serdeczne relacje z najbliższymi i zdobywać nowe umiejętności. Głównym celem tych działań nie jest sama zmiana zachowań, ale przede wszystkim nauka samodzielności, rozwój kreatywności oraz adaptacja do życia w społeczeństwie. Osoby nieco starsze mogą skorzystać z innowacyjnej metody TEACCH, w myśl której autyzm jest przedstawiony jako kultura z własnym sposobem myślenia, działania, komunikowania czy ubierania. Terapeuta występuje tu w roli tłumacza międzykulturowego, który przedstawia osobie ze spektrum autyzmu otaczający go świat i jednocześnie dokłada wszelkich starań, aby środowisko ułatwiało adaptację oraz naukę samodzielności. Do wybranej formy terapii warto dodać metody wspierające, takie jak dogoterapia, hipoterapia czy muzykoterapia.

Źródła
  1. A. Budzińska, Skuteczna terapia dziecka z autyzmem. Praktyczny poradnik dla terapeutów i rodziców,Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Profesjonalne, Gdańsk 2020.
  2. S. Goldstein i in., Diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017.
  3. W. Janiak i in., Książka o człowieku w spektrum autyzmu, Wydawnictwo Natuli – Dzieci są ważne, Warszawa 2022.
  4. M. Mikołajczak, Wspomaganie rozwoju dziecka z autyzmem i zespołem Aspergera, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2017.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

jak-sie-uspokoic-jakie-sa-skuteczne-sposoby
Zdrowie psychiczne
1 min.
Jak można się szybko uspokoić? Sposoby na atak paniki, nerwy i stres
14.05.2021
autyzm-wysokofunkcjonujacy-objawy-terapia
Zdrowie psychiczne
1 min.
Autyzm wysokofunkcjonujący – jak się objawia i jak sobie z nim radzić?
28.07.2022
egoizm-a-egocentryzm-jak-je-rozroznic-co-warto-wiedziec
Zdrowie psychiczne
1 min.
Egoizm a egocentryzm - jak je rozróżnić? Co warto wiedzieć?
27.07.2021
czlowiek-empatyczny-co-to-znaczy-czym-sie-cechuje
Zdrowie psychiczne
1 min.
Kim jest człowiek empatyczny? Czemu służy empatia i czy można jej się nauczyć?
03.06.2022
Popularne w kategorii Zdrowie psychiczne
zespol-aspergera-u-doroslych-objay-leczenie
Zdrowie psychiczne
1 min.
Zespół Aspergera u dorosłych – jakie są jego objawy i leczenie?
29.07.2022
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.