Co to jest talassofobia? Jak rozpoznać jej główne objawy?

Talassofobia – co to takiego?

Morza i oceany uosabiają potęgę nieokiełznanych żywiołów. Z tego względu w wielu osobach budzą uzasadniony respekt. Woda to niespokojne środowisko, które powinieneś traktować z szacunkiem oraz z pewną ostrożnością. Zwłaszcza duże akweny wymagają rozsądnego podejścia i odpowiedzialności – często może zależeć od tego zdrowie, a nawet życie. Nic więc dziwnego, że nawet samo obserwowanie wzburzonych fal, a co dopiero bycie na statku, np. podczas sztormu, wywołuje pewien niepokój. Strach w sytuacji potencjalnego zagrożenia jest czymś zrozumiałym i normalnym. Problem zaczyna się wtedy, gdy odczuwasz lęk bez powodu. W takim przypadku może towarzyszyć Ci talassofobia.

Co to jest talassofobia? Termin ten pochodzi z języka greckiego. Stanowi połączenie dwóch słów: thalassa (morze) oraz phobos (lęk), co dobrze odzwierciedla jego definicję. Talassofobia oznacza bowiem duży, momentami wręcz paraliżujący, strach dotyczący mórz i oceanów. W przypadku tego lęku głównymi stresorami są m.in. przytłaczający bezkres zbiorników wodnych, ciemność panująca w głębinach, a także to, co się w nich znajduje. Co ciekawe, ten irracjonalny strach często występuje nie tylko podczas przebywania na statku czy w pobliżu akwenu, lecz także w momencie oglądania zdjęć lub filmów, które go przedstawiają. Jeśli cierpisz na talassofobię, w niektórych przypadkach możesz nawet odczuwać niepokój na samą myśl o morzu.

Co ważne, taki lęk jest bardzo wyolbrzymiony i zupełnie nieadekwatny do sytuacji, w której się znajdujesz. Pojawia się wtedy, gdy morze lub ocean nie stwarzają dla Ciebie żadnego zagrożenia. Aby zakwalifikować go jako talassofobię, musi również mieć negatywny wpływ na jakość i komfort Twojego życia. Pamiętaj przy tym, że talassofobia nie jest uznawana za chorobę. Stanowi jednak rodzaj zaburzenia nerwicowego i klasyfikuję się ją jako jedną z fobii specyficznych, czyli takich, które są związane z określonym obiektem lub sytuacją.

Skąd bierze się talassofobia?

Wiesz, co to jest talassofobia. Skąd jednak bierze się ta przypadłość? To dość złożone zagadnienie. W przypadku fobii specyficznych ich źródeł można szukać zarówno w genetyce i biologii, jak i w uwarunkowaniach psychospołecznych. Najczęściej jednak przyczyn talassofobii upatruje się w traumatycznych przeżyciach z przeszłości. Jeśli duże akweny wywołują w Tobie lęk, być może jako dziecko topiłeś się podczas kąpieli i odcisnęło to piętno na Twoim umyśle. Innymi powodami mogą być np. rejs statkiem podczas sztormu, utrata kogoś bliskiego na morzu, a nawet poznanie tragicznych i bardzo obrazowo przedstawionych historii o osobach, które utonęły.

Czym objawia się talassofobia?

Jeśli podejrzewasz u siebie talassofobię, zwróć uwagę na to, jak zachowują się Twój umysł i ciało podczas zetknięcia ze stresującą sytuacją czy bodźcem. Może wtedy wystąpić u Ciebie szereg nieprzyjemnych objawów, w tym:

• wyraźnie przyspieszone bicie serca;

• uczucie duszności;

• problemy ze strony układu pokarmowego (wymioty, biegunka lub nudności);

• wzmożona potliwość;

• uczucie suchości w ustach,

• drżenie rąk i nóg;

• umiarkowane lub silne zawroty głowy;

• lęk przed śmiercią.

Jeśli nie spodziewasz się nadejścia bodźca, który wywołuje lęk w talassofobii, i zjawi się on nagle, w nasilonych formach lęku możesz doświadczyć nawet ataku paniki. Z kolei wtedy, gdy wiesz, że czeka Cię jakieś zdarzenie związane z morzem lub oceanem, istnieje szansa, że jeszcze zanim do niego dojdzie, zaczniesz odczuwać różne przykre dolegliwości.

Pamiętaj, że symptomy talassofobii mogą mieć bardzo różne nasilenie. Wiele zależy od tego, jak zaawansowana jest jej forma. U jednych strach będzie pojawiał się dopiero podczas bycia na pełnym morzu, u innych w trakcie przebywania na plaży, a u jeszcze innych w momencie przeglądania zdjęć przedstawiających morskie głębiny. Jeśli więc duże akweny wzbudzają w Tobie nieuzasadniony niepokój i przeszkadza Ci to w życiu, skonsultuj się ze specjalistą.

W jaki sposób można leczyć talassofobię?

Talassofobię, podobnie jak inne fobie specyficzne, można z powodzeniem leczyć. Nie zawsze jest to konieczne, ponieważ w wielu przypadkach wcale nie utrudnia ona życia. To nie uporczywa i uciążliwa agorafobia (strach przed otwartymi przestrzeniami) czy zoofobia (lęk przed zwierzętami) – takie zaburzenia nerwicowe mogą Ci przeszkadzać na co dzień. Z kolei jeśli cierpisz na talassofobię, łatwo możesz ograniczyć ryzyko wystąpienia przykrych objawów – wystarczy, że nie będziesz stykać się bezpośrednio z dużymi akwenami.

Oczywiście przedstawiona strategia działania zmusza do rezygnacji z wielu aktywności – przede wszystkim z wakacyjnych wyjazdów nad morze. Jeśli czujesz, że nie panujesz nad swoim lękiem, możesz więc zwrócić się do psychologa. Skutecznym sposobem leczenia jest terapia poznawczo-behawioralna.

Jedną z najczęściej stosowanych metod opanowywania lęku jest stopniowe wystawianie na bodziec, który wywołuje strach. Odbywa się to w bezpiecznych warunkach, zgodnie ze wskazówkami terapeuty. Dzięki temu po pewnym czasie możesz przemóc swoją fobię. Jeśli jednak musisz zetknąć się z morzem lub oceanem, a wciąż uczestniczysz w terapii, pomocne mogą okazać się techniki relaksacyjne, które ograniczają stres. W sytuacji, gdy talassofobia jest bardzo nasilona, zwróć się do psychiatry – lekarz przepisze Ci leki przeciwlękowe, które stosuje się doraźnie.