Niedoczynność tarczycy – co jeść? Czy w jadłospisie powinny się znaleźć banany?

Dieta jako element leczenia niedoczynności tarczycy

Niedoczynność tarczycy to jedno z bardziej rozpowszechnionych zaburzeń hormonalnych. Choroba charakteryzuje się zbyt niskim poziomem hormonów tarczycy, co potwierdzone zostaje w badaniach laboratoryjnych, a później w obrazowych – w USG. U osoby z podejrzeniem niedoczynności tarczycy po wywiadzie i po badaniu przedmiotowym wykonywane są badania oceniające poziom hormonu tyreotropowego (TSH), który wytwarzany jest przez przysadkę mózgową. Wysokie stężenie nasuwa podejrzenie niedoczynności tarczycy.

Nieprawidłowe wyniki są podstawą do oznaczenia stężenia wolnej frakcji trijodotyroniny (badania fT3) i tyroksyny (fT4), czyli głównych hormonów tarczycowych. Niskie ich stężenie może wskazywać na niedoczynność gruczołu. Dla pewności diagnostycznej pacjent skierowany zostaje na badanie przeciwciał. Wykonywane są badania anty-TPO i anty-TG. Na ich podstawie możliwa jest dokładna diagnoza niedoczynności tarczycy i wdrożenie leczenia. Opiera się ono głównie na farmakoterapii. Istotnym elementem jest odpowiednio zbilansowana dieta, opracowana najlepiej we współpracy ze specjalistą w zakresie żywienia. W skrajnych przypadkach konieczne okazuje się usunięcie tarczycy. Niżej przedstawione zostały zalecenia dietetyczne dla osób z niedoczynnością tarczycy.

Polecamy

---

Odżywianie

Co jeść, a czego unikać przy hashimoto? Która dieta jest najlepsza?

Na niedoczynność tarczycy choruje dużo osób. Choroba często przez wiele lat nie daje żadnych objawów. Jedną z przyczyn niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto. Jej leczenie polega na otrzymywaniu leków poprawiających pracę tarczycy, a także na regularnym uprawianiu aktywności fizycznej i stosowaniu zbilansowanej diety. Połączenie tych działań może znacząco poprawić samopoczucie.

Sylwia Brodniewska 14.03.2022

Ogólne zasady diety w niedoczynności tarczycy

Dieta w niedoczynności tarczycy ma duże znaczenie. Sprzyja ograniczeniu ryzyka powstawania schorzeń dietozależnych, do których predysponuje zaburzona praca tarczycy. Dieta przyczynia się również do redukcji nasilenia stanu zapalnego i wzrostu efektywności podjętej farmakoterapii. Postępowanie dietetyczne w przebiegu niedoczynności gruczołu tarczycowego opiera się na zasadach racjonalnego żywienia.

1. Jadłospis powinien obfitować w pełnowartościowe białko (10–15% całodziennego zapotrzebowania energetycznego – CZE), wielonienasycone kwasy tłuszczowe (do 30% CZE, w tym maksymalnie 10% CZE z tłuszczów nasyconych), węglowodany złożone (55–75% CZE). Udział błonnika pokarmowego w ilości 25–40 g/dobę.

2. Żywność powinna pokrywać zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne, w tym przede wszystkim na: jod, cynk, żelazo, selen, witaminy B12, E, β-karoten, D, C.

3. Jadłospis powinien mieć ograniczony udział substancji wolotwórczych, do których należą głównie tioglikozydy obecne zwłaszcza w: warzywach kapustnych, soi, rzepie, brukwi, orzechach ziemnych.

4. Dieta powinna być dostosowana do dotychczasowych nawyków z uwzględnieniem korekcji błędów.

5. Posiłki powinny być regularnie jedzone – 4–5 w ciągu dnia co 3–4 godziny, a ostatni 2–3 godziny przed snem.

6. Wartość energetyczną diety należy dostosować indywidualnie do budowy ciała. W przypadku osób z nadmierną masą ciała do rozważenia jest dieta redukcyjna. Niewskazane są diety restrykcyjne, nasilające zaburzenia aktywności gruczołu tarczycowego.

Banany a niedoczynność tarczycy

Banany a niedoczynność tarczycy to dość często poruszana przez chorych i specjalistów zależność dietetyczna. Postarajmy się odpowiedzieć na pytanie, czy owoce te powinny się znaleźć w diecie osoby z niedoczynnością gruczołu tarczycowego. Banany są wskazane przy tej chorobie tarczycy. Stanowią bowiem istotne źródło witamin i minerałów, o których prawidłowy poziom w niedoczynności tarczycy należy zadbać. Banany zawierają dużo potasu, magnezu, wapnia, jodu i fosforu oraz witaminy C, B6, A, E i K. Poza tym dostarczają tyrozyny, która wspiera pracę tarczycy.

Tyrozyna to aminokwas, który uczestniczy w procesie syntezy hormonów tarczycowych. Stymuluje produkcję i wydzielanie trójjodotyroniny i tyroksyny. Dodatkowo pełni funkcję przekaźnika wewnątrzkomórkowego. Stanowi też związek wyjściowy w syntezie dopaminy, która przekształcona może zostać do adrenaliny i noradrenaliny. Stąd niski poziom tyrozyny może zaburzać pracę tarczycy i nasilać towarzyszące niedoczynności tego gruczołu osłabienie, zmęczenie, stany depresyjne. Tak więc obecna w bananach tyrozyna odgrywa istotną rolę w działaniu tarczycy.

Składniki ważne w diecie przy niedoczynności tarczycy

Składniki żywieniowe, w sposób szczególny ważne w diecie przy niedoczynności tarczycy, które uczestniczą w przemianach enzymatycznych, koniecznych w produkcji hormonów tarczycowych, to:

• jod – pierwiastek ten znajduje się w cząsteczce trójjodotyroniny i tyroksyny, może wpływać na pogłębianie deficytów selenu, żelaza czy retinolu, produktami bogatymi w jod są przede wszystkim ryby morskie i skorupiaki, takie jak: płastuga, tuńczyk, dorsz, mintaj, halibut, makrela, małże, ostrygi;

• żelazo – pierwiastek ten znajduje się w cząsteczce tyreoperoksydazy (TPO), czyli enzymu biorącego udział w syntezie hormonów tarczycy; obniżone stężenie żelaza prowadzi do obniżenia stężenia fT3 i wzrostu TSH; dobre źródła żelaza w diecie to: mięso i podroby mięsne, żółtko kurze, ryby, otręby i zarodki pszenne, pełnoziarniste produkty zbożowe, koper ogrodowy, pietruszka, szczaw, porzeczki, poziomki, maliny, awokado, pestki dyni;

• selen – pierwiastek ten znajduje się w cząsteczce enzymów, które odpowiadają za odjodowanie tyroksyny do trójjodotyroniny (czyli usuwanie jednej cząsteczki jodu), niedostateczna podaż zmniejsza wytwarzanie trójjodotyroniny, prowadzi do oksydatywnego uszkodzenia tarczycy, zmniejsza przyswajalność jodu; najlepszymi źródłami selenu są ryby i skorupiaki, takie jak: dorsz, łosoś, makrela, halibut, sardynki, a także orzechy brazylijskie, pełnoziarniste produkty zbożowe;

• cynk – pierwiastek ten jest składnikiem białek receptorowych trójjodotyroniny, których niedostateczny poziom zaburza wiązanie tego hormonu; dobre źródła cynku to: mięso, jaja, kiełki i otręby pszenne, grzyby, ostrygi, nasiona słonecznika, nasiona lnu, nasiona dyni.