Zaloguj się

Umów teleporadę
OdżywianieDiety 1 min.

Jak wygląda borowik? Rodzaje borowików i ich charakterystyka

Magda Habel

20.02.2023

Aktualizacja: 20.02.2023

Borowik szlachetny to najbardziej ceniony grzyb jadalny. Rodzina borowikowatych jest duża, zalicza się do niej również borowik szatański. Jak rozpoznać grzyby jadalne i dlaczego warto je zbierać?


borowik-jak-wyglada-rodzaje
pixabay.com

Polecane

dieta-na-potencje-co-jesc-aby-poprawic-erekcje
Odżywianie
1 min.
Dieta na potencję - co jeść, aby poprawić erekcję?
29.10.2021
jakie-sa-efekty-spozywania-regularnych-posilkow
Odżywianie
1 min.
Poznaj efekty regularnego spożywania posiłków
25.05.2022
dieta-dobra-dla-zebow-co-jesc-a-czego-unikac
Odżywianie
1 min.
Dieta dobra dla zębów – co jeść, a czego unikać, żeby mieć zdrowe zęby
04.11.2021
plan-zywieniowy-bez-glutenu-i-nabialu-pobierz-darmowy-ebook
Odżywianie
1 min.
Plan żywieniowy bez glutenu i nabiału – ciesz się zdrowiem i piękną sylwetką
09.06.2022
Spis treści
  1. Borowik – król polskich lasów
  2. Borowiki jadalne
  3. Borowik szlachetny
  4. Borowik królewski
  5. Borowik ceglastopory
  6. Borowik szlachetny (usiatkowany)
  7. Borowik ciemnobrązowy
  8. Borowik sosnowy
  9. Borowik brzozowy
  10. Borowiki trujące
  11. Borowik szatański
  12. Borowik korzeniasty

Borowik – król polskich lasów

Podczas grzybobrania najczęściej zbieramy podgrzybki, ale to znalezienie borowika (czy jak mawia się potocznie – prawdziwka) cieszy najbardziej. Polskie grzyby leśne, a w szczególności właśnie borowiki, cenione są w całej Europie Zachodniej za wyjątkowy smak i aromat. 

Rodzina borowikowatych to głównie grzyby jadalne, jednak są również odmiany trujące. Aby podczas grzybobrania nie popełnić tragicznego w skutkach błędu, trzeba nauczyć się rozpoznawać, które odmiany borowika są jadalne, a które trujące. Aby Ci to ułatwić, przygotowaliśmy krótkie charakterystyki najczęściej spotykanych odmian prawdziwków.

Borowiki jadalne

Nie każdego grzybiarza satysfakcjonują rydze czy maślaki – doświadczeni szukają rzadkich odmian najszlachetniejszego z polskich grzybów – borowika. 

Borowik szlachetny

Najczęściej spotykany w lasach iglastych i mieszanych. Grzyb ma gruby trzon, który ku dołowi wyraźnie się rozszerza. Nóżka jest jasna, miejscami całkiem biała, kapelusz – gładki i półkolisty. Młode borowiki mają bardzo jasne kapelusze, niekiedy nawet białe. Z czasem nabierają brązowej barwy. Pod kapeluszem znajduje się gąbka o jasnym zabarwieniu. Miąższ borowika jest biały i zwarty, po przekrojeniu nie zmienia koloru.

Borowik królewski

Rośnie w lasach liściastych i trzeba mieć prawdziwe szczęście, by go znaleźć. Trzon młodego borowika jest baryłkowaty, potem zaczyna przypominać maczugę. Ma ciekawe zabarwienie – na dole jest brązowo-czerwony, natomiast wyżej staje się żółtawy. Borowik królewski ma wypukły kapelusz – intensywnie różowy, upstrzony czerwonymi, włóknistymi strzępkami. Gąbka i miąższ są żółte, a po przekrojeniu nie zmieniają koloru. Natomiast podczas deszczowej pogody na trzonie możesz zobaczyć zasinienia od palców.

Borowik ceglastopory

To odmiana borowika najczęściej spotykana w lasach górskich. Rośnie na podmokłych, kwaśnych glebach. Borowik ceglastopory ma początkowo bulwiasty, potem walcowaty trzon i bardzo charakterystyczny kolor – żółty, pokryty czerwonymi kosmkami. Kapelusz w kolorze brązowym i żółta gąbka skrywa w sobie łagodny w smaku miąższ. Po przekrojeniu sinieje. To bardzo smaczny i wartościowy grzyb, ale ze względu na zabarwienie niedoświadczeni grzybiarze go omijają. Nie warto, bo ma niesamowity aromat i smak. Jak przyrządzić te grzyby? Doskonale smakują marynowane i w sosach. 

Borowik szlachetny (usiatkowany)

Rośnie w lasach liściastych – szczególnie dębowych i bukowych. Trzon młodych borowików jest baryłkowaty, z czasem przekształca się w cylindryczny. Przy ziemi jest jasny, im wyżej, tym bardziej brązowy. Trzon w całości pokrywa siateczka. Kapelusz jest jasnobrązowy, matowy i suchy, a miąższ – jasny, ścisły i łagodny w smaku. Nie sinieje po przekrojeniu. 

Borowik ciemnobrązowy

Rośnie pojedynczo, najczęściej spotykany w lasach liściastych. Jego wysyp obserwuje się w cieplejszych miesiącach. Trzon jest baryłkowaty lub cylindryczny w zdecydowanym, brązowym kolorze, pokryty siateczką, która ciemnieje ku górze. Kapelusz jest ciemny, u młodych okazów zamszowaty, potem gładki. Biały miąższ nie zmienia koloru po przekrojeniu. 

Borowik sosnowy

Jak wskazuje nazwa, grzyb ten rośnie w lasach iglastych, szczególnie górskich. Jest bardzo rzadkim okazem w Polsce. Ma gruby trzon, pokryty brunatno-żółtą siateczką. Jego kapelusz jest zamszowaty, początkowo biały, potem ciemnożółty. Biały miąższ ma łagodny smak. 

Borowik brzozowy

Ten grzyb rośnie w lasach liściastych, najczęściej pod brzozami – stąd nazwa. Trzon młodego okazu jest bulwiasty, w miarę rośnięcia staje się cylindryczny. Na białym trzonie znajduje się gładki, jasny kapelusz. Miąższ pod skórką kapelusza jest szaro-zielony, natomiast wewnątrz – biały i zwarty. 

Borowiki trujące

Rodzina borowikowatych to również odmiany niejadalne: borowiki korzeniaste i szatańskie. 

Borowik szatański

Jak wygląda borowik szatański? Ma kolisty trzon w kolorze żółtym, pokryty krwistoczerwoną siateczką. Z tego powodu niedoświadczeni grzybiarze nie zbierają borowików ceglastoporych z czerwonym trzonem. Charakterystyczną cechą borowika szatańskiego jest to, że bywa szerszy niż wyższy. Półkolisty kapelusz z bieli i odcieni szarości przechodzi w kolor zielony. Miąższ borowika szatańskiego błękitnieje po przełamaniu. Starsze grzyby wydzielają charakterystyczny zapach padliny. To również pomaga je zidentyfikować i nie popełnić błędu podczas zbierania. 

Borowik korzeniasty

Ma kolisty, gruby trzon w cytrynowożółtym kolorze. Przy podstawie jest on szaro-brunatny. Młode borowiki korzeniaste mają półkolisty kapelusz, który w miarę rośnięcia staje się płaski. Skórka na kapeluszu jest biała, pokryta brunatnymi i szarymi smugami. Miąższ sinieje delikatnie po przecięciu.

Jakie objawy po spożyciu świadczą, że był to borowik szatański? Jak rozpoznać zatrucie borowikiem korzeniastym? Bóle głowy, rumień na twarzy, halucynacje i zaburzenia widzenia, następnie zaburzenia neurologiczne, nagły spadek ciśnienia i zapaść – tak wygląda kolejność objawów po spożyciu trujących borowików. Dlatego zaleca się ostrożność – nie tylko w lesie, ale również na targowiskach podczas kupowania grzybów z niesprawdzonych źródeł. Różnice pomiędzy borowikami jadalnymi i trującymi są dość wyraźne. Zdecydowanie więcej jest zatruć, gdy to kanie okazują się muchomorami.

Źródła
  1. C.M. Uklańska-Pusz, Leśny król: borowik, „Mój Piękny Ogród” nr 10, 2020.
  2. Z. Leszczyńska-Niziołek, Polowanie na grzyby. Od borowika do grzybowej, Buchmann, Warszawa 2022.
  3. H.E. Laux, Atlas grzybów, RM, Warszawa 2022.
Author Magda Habel picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

niedobor-bialych-krwinek-co-jesc-co-wlaczyc-do-diety
Odżywianie
2 min.
Niedobór białych krwinek - co jeść? Co włączyć do diety?
28.10.2021
elektrolity-domowej-roboty-jak-i-z-czego-je-zrobic
Odżywianie
1 min.
Elektrolity domowej roboty - jak i z czego je zrobić?
29.10.2021
detoks-cukrowy-co-jesc-jak-go-przeprowadzic
Odżywianie
1 min.
Detoks cukrowy - co jeść? Jak go przeprowadzić?
29.10.2021
ziola-na-obnizenie-potasu-jakie/
Odżywianie
1 min.
Zioła na obniżenie potasu – co warto wybrać?
10.08.2022
Popularne w kategorii Odżywianie
przepisy-na-grzyby-marynowane-w-occie-smazone
Odżywianie
1 min.
Sposoby na potrawy z grzybów
03.06.2022
  • Kontakt
  • Regulamin serwisu
  • Polityka prywatności

© 2023 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.