Na czym polega badanie CRP?

Czym jest CRP?

CRP to białko C-reaktywne – jedno z białek ostrej fazy. Jego wysokie stężenie we krwi informuje, że w organizmie doszło do zapalenia. Dzięki badaniu CPR można diagnozować wiele chorób – od niegroźnych infekcji po nowotwory i choroby układu sercowo-naczyniowego. CRP to jedno z podstawowych badań krwi. Pozwala ono na wczesnym etapie wychwycić nieprawidłowości i wprowadzić dalszą diagnostykę. Białko C-reaktywne produkowane jest w wątrobie jako reakcja na stan zapalny. Im poważniejsza choroba, tym jego stężenie jest większe. U osób zdrowych CRP jest praktycznie niewykrywalne albo jest w bardzo małych stężeniach. Podwyższony wskaźnik mają osoby borykające się z chorobami przewlekłymi i autoimmunologicznymi. Białko ostrej fazy reaguje bardzo gwałtownie na wszelkie zmiany w organizmie.

Normy CRP

Białko ostrej fazy pojawia się jako reakcja immunologiczna organizmu na zapalenie. U osób dbających o siebie i prowadzących zdrowy tryb życia jego norma wynosi od 0 do 5 mg/l. Problem pojawia się, gdy stężenie tej substancji jest wyższe. Jeśli jego wartość nie przekracza 50 mg/l, prawdopodobnie mamy do czynienia z infekcją wirusową, natomiast jeśli jest wyższe, to może to świadczyć o  podłożu bakteryjnym infekcji. Podwyższone wartości CRP w organizmie są najczęściej spowodowane przez:

• choroby reumatoidalne,

• nowotwór,

• zapalenie trzustki,

• zapalenie jelit,

• urazy.

W przypadku białka C-reaktywnego znaczenie ma nie tylko jego stężenie, ale także tempo, w jakim rośnie. W przypadku szybko rozwijających się infekcji potrafi wzrastać bardzo szybko, natomiast w przypadku nowotworu, np. raka piersi, poziom CRP zależy od stopnia zaawansowania choroby. Im wcześniej wykryty, tym mniejsze stężenie substancji. Podwyższone wartości białka ostrej reakcji odnotowuje się także u osób po przebytych operacjach i urazach, jako reakcję na uszkodzenie tkanek.

CRP w diagnostyce chorób sercowo-naczyniowych

Dzięki badaniu stężenia CRP we krwi można określić ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Jeśli Twoje CRP jest w normie, ale pozostaje na poziomie powyżej 5 mg/l, to oznacza, że występuje u Ciebie zwiększone ryzyko chorób serca. Utrzymujące się, niewiele podwyższone stężenie C-reaktywnego białka może świadczyć o rozwijającej się miażdżycy, nadciśnieniu oraz zaburzeniach metabolicznych.

Podwyższone CRP u dzieci

Podwyższone CRP u dziecka jest sytuacją stosunkowo częstą i nie musi świadczyć o poważnej chorobie. Z racji wciąż rozwijającego się układu immunologicznego dzieci są bardziej narażone na infekcje i zapalenia, co powoduje wzrost stężenia tej substancji we krwi.  Badanie CRP u dziecka powinno się wykonywać w przypadku utrzymującej się przez kilka dni wysokiej temperatury oraz podczas leczenia, aby sprawdzić, czy przynosi oczekiwane efekty. U dzieci norma CRP jest taka sama jak u osób dorosłych, czyli poniżej 5 mg/l.

Przygotowanie do badania CRP

Badanie poziomu białka C-reaktywnego jest stosunkowo proste. Polega na pobraniu krwi żylnej i wyizolowaniu z surowicy CRP. Aby wynik był miarodajny, trzeba się do niego wcześniej przygotować. Badanie CRP zwykle wykonuje się rano na czczo. Oznacza to, że ostatni posiłek powinieneś zjeść najwyżej 12 godzin wcześniej. Dzień przed wypocznij i dobrze się wyśpij, nie spożywaj alkoholu, również w dniu badania. Postaraj się także zrezygnować z ciężkiego, niezdrowego jedzenia, a jeśli palisz papierosy, ogranicz je. Badanie należy przeprowadzić, gdy pacjent nie ma żadnych infekcji. W rozmowie z lekarzem poinformuj o wszelkich dolegliwościach i przyjmowanych lekach. 

Regularnie monitorowany poziom CRP pomoże szybko i skutecznie zdiagnozować wiele niebezpiecznych chorób, np. raka jelita grubego. Dzięki temu masz większe szanse na skuteczne wyleczenie.

1. A.Dembińska-Kieć, J.W. Naskalski, B. Solnica, Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Edra Urban & Partner, Wrocław 2021.
2. L. Hyla-Klekot, F. Kokot, S. Kokot, Badania laboratoryjne. Zakres i interpretacja, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2022.
3. W.G. Guder, S. Narayanan, H. Wisser, B. Zawta, tłum. M. Woźniak, Próbki od pacjenta do laboratorium. Wpływ zmienności przedanalitycznej na jakość wyników badań laboratoryjnych, MedPharm, Wrocław 2019.
4. R. Caquet, 250 badań laboratoryjnych. Kiedy zlecać. Jak interpretować, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017.
5. G. Rozenberg, Przypadki w hematologii laboratoryjnej, Edra Urban & Partner, Wrocław 2013.