Jak się pozbyć aft? Domowe sposoby

Jak wygląda afta?

Afty to drobne owrzodzenia jamy ustnej. Mają postać małych, okrągłych, pokrytych białym nalotem nadżerek z czerwoną obwódką. Osiągają od 1 do 2 mm wielkości i pojawiają się głównie na języku, policzkach, podniebieniu miękkimi i błonie śluzowej. W niektórych przypadkach afta rośnie w gardle i na migdałkach. Jeżeli zmiany pojawiają się w większych skupiskach lub zbyt często, warto udać się do lekarza. Pierwszym objawem afty jest zazwyczaj szczypanie, kłucie i mrowienie w ustach.

Afty często mylone są z pleśniawkami. Pleśniawki są o wiele mniej bolesne, występują głównie na języku i podniebieniu, mają formę białych plamek lub nalotu. Przyczyną powstawania pleśniawek są grzyby. Częściej występują one u dzieci i niemowląt wskutek wkładania przez nie do buzi różnych przedmiotów.

Domowe sposoby na afty

W aptekach możesz znaleźć wiele maści i specyfików na afty. Zanim po nie sięgniesz, wykorzystaj domowe sposoby, aby szybko pozbyć się uporczywych owrzodzeń.

Aloes

Aloes możesz spokojnie hodować w domu. Nie jest wymagający w utrzymaniu, nie zajmuje wiele miejsca. Ma wiele drogocennych dla człowieka składników, m.in.: witaminy A, C i E, minerały (wapń, chrom, potas, cynk, selen), ligninę, saponiny i kwasy salicylowe. Aloes zawiera również 20 z 22 wymaganych przez Twój organizm aminokwasów, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jednym z nich jest kwas salicylowy o silnych właściwościach przeciwzapalnych i antybakteryjnych. Wystarczy ułamać listek aloesu, obrać go i przyłożyć na aftę. Można też wycisnąć sok i delikatnie smarować nim zmianę kilka razy dziennie.

Olej kokosowy 

Olej kokosowy zawiera kwas laurynowy, który ma silne właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze i antywirusowe. W dodatku idealnie powstrzymuje rozwój szkodliwych bakterii, które wywołują próchnicę. Przynosi ulgę przy krwawiących dziąsłach. Olej kokosowy według niektórych badaczy potrafi zwalczyć gronkowca złośliwego i jest najstarszym specyfikiem na skuteczne leczenie aft. Wystarczy wziąć do buzi i zacząć ssać, a od razu przyniesie oczekiwaną ulgę.

Mieszanki ziołowe

Doskonałym sposobem na afty są różnego rodzaju zioła. Jednym z lepszych będą płukanki z szałwii, które działają bakterio- i grzybobójczo. Szałwia świetnie sprawdzi się przy aftach, pleśniawkach, zajadach i stanach zapalnych dziąseł i przyzębia. Bardzo dobry i szeroko dostępny jest też rumianek pospolity, mający w składzie bisabolol i spiroeter, działające przeciwbakteryjnie na błony śluzowe jamy ustnej.

Ocet z cydru jabłkowego

Popularny babciny sposób na wiele różnych dolegliwości. Ma doskonałe właściwości bakteriobójcze, więc świetnie sprawdzi się w leczeniu aft. Uwaga! Działa też drażniąco, więc jeśli odczuwasz duży dyskomfort, smarując octem aftę, wypróbuj inne metody. Możesz również wymieszać roztwór z wodą i płukać jamę ustną przez kilka minut. 

Aloes oraz mieszanki ziołowe możesz zastosować w przypadku aft u dzieci. Świetnie sprawdzą się też olejek różany lub olejek goździkowy. Wszystkie powyższe metody pomagają na afty w każdym miejscu w jamie ustnej: na języku, podniebieniu, dziąśle i błonie śluzowej.

Skąd się biorą afty?

Afty najczęściej pojawiają się na podniebieniu i dziąsłach. Przyczyny ich powstawania są bardzo różne. Dominującą i najczęstszą jest brak odpowiedniej higieny jamy ustnej. Nieleczona próchnica, kamień nazębny, choroby dziąseł lub rzadkie szczotkowanie zębów sprzyjają powstawaniu bolących nadżerek. Niektóre z nich pojawiają się na skutek uszkodzeń mechanicznych, np. podczas zbyt agresywnego szczotkowania zębów lub po przypadkowym przegryzieniu policzka. Z aftozą mierzą się często osoby, które noszą aparat ortodontyczny raniący dziąsła lub osoby starsze, mające źle dobrane protezy. Warto obserwować swoje ciało, np. jeżeli afty pojawiają się na dziąsłach, początkowo występuje świąd.

Afty są niekiedy skutkiem obniżonej odporności organizmu, związanej np. z silnym stresem, długotrwałą antybiotykoterapią lub przebytą chorobą. Innymi przyczynami mogą być:

• alergie i nadwrażliwości pokarmowe,

• przyjmowanie niektórych leków, 

• zmiany hormonalne,

• celiakia i choroby jelit,

• zła dieta.

U ponad 40% pacjentów afty pojawiają się ze względu na predyspozycje genetyczne. U małych dzieci i niemowlaków może być to związane ze ssaniem smoczka, braniem zabawek do buzi lub karmieniem mlekiem. 

Aby przeciwdziałać powstawaniu aft, warto wzmacniać swoją odporność. Jednym z najlepszych i najłatwiejszych sposobów jest wdrożenie dobrze zbilansowanej diety. Należy spożywać produkty pełne witamin z grupy B, cynk, witaminy A, C i E. Warto też zadbać o higienę jamy ustnej – regularnie szczotkować zęby i odwiedzać dentystę. Jeżeli aftoza pojawia się często, należy bezzwłocznie udać się do lekarza pierwszego kontaktu, gdyż może to zwiastować poważniejszą chorobę.

1. R. Langlais, S. Miller, S.J. Nield-Gehrig, Choroby błony śluzowej jamy ustnej, Edra Urban & Partner, Wrocław 2013.
2. B. Fife, Olej kokosowy. Lecznicze właściwości potwierdzone najnowszymi badaniami naukowymi, Wydawnictwo Vital, Białystok, 2020.
3. J. Banach, Z. Jańczuk, Choroby błony śluzowej jamy ustnej. Podręcznik dla studentów stomatologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.