Afty w gardle ‒ dlaczego powstają? Jak sobie z nimi radzić?

Jak wyglądają afty?

Schorzenia jamy ustnej mają wpływ na nasze samopoczucie, a nieleczone mogą się przyczyniać do chorób, które atakują cały organizm. Niektóre zmiany chorobowe w jamie ustnej są objawem ogólnoustrojowym, ale część z nich ma charakter miejscowy, wynikający z nieodpowiedniej higieny lub spadku odporności. Najczęściej w ustach tworzą się afty ‒ owalne wykwity z białym lub żółtym nalotem, pod którym jest nadżerka otoczona stanem zapalnym. Dodatkowe objawy towarzyszące aftom to:

• pieczenie,

• ból miejscowy,

• czasami silna gorączka i powiększenie węzłów chłonnych.
  Afty najczęściej pojawiają się na języku, policzkach i wargach. Bywa jednak, że występują w przełyku. Wówczas potrafią być bardzo bolesne i trudne do rozpoznania, ponieważ przypominają zwykłe zapalenie gardła.

Afta w gardle ‒ skąd się bierze?

Afta w przełyku to inaczej pryszczykowe zapalenie gardła. Nie zawsze da się je od razu rozpoznać, ponieważ przypomina zwykły ból gardła lub anginę. Przyczyn powstawania zmian chorobowych w gardle i na migdałkach może być wiele. Najczęściej wskazuje się:

• nieprawidłową higienę jamy ustnej,

• przemęczenie i silny stres,

• spadek odporności,

• złe odżywianie lub jedzenie niemytych owoców,

• nietolerancje żywieniowe,

• brak odpowiednich witamin,

• zakażenia wirusowe lub bakteryjne,

• zmiany hormonalne (miesiączka, przekwitanie),

• choroby ogólnoustrojowe lub autoimmunologiczne.
  Tworzeniu aft w gardle sprzyjają również zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Czasami mogą się pojawiać w wyniku predyspozycji genetycznych lub przebytej niedawno antybiotykoterapii. Afty w gardle zwykle utrzymują się około 2 tygodni. Jeżeli po tym czasie ból nie ustąpi, należy bezzwłocznie udać się do lekarza.

Afta w gardle ‒ co robić?

Zazwyczaj afty goją się w ciągu 2 tygodni. Niestety, te w gardle lub na migdałkach są bardzo bolesne i warto z nimi walczyć. Co robić, gdy się już pojawią? W tym przypadku pierwszym krokiem jest wizyta w gabinecie lekarskim. Należy ustalić przyczynę aftozy ‒ jeśli jest to zakażenie bakteryjne, to jest duże prawdopodobieństwo, że wróci. Jeżeli na podstawie badań lekarz stwierdzi, że zmiana na gardle to afta, przepisze maści odkażające oraz płukanki. W ciężkich przypadkach przepisywany jest lek steroidowy.

Na afty w gardle najczęściej stosuje się płukankę z szałwii, rumianku lub liścia maliny. Mają one właściwości odkażające, antyseptyczne i przeciwgrzybicze. Mogą skutecznie zminimalizować rozwój drobnoustrojów i bakterii. Szałwię warto również spożywać jako napar, gdyż zawiera mnóstwo kwasów, witamin A, C, B oraz składników mineralnych: wapnia, magnezu, potasu, żelaza, cynku i sodu.

Skutecznym sposobem na afty w gardle jest ozonoterapia. Jest to metoda zwalczania wszelkich bakterii, grzybów i wirusów przy zastosowaniu mieszaniny ozonu i tlenu. Ozonoterapia dotlenia chore tkanki, co przyspiesza regenerację komórek i przeciwdziała ponownemu powstawaniu aft. Jeżeli chcesz szybko i skutecznie ulżyć sobie w bólu, zapytaj swojego dentystę o tę metodę terapii.

W leczeniu aft w gardle mogą Ci pomóc domowe sposoby. Jednym z nich jest płukanka z soli oraz wody oczyszczonej. Wystarczy do lekko podgrzanej wody dodać po pół łyżki każdego z produktów i płukać kilka razy dziennie. Dobrym sposobem będzie również woda utleniona: rozpuść w jednym litrze wody łyżeczkę preparatu. Uważaj, aby nie połykać!

Jak przeciwdziałać aftom?

Afty, także te w gardle, potrafią często nawracać. Na szczęście istnieją sposoby, dzięki którym można im zapobiegać. Po pierwsze: rzuć palenie! Palenie przyczynia się do osłabienia błony śluzowej jamy ustnej, a to doskonałe środowisko dla namnażających się grzybów i bakterii. Po drugie: wzmacniaj swoją odporność. Pomoże Ci to nie tylko zwalczyć aftozę, lecz wzmocni również ogólny stan Twojego organizmu. Pamiętaj, aby dobrze się wysypiać i ograniczać silny stres. By wzmocnić odporność, ważna jest dobrze zbilansowana dieta. To oczywiste, że od tego, co jesz, zależy ogólny stan Twojego organizmu i jego przygotowanie do walki z chorobami. Co należy jeść, aby być zdrowym?

• świeże owoce i warzywa (zawsze dokładnie umyte!),

• kasze, pełnoziarniste pieczywo i makaron,

• orzechy (dostarczą mnóstwo niezbędnych witamin z grupy B),

• tłuste ryby oraz drób ‒ niezbędne źródło żelaza.
  Ponadto staraj się unikać bardzo ostrych potraw, ponieważ skutecznie drażnią śluzówkę jamy ustnej. Ważna jest również higiena jamy ustnej ‒ myj zęby po każdym posiłku i często odwiedzaj lekarza dentystę. W przypadku częstych nawrotów aftozy warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ jej przyczyna może być objawem poważniejszych chorób.

1. J. Banach, Z. Jańczuk, Choroby błony śluzowej jamy ustnej. Podręcznik dla studentów stomatologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
2. M. Gałęcka, Nawracające infekcje, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź 2019.