Domowe sposoby na świerzb

Skąd się bierze świerzb?

Świerzb to choroba skóry spowodowana zakażeniem świerzbowcem ludzkim. Jest to niewielki pajęczak, mierzący zaledwie 0,4 mm, dlatego nie jesteśmy w stanie go dostrzec. Zapłodniona samica w celu złożenia jaj drąży w naszej skórze kanaliki. Po kilkudziesięciu godzinach z jaj wykluwają się larwy. Objawy świerzbu są niespecyficzne, łatwo pomylić je z uczuleniem, dlatego ludzie często nie zdają sobie sprawy, że są jego nosicielami. Objawy powoduje nie tylko sama obecność pasożyta, ale także odpowiedź naszego układu immunologicznego na nieproszonego gościa. Im słabszy jest organizm, tym bardziej uporczywe są symptomy.

Istnieje przekonanie, że świerzb to choroba ludzi ubogich i niedbających o higienę. W praktyce natomiast okazuje się, że cierpi na nią coraz więcej osób, dla których higiena jest bardzo ważna. Dlaczego zatem tak się dzieje? Świerzb jest chorobą bardzo zakaźną, już niewielki i krótkotrwały kontakt z nosicielem może doprowadzić do zarażenia. Choroba szerzy się głównie w dużych skupiskach ludzkich, takich jak żłobki, przedszkola, domy dziecka, koszary, szpitale lub domy opieki. Wystarczy uścisk dłoni bądź używanie tych samych rzeczy osobistych, np. ręczników lub szlafroka, aby doszło do transmisji pasożyta. Schorzenie przenosi się także drogą płciową.

Kogo dotyka świerzb?

Świerzb może dotknąć każdego, niezależnie od płci i grupy wiekowej. Są jednak osoby bardziej podatne na to schorzenie. Należą do nich dzieci, osoby z obniżoną odpornością oraz seniorzy. Wyróżnia się kilka odmian świerzbu w zależności od objawów i specyfiki nosiciela:

• dziecięcy,

• wieku podeszłego,

• guzkowy,

• norweski,

• odzwierzęcy.

Świerzb dziecięcy jest często efektem zakażenia się w żłobku lub w przedszkolu. Poznamy go po świądzie oraz zmianach skórnych w okolicach dłoni, stóp i głowy. Za świerzb wieku podeszłego odpowiada osłabiona odporność. W tym przypadku zmiany są bardziej rozległe, jednak mniej dokuczliwe. Jak sama nazwa wskazuje, świerzb guzkowy objawia się guzkami, które mogą mieć fioletowy lub brunatny kolor. Znajdują się w fałdach skórnych oraz na miejscach intymnych. Mogą utrzymywać się nawet po zakończeniu leczenia. Najgroźniejszy jest świerzb norweski. Dotyka on zwłaszcza osoby cierpiące z powodu chorób autoimmunologicznych oraz obłożnie chorych. Organizm nie jest w stanie bronić się przed namnażającym się pasożytem, który anektuje coraz większe połacie skóry. Może doprowadzić nawet do zapalenia skóry. Leczenie tej formy świerzbu trwa bardzo długo.

Objawy świerzbu

To, kiedy odczujemy pierwsze objawy zakażenia, zależy, czy ze świerzbem spotkaliśmy się po raz pierwszy, czy to nasz kolejny kontakt z pasożytem. U osób, które mają z nim do czynienia pierwszy raz, objawy mogą się pojawić nawet po kilku tygodniach, w przypadku wcześniej zakażonych – po kilku dniach. Musisz pamiętać, że przez cały okres objawowy możesz zarażać. O tym, że cierpisz na świerzb, mogą świadczyć:

• świąd skóry (zwłaszcza pod wpływem ciepła),

• obecność nor świerzbowych na skórze,

• grudki,

• krostki,

• nadżerki,

• strupki.

Świąd skóry spowodowany obecnością pasożyta zazwyczaj najbardziej dokuczliwy jest w nocy, gdy skóra jest rozgrzana pod kołdrą. Bywa tak uporczywy, że pojawiają się problemy ze spaniem. Przy zakażeniu świerzbowcem można zaobserwować nory świerzbowe na skórze – są to kilkumilimetrowe kanaliki. Znajdują się przede wszystkim w fałdach skóry, na palcach i pośladkach. Zakażeniu mogą towarzyszyć także inne zmiany skórne w postaci drobnych guzków, krostek lub nadżerek, które w efekcie powodują strupki. Objawy świerzbu są bardziej dokuczliwe dla osób, które nie dbają o odpowiednią higienę oraz chorują na schorzenia autoimmunologiczne.

Domowe sposoby na świerzb

W leczeniu świerzbu stosuje się zazwyczaj specjalne kremy i maści apteczne. Jeśli jednak choroba nie jest zaawansowana, możesz wypróbować skuteczne i w pełni bezpieczne domowe sposoby. W walce z tym pasożytem pomoże ocet. Wystarczy dwa razy dziennie przez kilka minut robić z niego okłady w swędzących miejscach. Wadą tej metody jest jednak nieprzyjemny zapach. Możesz także wypróbować nacieranie skóry olejkami o właściwościach antybakteryjnych i antygrzybicznych, np. z miodli indyjskiej. Do łagodzenia objawów świerzbu doskonale sprawdzą się zioła, takie jak rumianek, nagietek lub kozłek lekarski. Skuteczne będzie zarówno picie naparów, jak i robienie okładów. Jeśli objawy są zbyt mocne, można skorzystać z dostępnych bez recepty maści przeciwhistaminowych.

Kluczem do pozbycia się świerzbu jest dbałość o higienę. Podczas leczenia należy wyprać w gorącej wodzie wszystkie ręczniki i pościel. Można także schować je w szczelnie zamkniętym pojemniku, świerzbowiec poza ciałem człowieka przeżywa bowiem jedynie kilka dni.

1. S. Jabłońska, S. Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
2. P. Łopatniuk, Na własnej skórze. Mała książka o wielkim narządzie, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2020.
3. A. Buczek, C. Błaszak, Stawonogi w medycynie, Liber, Lublin 2002.
4. A. Gruchała, K.A. Galica, A. Zalewska-Janowska, A. Lesiak, Świerzb – problem medyczny i społeczny, „Dermatologia Estetyczna” nr 22, 2020.
5. A. Zejfer, Kompleksowa terapia problemów skórnych: podejście interdyscyplinarne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.