Dlaczego nie warto bagatelizować hiperglikemii?
Hiperglikemia, czyli podwyższone stężenie glukozy we krwi, to stan, który może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Zwłaszcza jeśli występuje na czczo. Jest to sygnał, że trzustka nie radzi sobie z produkcją insuliny odpowiedzialnej za metabolizm glukozy dostarczonej organizmowi wraz z pożywieniem. Warto zrozumieć, jakie są objawy i przyczyny hiperglikemii oraz jak skutecznie ją leczyć.
Czym jest hiperglikemia?
Hiperglikemia definiowana jest jako stan, w którym poziom glukozy we krwi przekracza normę. W przypadku osób zdrowych, poziom cukru na czczo powinien zawierać się w zakresie 70–99 mg/dl. O hiperglikemii mowa jest, gdy poziom glukozy na czczo przekracza 100 mg/dl. Istnieje również hiperglikemia poposiłkowa, która występuje, gdy poziom glukozy we krwi 2 godziny po posiłku przekracza 140 mg/dl.
Hiperglikemia może mieć charakter przejściowy (np. hiperglikemia stresowa). Wówczas wynika z hiperkortyzolemii, czyli nadmiernego uwalniania kortyzolu (hormonu stresu) przez nadnercza, co w dłuższej perspektywie czasu doprowadza do immunosupresji i zbyt dużego katabolizmu tkankowego.
Hiperglikemia może mieć również charakter przewlekły. Wówczas wiążę się z cukrzycą typu 1. i typu 2. Nieleczona może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak uszkodzenia narządów wewnętrznych (np. nefropatia cukrycowa). Nigdy więc jej nie bagatelizuj! W razie zaobserwowania niepokojących symptomów mogących mieć związek z cukrzycą – skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu.
Objawy hiperglikemii
Objawy hiperglikemii mogą być różne. Często występują symptomy takie jak::
wzmożone pragnienie,
uczucie suchości w jamie ustnej,
osłabienie,
zmęczenie,
zwiększona ilość wydalanego moczu i częstsza potrzeba oddawania moczu,
zwiększone łaknienie,
trudności w koncentracji,
zaburzenia widzenia.
Jednak nie zawsze objawy te są jednoznaczne i charakterystyczne. W przypadku cukrzycy typu 2. hiperglikemia może przebiegać bezobjawowo przez długi czas, co utrudnia jej rozpoznanie. Dlatego ważne jest regularne monitorowanie poziomu glukozy we krwi i skonsultowanie się z lekarzem w przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących symptomów.
Jeśli chcesz mieć szybki dostęp do lekarza rodzinnego i innych specjalistów, bez konieczności czekania w długich kolejkach, rozważ kupno Polisy Zdrowie Welbi, czyli prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, którego ofertę możesz zamówić na Welbi. W ramach pakietów możesz otrzymać dostęp do lekarzy i badań diagnostycznych oraz wybrane korzyści zależne od konkretnego pakietu. Prywatne ubezpieczenie skraca czas oczekiwania na wizytę i umożliwia wykonanie wielu badań laboratoryjnych, obrazowych i czynnościowych bez dodatkowych kosztów. Dzięki niemu masz możliwość:
korzystania z e-konsultacji (pakiet OCHRONA PLUS) lub e-konsultacji i konsultacji stacjonarnych (OCHRONA COMPLEX i OCHRONA GOLD) ze specjalistami bez skierowania (nawet 39 specjalizacji w pakiecie OCHRONA GOLD); czas oczekiwania nie będzie dłuższy niż z reguły 3 dni robocze,
wykonania diagnostyki obrazowej, laboratoryjnej i czynnościowej – w pakiecie OCHRONA GOLD zyskasz dostęp do blisko 300 badań,
corocznego profilaktycznego przeglądu zdrowia w wersji dla kobiet i mężczyzn (w pakiecie OCHRONA COMPLEX i OCHRONA GOLD).
Pamiętaj o sobie! Wypełnij formularz i otrzymaj ofertę, żeby dowiedzieć się, co możesz zyskać.
Przyczyny hiperglikemii
Hiperglikemia może być spowodowana różnymi czynnikami. W przypadku osób z cukrzycą typu 1. przyczyną jest niedobór insuliny, która jest odpowiedzialna za regulację poziomu glukozy we krwi. Układ odpornościowy atakuje komórki beta trzustki, które są odpowiedzialne za produkcję insuliny (jest to choroba autoimmunologiczna). To powoduje niedobór tego hormonu i prowadzi do hiperglikemii.
W przypadku cukrzycy typu 2. hiperglikemia wynika z dwóch głównych czynników: insulinooporności i niedoboru insuliny. Insulinooporność oznacza, że komórki organizmu przestają reagować na działanie insuliny, co prowadzi do podwyższenia poziomu glukozy we krwi. Dodatkowo, w przypadku cukrzycy typu 2., trzustka stopniowo przestaje produkować wystarczającą ilość insuliny, co prowadzi do hiperglikemii.
Czynnikami, które sprzyjają rozwojowi hiperglikemii, są również:
stres,
choroby tarczycy,
stosowanie niektórych leków,
niewłaściwa dieta,
brak aktywności fizycznej.
Diagnostyka hiperglikemii
Diagnoza hiperglikemii opiera się na pomiarze poziomu glukozy we krwi. Badanie glikemii na czczo jest rutynowym testem, który pozwala ocenić poziom cukru na czczo. Jeśli wynik jest równy lub wyższy niż 100 mg/dl, wskazuje to na hiperglikemię i wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia i zmiany stylu życia.
Dodatkowo, można przeprowadzić test obciążenia glukozą (tzw. krzywa cukrowa), który polega na podaniu glukozy doustnie i monitorowaniu poziomu glukozy we krwi po określonym czasie. Jeśli poziom glukozy po 2 godzinach przekracza 140 mg/dl, wskazuje to na hiperglikemię poposiłkową.
W niektórych przypadkach lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak badanie poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c), co pozwala ocenić średni poziom glukozy we krwi w ciągu ostatnich 2–3 miesięcy.
Leczenie hiperglikemii
Leczenie hiperglikemii zależy od przyczyny i nasilenia stanu. W przypadku cukrzycy typu 1. terapia sprowadza się do regularnego podawania insuliny, aby utrzymać prawidłowy poziom glukozy we krwi. Osoby z cukrzycą typu 2. mogą wymagać leczenia farmakologicznego, zmiany stylu życia i diety oraz monitorowania poziomu glukozy we krwi.
Ważne jest również dbanie o zdrowy styl życia, który obejmuje:
regularną aktywność fizyczną,
zdrową, zrównoważoną dietę,
unikanie stresu,
regularne monitorowanie poziomu glukozy we krwi,
regularne wizyty kontrolne u lekarza.
W przypadku wystąpienia hiperglikemii nagłej ważne jest udzielenie pierwszej pomocy. Jeśli osoba jest przytomna i ma możliwość przyjmowania doustnych leków przeciwcukrzycowych, można podać je zgodnie z zaleceniami lekarza. Jeśli osoba jest nieprzytomna lub niezdolna do przyjęcia doustnych leków, należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe.
- B. Wolnik, E. Orłowska-Kunikowska, Hiperglikemia poposiłkowa i jej znaczenie w praktyce klinicznej, „Choroby Serca i Naczyń” 2007, t, 4, nr 1, s. 10–17.
- V. Magaji, J. M. Johnston, Hiperglikemia i cukrzyca u hospitalizowanych chorych – postępowanie, „Diabetologia po Dyplomie” 2011, t. 8, nr 1, s. 14–20.
- W. Karnafel, Hiperglikemia poposiłkowa a makroangiopatia, „Kardiologia na co Dzień” 2007, nr 2 (1), s. 28–30.
- N. Wawrusiewicz-Kurylonek, M. Górska, Hiperglikemia stresu, „Przegląd Kardiodiabetologiczny” 2007, t. 2, nr 2, s. 98–104.
- Zasady postępowania w cukrzycy. Zalecenia dla lekarzy POZ – 2019 rok, „Choroby Serca i Naczyń” 2019, t. 16, nr 2, 73–111.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
