Nefropatia cukrzycowa – jak się objawia i jak ją leczyć?

Nefropatia cukrzycowa – co to takiego i skąd się bierze?

Nefropatia cukrzycowa, zwana także cukrzycową chorobą nerek, to przypadłość, która dotyczy diabetyków. Jest to powikłanie cukrzycy, które ma charakter przewlekły. U cukrzyków wysoki poziom glukozy utrzymujący się przez długi czas (hiperglikemia) zazwyczaj występuje razem z nadciśnieniem tętniczym – połączenie to prowadzi do stopniowego uszkodzenia nerek. Powoli tracą one zdolność do prawidłowego filtrowania i stają się przepuszczalne dla substancji, które nie powinny być wydalane wraz z moczem (np. białko). Co więcej hiperglikemia powoduje zwiększony przepływ krwi przez kłębuszki nerkowe, które z biegiem czasu zaczynają się niszczyć. Nieleczona nefropatia prowadzi do zaawansowanej niewydolności nerek. 

Nefropatia to bezpośrednia konsekwencja cukrzycy, jednak nie każdy diabetyk będzie się z nią zmagał. Istnieją czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby. Należą do nich m.in.: płeć męska, uwarunkowania genetyczne, nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów, wysoki poziom cholesterolu we krwi i dieta zbyt bogata w białko. Ryzyko choroby może zmniejszyć dieta cukrzycowa. Jadłospis na 7 dni pomoże jeść smacznie i utrzymać cukier na optymalnym poziomie.

Nefropatia cukrzycowa i jej etapy

Nefropatia cukrzycowa w dwóch pierwszych stadiach nie daje żadnych charakterystycznych objawów. Organ pracuje prawidłowo, a chory nie zgłasza dodatkowych dolegliwości. Co prawda w badaniach ogólnych moczu zauważalne są pewne nieprawidłowości – np. pojawienie się mikroalbumin – jednak nie stanowią one wystarczającej przesłanki do postawienia diagnozy. W stadium III praca nerek wyraźnie się pogarsza, a zmiany w moczu pozwalają już na zdiagnozowanie choroby. Stadium IV to, oprócz pogarszającej się kondycji nerek, pojawienie się białka w moczu. Stadium V jest już równoznaczne z niewydolnością organu. 

Pojawienie się symptomów choroby powinno być sygnałem do natychmiastowego działania. W przeciwieństwie do stanu przedcukrzycowego, tej przypadłości nie da się całkowicie wyeliminować, a można jedynie zatrzymać jej dalszy postęp.

Nefropatia cukrzycowa – objawy

Początek nefropatii cukrzycowej przebiega bezobjawowo. Pojawienie się białka w moczu nie pozostawia już wątpliwości co do diagnozy. Choroba daje też objawy, które można – podobnie jak np. stopę cukrzycową – dostrzec gołym okiem. Należą do nich m.in.:

• zatrzymywanie się wody w organizmie;

• opuchlizna w okolicy kostek, nadgarstków i oczu;

• nagłe zwiększenie masy ciała, które nie ma związku z niewłaściwą dietą;

• częste oddawanie moczu;

• nadciśnienie tętnicze;

• chroniczne zmęczenie;

• płytki oddech;

• brak apetytu;

• anemia;

• skurcze mięśni nasilające się w nocy.

Nefropatia cukrzycowa – leczenie

Nefropatia cukrzycowa to powikłanie hiperglikemii, podobnie jak palec cukrzycowy. Pierwsze objawy choroby to znak, że należy szybko wdrożyć odpowiednie leczenie. Dolegliwości tej nie da się całkowicie wyleczyć, jednak można zahamować jej rozwój. Od momentu postawienia diagnozy nerki powinny być pod stałą kontrolą lekarza. Chory musi dbać przede wszystkim o ustabilizowanie poziomu cukru we krwi, stosownie do zaleceń lekarskich. Oprócz tego ważne jest leczenie nadciśnienia tętniczego. We wcześniejszych stadiach choroby wdrażane jest leczenie farmakologiczne, a na późniejszym etapie jedynym wyjściem okazują się dializy.

Nefropatia cukrzycowa – dieta. Czy jedzenie ma wpływ?

Prawidłowa dieta pomaga cofnąć stan przedcukrzycowy. W przypadku rozwoju choroby nadal ma ona kluczowe znaczenie, ponieważ kontrola nad spożywanymi posiłkami ułatwia regulację poziomu cukru we krwi. Dlatego warto wiedzieć, jakie owoce można jeść przy cukrzycy, aby nawyki żywieniowe nie zniwelowały efektów dotychczasowego leczenia. Chorzy na nefropatię cukrzycową powinni nieco zmodyfikować swoje nawyki żywieniowe. Nadal powinna być to odpowiednio zbilansowana dieta cukrzycowa, ale dodatkowo trzeba ograniczyć spożycie białka i soli kuchennej. Odpowiedni jadłospis nie wyeliminuje choroby całkowicie, jednak pomoże zatrzymać jej rozwój i znacznie zwiększy komfort codziennego funkcjonowania osoby chorej. Wystarczy wspomnieć, że ograniczenie soli złagodzi dolegliwości związane z zatrzymywaniem się wody w organizmie.

1. J. Grumpecht i in., Wybrane zagadnienia terapii cukrzycy i nadciśnienia tętniczego, Wydawnictwo Medical Education, Warszawa 2014.
2. H. Keller i in., Choroby nerek, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2014.
3. A. Jeznach-Steinhagen, Żywienie osób z cukrzycą i chorobami towarzyszącymi, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
4. E. Pańkowska, Cukrzyca Personalizacja terapii i opieki nad pacjentem, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017.
5. I. Radecka i in., Cukrzyca. Wszystko co musisz wiedzieć, żeby planować zdrowe życie, Wydawnictwo Harde, Warszawa 2022.