Pryszcze - skąd się biorą i jak się ich pozbyć?

Skąd bierze się trądzik?

Trądzik pospolity dotyka ok. 90 proc. nastolatków. Nie oznacza to jednak, że ta przewlekła choroba nie pojawia się także w późniejszych latach. Okazuje się bowiem, że cierpi na niego ok. 15 proc. osób po 30. roku życia. Na skórze twarzy, pleców, dekoltu (są to najczęstsze obszary występowania trądziku) lokalizują się wówczas nieestetyczne zmiany skórne, w tym zaskórniki (otwarte i zamknięte), grudki, krosty, cysty i nacieki zapalne.

Etiopatogeneza trądziku jest bardzo złożona. Obecnie uważa się, że za rozwój schorzenia odpowiedzialne są:

• nadprodukcja łoju (często ze zmianą jego składu) - ma na nią wpływ zaburzenie w poziomie androgenów,

• kolonizacja bakterii beztlenowych Cutibacterium acnes,

• uwarunkowania genetyczne,

• błędy w pielęgnacji skóry.

Nie mniejsze znaczenie mają dieta oraz styl życia. Osoby, dla których podstawą menu jest wysoko przetworzona żywność (np. typu fast food), produkty o wysokim indeksie glikemicznym, pikantne lub smażone na głębokim tłuszczu, są bardziej narażone na pojawianie się zmian trądzikowych. Podobna sytuacja dotyczy przewlekłego stresu, chociaż zdanie naukowców jest w tej kwestii podzielone.

Rodzaje trądziku

Najczęstszy podział trądziku opiera się na stopniu zaostrzenia zmian skórnych - na postać łagodną i ciężką. Do łagodnych odmian trądziku zaliczają się postaci:

• zaskórnikowa - pryszcze na ogół lokalizują się na policzkach i czole. Zaskórniki mogą być otwarte lub zamknięte. Ten pierwszy rodzaj charakteryzuje się drożnością mieszków włosowych, a sama zmiana skórna ma na swoim czubku czarną kropkę. To sebum utlenione, czyli takie, które miało kontakt z powietrzem. Ten drugi wyróżnia się niedrożnością ujścia gruczołów; sam pryszcz jest mało widoczny i ma postać żółtego punktu;

• grudkowa - na skórze pojawiają się grudki, widoczne pod powierzchnią naskórka, często otoczone czerwoną obwódką i bolesne;

• grudkowo-krostkowa - ma charakter zapalny. Rozwiązanie problemu, jak szybko pozbyć się pryszcza takiego typu, nie jest proste. Zmian takich lepiej nie wyciskać samodzielnie, ponieważ zwiększa to ryzyko rozprzestrzenienia się zapalenia lub jego zaostrzenia, a nawet powstawania blizn.

Do ciężkich odmian trądziku zaliczane są postaci:

• ropowicza - oprócz zaskórników na twarzy (lub innym obszarze skóry) lokalizują się również bolesne guzki mające tendencję do przebijania na zewnątrz. W efekcie tego dochodzi do powstawania przetok. We wnętrzu zmiany znajduje się ropno-krwista wydzielina, tworząca ropny pryszcz. Jak się pozbyć zmiany tego typu? Zwykle lekarz przepisuje odpowiednie środki farmaceutyczne;

• bliznowcowa - doprowadza do rozwoju przerosłych blizn;

• skupiona - w jej przebiegu obserwuje się bardzo głęboko zakotwiczone w skórze ropnie oraz torbiele, których obecność może prowadzić do pojawienia się blizn zanikowych i przerosłych;

• piorunująca - ma bardzo ciężki przebieg i zaliczana jest do najostrzejszych postaci trądziku. Zmiany skórne pojawiają się najczęściej u chłopców w wieku nastoletnim i mają tendencję do bardzo szybkiego rozprzestrzeniania się na pozostałe, niezajęte chorobowo fragmenty skóry. Ponadto pryszczom towarzyszyć mogą inne objawy, w tym m.in. gorączka, leukocytoza, pogorszenie nastroju, bóle stawów i mięśni, a także idiopatyczny spadek masy ciała.

Inne rodzaje trądziku to:

• kosmetyczny - coraz rzadziej występujący. Związany jest ze stosowaniem kosmetyków, w składzie których znajdują się substancje powodujące zapychanie porów skóry, tzw. substancje komedogenne;

• zawodowy - występuje przede wszystkim u osób, które ze względu na swój zawód są narażone na związki chemiczne, które negatywnie wpływają na kondycję skóry;

• niemowlęcy - zmiany skórne najczęściej pojawiają się na twarzy dziecka, co jest związane z działaniem hormonów obecnych w mleku matki;

• polekowy - grudki i krosty umieszczają się przy ujściu mieszków włosowych. Jest to efekt długotrwałego przyjmowania kortykosteroidów, a także hormonów androgenowych i litu.

Jak się pozbyć pryszcza? Jedną z pierwszych czynności, które wykonuje się, gdy pojawia się on na twarzy, jest próba jego usunięcia. Wyciskanie pryszczy nie jest jednak rekomendowane. Najlepiej powierzyć to zadanie profesjonalnemu kosmetologowi, który przeprowadzi zabieg w sterylnych warunkach. Wyjątkiem są pryszcze na głowie oraz te wypełnione krwisto-ropną treścią. Ich mechaniczne uszkodzenie zwiększa ryzyko zaostrzenia infekcji i szybkiego pojawienia się zmian skórnych w innych częściach skóry.

Jak się pozbyć pryszczy? Leczenie trądziku

Sposób leczenia uzależniony jest od rodzaju trądziku. Aby było ono skuteczne, konieczna jest wizyta u lekarza dermatologa, który oceni rozmiar zmian i zaklasyfikuje chorobę do określonego typu. Opracuje sposób, jak pozbyć się pryszczy na twarzy czy w innym obszarze.

Celem leczenia miejscowego trądziku jest przede wszystkim zahamowanie namnażania się chorobotwórczych bakterii. Na zmiany skórne najczęściej aplikuje się maści z nadtlenkiem benzoilu w składzie. Związek ten ma działanie odkażające i lekko złuszczające. Warto jednak pamiętać, że podczas stosowania produktów z nadtlenkiem benzoilu konieczne jest dodatkowe nawilżanie skóry. Coraz większą popularnością, również w salonach kosmetycznych, cieszy się kwas azelainowy o różnym stężeniu. Jest on skuteczny nie tylko w łagodzeniu pryszczy, ale także delikatnym rozjaśnieniu skóry.

Dermatolodzy na ciężkie postacie trądziku (o dużym stopniu nasilenia) przepisują retinoidy, będące pochodnymi witaminy A. Łączy się je z kosmetykami i maściami o działaniu antybakteryjnym. Działanie retinoidów przyjmowanych doustnie polega na zmniejszaniu hiperkeratozy, co bezpośrednio wpływa na złagodzenie wydzielania łoju. Należy jednak pamiętać, że kobiety w wieku rozrodczym, które przyjmują retinoidy, powinny zadbać o antykoncepcję. Związek ten działa bowiem teratogennie na płód, co oznacza, że może powodować wady jego rozwoju.

Popularnymi lekami na trądzik są także antybiotyki, w tym przede wszystkim erytromycyna i klindamycyna. Mogą być one przyjmowane w postaci tabletek lub maści, żeli czy płynów do przemywania skóry.

Jak pozbyć się pryszczy: domowe sposoby

Istnieje wiele domowych sposobów na pozbycie się trądziku. Te najskuteczniejsze były stosowane jeszcze przez nasze babcie. Warto jednak mieć na uwadze fakt, że są one jedynie profilaktyką dla zdrowej cery lub wsparciem w trakcie leczenia farmakologicznego. W tym drugim przypadku przed nałożeniem na twarz mikstury domowej roboty konieczne jest skonsultowanie się z dermatologiem, który oceni, jak pozbyć się wyprysków w naszej sytuacji.

Większość produktów pomocnych w walce z trądzikiem na ogół mamy stale w kuchni. Dużą skuteczność wykazuje zwykła soda oczyszczona, którą, po dodaniu kilku kropel wody, można nałożyć punktowo na zmianę skórną. Związek ten ma działanie oczyszczające i ściągające; co więcej, przyspiesza gojenie się ran. Często wykorzystuje się także sok z cytryny, który rozjaśnia czerwone pryszcze.

Maseczka na trądzik: przepis 1 - kwas acetylosalicylowy

Składniki:

• 1-3 tabletki kwasu acetylosalicylowego (potocznie aspiryna),

• woda,

• niewielka ilość kremu nawilżającego.

Przygotowanie: tabletki z 2-3 kroplami wody rozkruszyć na miałki proszek i dokładnie wymieszać z kremem nawilżającym.

Użycie: nałożyć punktowo na zmiany skórne, najlepiej na noc. Dla uzyskania najlepszego efektu warto stosować taką miksturę przez 1-2 tygodnie.

Maseczka na trądzik: przepis 2 - zioła i siemię lniane

Składniki:

• 3 łyżki rumianku, kwiatu lipy i rozmarynu,

• 2 łyżki siemienia lnianego (w postaci ziarenek).

Przygotowanie: przygotuj napar z ziół (gotuj je na wolnym ogniu przez ok. 10 minut). Przecedź przez sitko (nie wylewaj naparu, może on posłużyć jako naturalny tonik do przemywania skóry). Gotową papkę wymieszaj z siemieniem lnianym.

Użycie: Miksturę nałóż na skórę. Przykryj twarz (lub inną część ciała) czystą gazą i pozostaw na ok. 30 minut. Możesz się zrelaksować. Po upływie tego czasu usuń pozostałości i przemyj twarz pozostałym naparem (wystudzonym). Nałóż krem nawilżający. Czynność można powtarzać 1-2 razy w tygodniu.