account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieBadania 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Kiedy warto wykonać badanie poziomu markera Ca 19-9?

Marta Szarawarskalek. Agnieszka Żędzian14.12.2023Aktualizacja: 14.12.2023

Markery nowotworowe to wskaźniki toczącego się w organizmie procesu nowotworowego. Rzadko kiedy jednak wskazują na rozwój konkretnej choroby. Jednym z markerów nowotworowych jest Ca 19-9. Jego wysoki poziom pojawia się w przypadku raka trzustki, żołądka, jelita grubego i dróg żółciowych. O tym, czym dokładnie jest marker Ca 19-9, jaka jest jego norma oraz o czym świadczy podwyższone stężenie, przeczytasz w poniższym artykule. Dowiesz się również, kiedy należy wykonać badanie Ca 19-9 i jak się do niego przygotować.


borelioza-igm-metoda-western-blot
Pixabay.com

Polecane

limfocyty-co-to-jest-jakie-sa-normy
Zdrowie
2 min.
Limfocyty - co to jest? Jakie są normy?
31.10.2021
nieprawidlowe-cisnienie-kiedy-udac-sie-do-lekarza
Zdrowie
1 min.
Zbyt niskie lub zbyt wysokie ciśnienie – kiedy udać się do lekarza?
20.10.2021
badania-serca-jakie-sa-rodzaje-na-czym-polegaja
Zdrowie
1 min.
Badania serca - jakie są rodzaje? Na czym polegają?
30.07.2021
donorstvo-krovi-khto-mozhe-zdavaty-krov
Zdrowie
1 min.
Хто, де, коли і як може здавати кров?
06.04.2022
Spis treści
  1. Co to jest marker Ca 19-9?
  2. Jak interpretować wyniki Ca 19-9?
  3. Jakie są przyczyny wysokiego poziomu markera Ca 19-9?
  4. Do czego służy oznaczenie poziomu Ca 19-9?
  5. Jak przygotować się do badania Ca 19-9?

Co to jest marker Ca 19-9?

Ca 19-9 jest antygenem określanym jako marker nowotworowy. Oznacza to, że jego podwyższone stężenie może wskazywać na chorobę nowotworową. W warunkach prawidłowych antygen Ca 19-9 wytwarzają też w śladowych ilościach komórki układu pokarmowego, gruczołów ślinowych, oskrzeli, trzustki i dróg żółciowych.

Z tego powodu poziom antygenu we krwi zdrowych ludzi rzadko kiedy wynosi 0. Wartość, która nie powinna budzić niepokoju, to poziom poniżej 37 U/ml.

Jak interpretować wyniki Ca 19-9?

Przyczyny nowotworów i ich objawy bywają różne. Pamiętaj, że zwiększony poziom markera nie zawsze oznacza, że w organizmie toczy się proces nowotworowy.

Podwyższone stężenie Ca 19-9 może występować w nienowotworowych schorzeniach, takich jak stany zapalne przewodu pokarmowego, choroby jelit, zapalenie trzustki i wątroby. Wartość Ca 19-9 mieści się tu w granicach 100–500 U/ml.

Podwyższony poziom markera Ca 19-9 (około 1000U/ml) można odnotować również w przebiegu chorób nowotworowych. Antygen ten jest specyficznym markerem dla raka trzustki. Wysoki poziom Ca 19-9 spotkać jest w przypadku innych nowotworów, takich jak rak pęcherzyka żółciowego, wątroby czy jelita grubego.

Warto mieć świadomość, że wykrycie podwyższonego stężenia markera Ca 19-9 nie jest równoznaczne z rozpoznaniem nowotworu u pacjenta. Konieczne jest rozszerzenie diagnostyki o inne badania, wśród których wymienić można tomografię komputerową, rezonans magnetyczny czy badanie USG. Do badań laboratoryjnych przydatnych w diagnostyce schorzeń nowotworowych należą morfologia krwi, poziom fosfatazy zasadowej, stężenie bilirubiny i gamma-glutamylo-transpeptydazy. 

Nie każdy nowotwór trzustki wydziela Ca 19-9. Znane są przypadki bardzo zaawansowanego nowotworu, który charakteryzuje się stężeniem Ca 19-9 w granicach normy.

Jakie są przyczyny wysokiego poziomu markera Ca 19-9?

Na badanie poziomu markera Ca 19-9 wysyła się wtedy, kiedy u pacjenta występuje podejrzenie toczącej się choroby nowotworowej przewodu pokarmowego.

Badanie antygenu Ca 19-9 wykonuje się więc przy podejrzeniu raka żołądka, trzustki, jelita grubego, dróg żółciowych, płuc oraz raka wątrobowokomórkowego, a także nowotworów jajnika i macicy.

Do innych przyczyn podwyższonego poziomu Ca 19-9 należą:

  • choroby zapalne jelit i trzustki,

  • ostre i przewlekłe zapalenie wątroby,

  • marskość wątroby,

  • kamica pęcherzyka żółciowego,

  • kamica dróg żółciowych,

  • torbiele na trzustce,

  • zapalenie pęcherzyka żółciowego,

Pamiętaj, że podwyższone stężenie Ca 19-9 zawsze powinno być sygnałem alarmowym. Miej jednak świadomość, że nie każdy podwyższony poziom tego markera wskazuje na nowotwór złośliwy.

Oznaczenie markera Ca 19-9 jest wskazane, kiedy u chorego występuje:

  • przewlekły ból brzucha,

  • ból pleców,

  • nudności,

  • utrata masy ciała, która nie jest wywołana zmianą diety,

  • niedokrwistość.

Jeśli zauważasz u siebie którekolwiek z wymienionych objawów, dodatkowo odczuwasz osłabienie, koniecznie zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu. Warto w takim przypadku wykonać badania podstawowe oraz po decyzji lekarza prowadzącego rozszerzyć diagnostykę. Objawy raka trzustki są bowiem bardzo niespecyficzne, a wręcz niezauważalne we wczesnym jego stadium. Wystąpienie silnego bólu brzucha, żółtaczki i zmniejszenia masy ciała są zwykle związane z zaawansowaną chorobą nowotworową.

Do czego służy oznaczenie poziomu Ca 19-9?

Oznaczenie poziomu Ca 19-9 służy do odróżnienia przewlekłych chorób zapalnych od nowotworu trzustki. Dodatkowo dzięki oznaczeniu poziomu tego markera można monitorować postępy leczenia u chorych cierpiących z powodu raka trzustki. Pacjenci, u których zastosowane leczenie przynosi zamierzony efekt, wykazują mniejsze stężenie markera w porównaniu do tego, które było oznaczone przed terapią.

Badanie poziomu markera Ca 19-9 jest też bardzo ważne u pacjentów z rakiem trzustki po zakończeniu leczenia. Służy do wczesnego wykrycia nawrotu choroby i przerzutów. Jeśli u pacjenta wystąpiła wznowa, wartości Ca 19-9 gwałtownie wzrastają.

Lekarze zalecają, aby badanie markera Ca 19-9 powtarzać co 3 miesiące przez dwa lata od chirurgicznego usunięcia raka trzustki. Wykonuje się je jednak tylko wtedy, kiedy przed rozpoczęciem leczenia poziom antygenu Ca 19-9 był podwyższony.

Pamiętaj, że nieprawidłowy poziom antygenu Ca 19-9 można też uzyskać, mając polipy na pęcherzyku żółciowym, szczególnie wtedy, kiedy towarzyszy im żółtaczka.

Jak przygotować się do badania Ca 19-9?

Badanie antygenu Ca 19-9 wykonuje się z surowicy. Materiałem do oznaczenia jest krew pobierana z żyły łokciowej. W przeciwieństwie do wielu badań biochemicznych oznaczenie poziomu Ca 19-9 nie wymaga specjalnego przygotowania. Na badanie nie ma wpływu też wcześniejsze spożywanie pokarmów.

W dniu poprzedzającym je warto jednak wstrzymać się od picia alkoholu.

Samo badanie Ca 19-9 nigdy nie stanowi potwierdzenia choroby nowotworowej nawet wtedy, gdy jego poziom jest poza zakresem referencyjnym. Dopiero komplet badań laboratoryjnych i obrazowych oraz analiza histopatologiczna pobranego po operacji wycinka umożliwia rozpoznanie konkretnego typu nowotworu.

Źródła
  1. A. Soborczyk i in., Markery nowotworowe w praktyce klinicznej, „Choroby Serca i Naczyń” 2007, t. 4, nr 4, s. 184–189.
  2. P. Gajewski i in. Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2018, s. 1109–1114.
Author Marta Szarawarska picture
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku biotechnologia o specjalności biotechnologia molekularna i biokataliza oraz studiów podyplomowych na kierunku analityka medyczna na Uniwersytecie Medycznym im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Z zawodu diagnosta laboratoryjny w pracowni cytogenetyki.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
gesty-sluz-w-ciazy-co-oznacza
Zdrowie
1 min.
Gęsty śluz w ciąży. Kiedy się pojawia i na co wskazuje?
09.05.2022
ocet-na-stluczenia-jak-przygotowac-oklad
Zdrowie
1 min.
Ocet na stłuczenia - jak przygotować okład?
24.01.2022
polip-hiperplastyczny-co-to-jest
Zdrowie
1 min.
Co to jest polip hiperplastyczny? Czy jest groźny?
14.03.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
jakie-sa-rodzaje-nowotworow-co-warto-wiedziec
Zdrowie
2 min.
Rodzaje nowotworów łagodnych i złośliwych
14.05.2021
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.