Maślan sodu – co to jest? Poznaj właściwości i zastosowanie

Maślan sodu – co to jest?

Maślan sodu to związek chemiczny będący solą sodową kwasu masłowego, krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy. Możesz kojarzyć go ze zjełczałym masłem czy z gorzkawym posmakiem serów. Do jego powstania dochodzi najczęściej w wyniku tzw. masłowej fermentacji skrobi. To proces, w którym do wodnego roztworu skrobi dodaje się bakterie Bacillus subtilis. Do bakterii produkujących maślan sodu zalicza się również m.in.: Clostridium spp., Eubacterium spp., Fusobacterium spp. W organizmie maślan sodu powstaje w jelicie grubym w wyniku fermentacji bakteryjnej treści pokarmowej. Źródłem maślanu sodu są też niestrawne węglowodany, takie jak: skrobia oporna, nieskrobiowe polisacharydy, inulina, laktoza. Maślan sodu, a dokładnie kwas mlekowy, znalazł zastosowanie w produkcji środków zapachowych, barwników oraz leków. Jego szerokie wykorzystanie w różnych gałęziach przemysłu związane jest z wieloma właściwościami. 

• Masz problemy jelitowe? Sprawdź, co jeść przy biegunce, aby wspomóc prawidłową pracę jelit.

Maślan sodu – gdzie występuje?

Zastanawiasz się, gdzie znajduje się maślan sodu? Poza wytwarzaniem tego związku w procesach przemysłowych jest on szeroko rozpowszechniony w żywności. W szczególności wytwarzany jest z błonnika pokarmowego w jelitach. Jednymi z lepszych źródeł błonnika są: otręby pszenne, produkty z mąki pełnoziarnistej, rośliny strączkowe (fasola, groch), warzywa kapustne, jabłka. Błonnik zalecany jest na problemy z trawieniem. Maślan sodu znajdziesz w maśle, mleku (głównie owczym i kozim), twardych serach, śmietanie, jogurtach. Maślan sodu obecny jest w niektórych produktach fermentowanych, m.in. w sojowych, w kiszonych ogórkach czy kiszonej kapuście. Znajduje się również w składzie leków i suplementów diety. Niegdyś z uwagi na szybki metabolizm dostępny był tylko w formie wlewek doodbytniczych. Dziś dzięki rozwojowi farmacji ma postać środków doustnych. Produkowany jest w postaci mikrokapsułek, które umieszcza się w większych kapsułkach. W ten sposób nie zostanie wchłonięty w górnym odcinku przewodu pokarmowego, a bez trudu dotrze do jelita grubego. Znajdziesz go również w składzie żywności specjalnego przeznaczenia medycznego.

Właściwości maślanu sodu

Maślan sodu znany jest przede wszystkim z pozytywnego wpływu na układ pokarmowy. Specjaliści podkreślają dobroczynne działanie maślanu sodu na florę jelitową, która ma ogromny wpływ na Twoją odporność. Co więcej, związek ten uczestniczy w obronie błony śluzowej jelita przed inwazją chorobotwórczych drobnoustrojów. Wspiera utrzymanie integralności bariery jelitowej i równowagi mikrobiologicznej. Maślan sodu pośrednio może przyczynić się do redukcji masy ciała.

Na szczególną uwagę zasługuje działanie przeciwzapalne maślanu sodu, które opiera się na hamowaniu aktywności mediatorów stanu zapalnego. Pozwala ono na zastosowanie maślanu sodu w leczeniu nieswoistych chorób zapalnych i zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego. W przebiegu tych schorzeń dochodzi do znaczącego spadku produkcji maślanu sodu, w związku z czym konieczna jest jego podaż, co prowadzi do pobudzania wzrostu lub dojrzewania komórek nabłonka jelitowego. W konsekwencji dochodzi do odbudowy chorobowo zmienionej błony śluzowej jelita. Eksperci mówią również o skutecznym zastosowaniu maślanu sodu w profilaktyce nieswoistych zapaleń jelit.

Maślan sodu działa regeneracyjnie na ścianę przewodu pokarmowego. Odznacza się korzystnym wpływem na procesy troficzne, czyli odżywcze, skierowane wobec tkanek budujących układ pokarmowy. Odgrywa istotną rolę w utrzymaniu pH. Związek ten sprzyja uszczelnianiu błony śluzowej jelita. Liczne badania potwierdzają przeciwnowotworowy efekt jego działania – odpowiada on za zmniejszenie ryzyka wystąpienia nowotworu jelita grubego poprzez indukowanie apoptozy, czyli śmierci przeobrażonych i nieprzeobrażonych linii komórek nowotworowych.

Zastosowanie maślanu sodu

Maślan sodu ma zastosowanie w przypadku takich schorzeń, jak:

• wrzodziejące zapalenie jelita grubego,

• wrzody żołądka,

• choroba Leśniowskiego-Crohna,

• zakażenia jelit,

• zapalenia jelita grubego po przebytej radioterapii,

• zespół jelita drażliwego,

• choroby nowotworowe układu pokarmowego,

• zaburzenia wchłaniania w przewodzie pokarmowym,

• niedobory pokarmowe,

• choroba uchyłkowa,

• choroba uchyłkowa jelita grubego,

• przewlekłe zaparcia, biegunki, wzdęcia, dyspepsja,

• stany po operacjach chirurgicznych w obrębie przewodu pokarmowego,

• inne choroby jelita cienkiego i grubego.

• Poznaj znaczenie diety w leczeniu zespół jelita drażliwego.

Maślan sodu – skutki uboczne i przeciwwskazania

Specjaliści podkreślają, że maślan sodu jest bezpiecznym i dobrze tolerowanym lekiem. Jak dotąd nie odnotowano skutków ubocznych po zastosowaniu tego związku. Lekarze informują o możliwych reakcjach alergicznych, jakie rozwijają się niekiedy u osób wykazujących nadwrażliwość/alergię na składniki znajdujące się w preparatach z maślanem sodu. 

Mimo cennych właściwości leczniczych maślan sodu ma pewne przeciwwskazania do stosowania. Wymienia się wśród nich przede wszystkim:

• nadwrażliwość/alergię na którykolwiek ze składników preparatu,

• problemy z połykaniem,

• wiek poniżej 7 lat,

• okres ciąży i karmienia piersią.

W razie wątpliwości pamiętaj, że możesz skonsultować się z lekarzem rodzinnym.