Darmowe e-booki o zdrowiu od Welbi
  • Poradniki
  • Plany żywieniowe (diety)
  • Kompendia wiedzy
Sprawdź za darmo

Zaloguj się

Umów teleporadę
ZdrowieAlergie 1 min.

Nadwrażliwość, nietolerancja czy alergia pokarmowa – jak je rozpoznać? Skorzystaj z teleporady

Redakcja

13.08.2021

Aktualizacja: 07.10.2022

W życiu człowieka nie ma nic bardziej naturalnego niż potrzeba zaspokajania głodu. Jemy, aby utrzymać organizm w dobrej kondycji, a przy okazji smakować nowych potraw i spędzać czas z przyjaciółmi lub rodziną. Nadwrażliwość pokarmowa może odebrać nam tę przyjemność, powodując wiele objawów, które uprzykrzają życie i prowadzą do bolesnych dolegliwości.


W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby osób cierpiących na symptomy ze strony układu pokarmowego. Szacuje się, że problem szeroko pojętej nadwrażliwości pokarmowej może dotyczyć nawet 20% populacji w krajach rozwijających się. Kiedy więc mówimy o alergii, a kiedy o nadwrażliwości lub nietolerancji?

alergia-nietolerancja-nadwrazliwosc-jak-je-rozpoznac
pixabay.com

Polecane

uczulenie-na-orzechy-objawy-skorne-co-robic
Zdrowie
1 min.
Uczulenie na orzechy – jak się objawia i jak mu zaradzić?
21.02.2023
alergia-skorna-jakie-sa-objawy-jak-ja-zlagodzic
Zdrowie
2 min.
Alergia skórna – jak się objawia i w jaki sposób można ją łagodzić?
19.05.2021
czy-wapno-pomaga-na-alergie-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Czy wapno pomaga na alergię? Co warto wiedzieć?
29.10.2021
uczulenie-na-lateks-jakie-sa-objawy-jak-leczyc
Zdrowie
2 min.
Uczulenie na lateks - jakie są objawy? Jak leczyć?
28.10.2021
Spis treści
  1. Czym jest alergia, nadwrażliwość i nietolerancja pokarmowa?
  2. Alergia, czyli nadwrażliwość alergiczna
  3. Nietolerancja, czyli nadwrażliwość niealergiczna
  4. Jak odróżnić alergię od nietolerancji pokarmowej?
  5. Rodzaje nietolerancji pokarmowych
  6. Diagnostyka nadwrażliwości pokarmowej

Czym jest alergia, nadwrażliwość i nietolerancja pokarmowa?

W 2008 roku Europejska Akademia Alergologii i Immunologii wprowadziła ujednolicone nazewnictwo wszystkich niepożądanych reakcji pokarmowych. Główny podział obejmuje reakcje toksyczne na zawarty w pokarmie składnik (np. toksyna muchomora, jad kiełbasiany) oraz reakcje z nadwrażliwości. Zdefiniowano je jako nieprawidłowe reakcje organizmu występujące po zjedzeniu pokarmów dobrze tolerowanych przez osoby zdrowe. Nadwrażliwość z kolei podzielono ze względu na patomechanizm, który ją powoduje i wyróżniono: alergie i nietolerancje.

Polecamy

alergolog-w-czym-pomoze-ci-online
Telemedycyna

Alergolog: jak może pomóc Ci online?

Oczekiwanie na konsultację do lekarza alergologa, szczególnie w okresie pylenia roślin, jest wydłużone. Na szczęście pomóc może e‑wizyta. Teleporada z alergologiem to komfortowa alternatywa dla czekania w przepełnionych poczekalniach lekarskich. Jest również najszybszą, do tego bardzo pomocną formą kontaktu nie tylko z alergologiem, ale i z innymi specjalistami.

Redakcja11.10.2021

Alergia, czyli nadwrażliwość alergiczna

Alergia pokarmowa to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na składniki zawarte w pokarmie. Jeśli cierpisz na alergię, to po spożyciu alergenu Twój układ odpornościowy mobilizuje do walki przeciwciała, których zadaniem jest unieszkodliwienie i usunięcie go z organizmu. W tym procesie między innymi uwalniana jest histamina – substancja odpowiadająca za powstanie charakterystycznych objawów alergii.

Nietolerancja, czyli nadwrażliwość niealergiczna

Nietolerancje pokarmowe nie są zależne od funkcjonowania układu immunologicznego i dzielimy je na:

  • Nietolerancje enzymatyczne wynikające z zaburzeń wydzielania konkretnych enzymów, niezbędnych do trawienia składników pożywienia. W wyniku tych niedoborów dochodzi do uszkodzenia nabłonka jelitowego, a w rezultacie do zaburzenia wchłaniania.

  • Nietolerancje farmakologiczne i/lub chemiczne spowodowane substancjami zawartymi w żywności. Nasilenie i rodzaj objawów zależy od ilości danej substancji i sposobu jej metabolizowania w organizmie. Reakcje może wywoływać między innymi: histamina, tyramina, a także tryptamina, fenyloetyloamina i serotonina.

  • Nietolerancje idiopatyczne spowodowane spożyciem pokarmów zawierających np.: barwniki, konserwanty spożywcze, przeciwutleniacze.

Jak odróżnić alergię od nietolerancji pokarmowej?

W diagnostyce alergii pokarmowej i nietolerancji pokarmowych najważniejsze jest ustalenie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy spożytym pokarmem a objawami, które wywołuje. Podstawą jest szczegółowy wywiad, uzupełniony o obserwacje pacjenta, takie jak:

  • Czas wystąpienia pierwszych objawów – objawy wywołane reakcją alergiczną występują o wiele szybciej (czasami natychmiastowo) niż objawy wywołane nietolerancją pokarmową, które często pojawiają się z opóźnieniem od kilku godzin do kilku dni.

  • Ilość spożytego składnika – alergię może spowodować nawet śladowa ilość alergenu, w przypadku nietolerancji niewielka ilość danego składnika zazwyczaj nie wywołuje symptomów.

  • Reakcja organizmu – objawy alergii mogą być bardzo ciężkie i prowadzić nawet do wstrząsu anafilaktycznego, w przypadku nietolerancji przebieg jest zazwyczaj łagodniejszy.

Rodzaje nietolerancji pokarmowych

Nietolerancje pokarmowe występują o wiele częściej od alergii – ocenia się, że mogą one dotyczyć nawet 45% populacji. Wyróżniamy nietolerancje na:

  • laktozę – wywołują ją produkty bogate w ten składnik takie jak: mleko, śmietana, masło, lody,

  • histaminę – zawartą np. w pomidorach, wołowinie, skorupiakach, serach dojrzewających,

  • fruktozę – zawartą w miodzie, owocach i w niektórych warzywach.

Objawy nietolerancji mogą powodować także produkty zawierające w składzie kofeinę, glutaminian sodu, salicylany (owoce jagodowe, wiśnie, mleko w proszku) oraz tyraminę (produkty kiszone, sery długodojrzewające).

Diagnostyka nadwrażliwości pokarmowej

W diagnostyce alergii korzysta się z: punktowych testów skórnych, testów płatkowych, oznaczenia całkowitego stężenia przeciwciał IgE oraz swoistych IgE w surowicy. W diagnostyce nietolerancji testy zależą od substancji, która wywołuje niepożądane reakcje.

W obydwu przypadkach kluczowe są Twoje obserwacje – jeśli odczuwasz objawy związane z nadwrażliwością pokarmową, najlepiej zapisuj je w formie dzienniczka, w którym uwzględnisz składniki pokarmowe wywołujące niepożądane reakcje i symptomy, które wywołują. Z tymi obserwacjami możesz udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który oceni czy potrzebujesz pomocy specjalisty lub wypisze Ci skierowanie na badania, które będą pomocne w dalszej diagnozie.

Źródła
  1. Błońska A., Łokieć K., Walecka‑Kapica E: Alergia czy nietolerancja pokarmowa - różnice i podobieństwa. Gastroenetrologia Praktyczna 2013, 1(18), 45-49
  2. M. Michalczuk, A. J. Sybilski, Nietolerancje pokarmowe. Pediatr Med Rodz 2010, 6(3):189-193.
  3. A. Nowicka-Jasztal, E. Bryl, Nadwrażliwość na pokarmy — choroba XXI wieku? Via Medica, Forum medycyny rodzinnej, 2016, 10(1):1-9.
  4. Nwaru B.I., Hickstein L., Panesar S.S. i wsp. The epidemiology of food allergy in Europe: a systematic review and meta-analysis. Allergy 2014, 69: 62–75

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic
Zdrowie
1 min.
Skurcz w stopie - jak się go pozbyć? Co robić?
29.10.2021
grzybica-paznokci-jakie-sa-domowe-sposoby
Zdrowie
2 min.
Grzybica paznokci - jakie są domowe sposoby?
31.10.2021
polip-hiperplastyczny-co-to-jest
Zdrowie
1 min.
Co to jest polip hiperplastyczny? Czy jest groźny?
14.03.2022
oslabienie-po-antybiotyku-jakie-sa-objawy
Zdrowie
1 min.
Dlaczego pojawia się osłabienie po antybiotyku i jak sobie z nim radzić?
30.05.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
dieta-po-kolonoskopii-czego-nie-wolno-jesc
Odżywianie
3 min.
Jak wygląda dieta po kolonoskopii? Co jeść, a czego unikać?
19.05.2021
  • Kontakt
  • Regulamin serwisu
  • Polityka prywatności

© 2023 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.