Ból głowy – najczęstsze przyczyny i metody leczenia

Ból głowy – co to jest?

Ból głowy jest dolegliwością, z którą spotyka się w ciągu życia większość osób. Może pojawić się w każdym wieku, ale najczęściej dotyka osób między 25. a 40. rokiem życia, częściej kobiet niż mężczyzn. Ból głowy ma najczęściej charakter łagodny. Niekiedy bywa jednak objawem groźnych chorób, dlatego w przypadku jego wystąpienia warto skonsultować się z lekarzem.

Zastanawiasz się, dlaczego głowa boli? Wbrew częstemu przekonaniu w mózgu nie występują nocyceptory (receptory bólowe). Ból głowy jest rezultatem pobudzenia receptorów bólowych w strukturach sąsiadujących – naczyniach krwionośnych, oponach mózgowo-rdzeniowych, mięśniach czy nerwach rdzeniowych i czaszkowych.

Ból głowy – rodzaje

Na podstawie wielu badań naukowych, eksperci dokonali podziału bólów głowy na kilka typów:

• pierwotne bóle głowy, w tym migrena, napięciowy i klasterowy ból głowy;

• wtórne bóle głowy, będące objawem innych schorzeń, np. chorób naczyń krwionośnych czy urazu głowy;

• neuropatie nerwów czaszkowych, w tym neuralgia nerwu trójdzielnego.

Jeżeli chcesz poznać przyczynę silnego bólu głowy, zgłoś się na konsultację lekarską. W zależności od podejrzewanej etiologii schorzenia, lekarz rodzinny może skierować Cię do innego specjalisty – neurologa, okulisty, a niekiedy do psychiatry. W ustaleniu przyczyny bólu głowy u dziecka pomoże Ci pediatra.

• Dowiedz się więcej o tym, do jakiego lekarza iść z bólem głowy. 

Jakie są przyczyny bólu głowy?

Istnieje wiele potencjalnych przyczyn bólu głowy. Według ekspertów w 96% przypadków dolegliwości mają charakter łagodny i samoograniczający. Ich przyczyną jest najczęściej napięciowy ból głowy, rzadziej migrena i klasterowy ból głowy. Niekiedy dolegliwości bólowe pojawiają się w przebiegu infekcji (np. ostrego zapalenia zatok, grypy), chorób okulistycznych (jaskry, wady wzroku), a nawet pod wpływem stresu. Bywa jednak, iż ból głowy jest sygnałem toczącego się procesu chorobowego, który może zagrażać zdrowiu i życiu, jak na przykład:

• udaru krwotocznego mózgu,

• nadciśnienia tętniczego złośliwego,

• nadciśnienia wewnątrzczaszkowego,

• guzów, ropni czy torbieli wewnątrzczaszkowych,

• zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu,

• zatrucia ołowiem,

• uszkodzeniem naczyń krwionośnych mózgu,

• nadużywania leków.

• Przeczytaj także: Ból głowy od zatok – ile trwa? Domowe sposoby.

Napięciowy ból głowy

Napięciowe bóle głowy nie są tak nasilone jak migrena, ale występują od niej znacznie częściej. Epizody bólu pojawiają się z różną częstotliwością i zwykle trwają kilka godzin. Jeżeli odczuwasz ucisk w obrębie głowy, który obejmuje szyję i kark, być może zmagasz się właśnie z bólem napięciowym. Przyczyną napięciowego bólu głowy bywa stres i nieprawidłowe ułożenie ciała, np. podczas snu. Jest całkowicie niegroźny, ale znacznie pogarsza jakość życia. Jeśli dolegliwości często nawracają, zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu. Pomoże Ci on w ustaleniu odpowiedniego leczenia.

Migrena

Migrena występuje u 2–15% populacji, trzykrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Jest jedną z najczęstszych przyczyn silnego bólu głowy. Migrena bywa poprzedzona objawami prodromalnymi, m.in. zaburzeniami czucia czy widzenia. W przypadku ich wystąpienia przed napadem bólu głowy mówi się o migrenie z aurą. Dolegliwości bólowe trwają od kilku godzin do kilku dni. Towarzyszą im nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięk. Leczeniem choroby zajmuje się specjalista neurologii. W przypadku ataku migreny w ciąży konieczna jest również konsultacja ginekologiczna.

Klasterowy ból głowy

Klasterowy ból głowy ma bardzo charakterystyczny przebieg. Napady silnego bólu obejmującego połowę twarzy powtarzają się kilka razy dziennie i trwają zwykle kilkadziesiąt minut. W trakcie bólu pojawić się może zaczerwienienie spojówki oka, nadmierne łzawienie i uczucie zatkanego nosa po jednej stronie. Klasterowy ból głowy występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet.

Metody leczenia bólu głowy

Zastanawiasz się, jak radzić sobie z bólem głowy? Leczenie jest zależne od przyczyny występowania dolegliwości. Powinno być one ustalone z lekarzem, po omówieniu dolegliwości, badaniu fizykalnym i wykonaniu ewentualnych badań dodatkowych. Postępowanie terapeutyczne obejmuje najczęściej:

• farmakoterapię – podawanie leków przeciwzapalnych (np. ibuprofenu), przeciwbólowych (m.in. paracetamolu), a w przebiegu migreny również tryptanów;

• tlenoterapię – oddychanie 100% tlenem jest najskuteczniejszą metodą przerywania napadu klasterowego bólu głowy.

Zmniejszenie częstotliwości i nasilenia bólu głowy bywa możliwe również dzięki psychoterapii, technikom relaksacyjnym (yoga, Tai-chi, medytacja) czy akupunkturze. Konieczne jest jednak wcześniejsze wykluczenie wtórnego charakteru dolegliwości.