Schizofrenia prosta – różne obrazy choroby

Schizofrenia prosta – czym jest i jak się objawia?

Schizofrenia prosta jest zaburzeniem psychicznym, jednym z podtypów schizofrenii. Rozwija się powoli i bardzo często trudno ją zauważyć. Jak daje o sobie znać? Pacjent w miarę upływu czasu traci zainteresowanie codziennymi sprawami. Przestaje o siebie dbać. Nierzadko rezygnuje z wykonywania czynności higienicznych i pielęgnacyjnych. Nie zmienia ubrań, nie myje włosów ani ciała. Zaczyna coraz bardziej izolować się od rodziny, przyjaciół czy znajomych. Zamyka się w swoim własnym świecie. 

Chory nie wyraża radości ani smutku. Nie reaguje w żaden sposób na to, co dzieje się w jego najbliższym otoczeniu. Pozostaje obojętny nawet w obliczu bardzo trudnych wydarzeń czy przeżyć (na przykład śmierci członka rodziny). Jednocześnie wybucha niepohamowanym gniewem, gdy doświadczy drobnej porażki lub niepowodzenia. Nie okazuje bliskim uczuć, a siebie postrzega jako osobę małowartościową i nikomu niepotrzebną. 

Osoba ze zdiagnozowaną schizofrenią prostą działa w sposób dziwaczny i niezrozumiały. Wykonuje wiele bezsensownych czynności, takich jak zapisywanie kartek w zeszycie tajemniczymi znakami. Trzyma się utartych schematów postępowania. Wpada w złość, gdy ktoś próbuje je zmodyfikować. Nie można nakłonić go do zmiany stylu ubierania się, czesania, jedzenia itp. Chory nie jest w stanie wykonywać przypisanych mu obowiązków ani sprostać odgórnym wymogom społecznym.

Przedstawione wyżej symptomy noszą nazwę osiowych objawów schizofrenii, które pojawiają się w każdym przypadku i stanowią podstawę rozpoznania opisywanej choroby, niezależnie od postaci, jaką przybiera. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że w prostej odmianie tego zaburzenia psychicznego na ogół nie występują omamy ani urojenia. Schorzenie ma zwykle stosunkowo łagodny przebieg bez wyraźnych zaostrzeń. 

Schizofrenia prosta – mniej typowe obrazy choroby

Jak zauważa Antoni Kępiński, schizofrenia prosta może występować pod wieloma różnymi postaciami. Nie zawsze na pierwszy plan w obrazie choroby wysuwa się upór i przywiązanie do stereotypowych zachowań czy brak zainteresowania wyglądem. Czasem dominującą cechą staje się ponurość i drażliwość, a chory zaczyna przywiązywać nadmierną wagę do swojej aparycji. Stoi godzinami przed lustrem i przygląda się sobie. Często to, co widzi, jest dla niego źródłem niepokoju. Zmartwień dostarczają mu zbyt długi nos, wystające kości policzkowe, za duże oczy itp. Wstydzi się swoich „defektów”. Dlatego nie wychodzi z domu i unika kontaktów z innymi ludźmi.

Pacjent koncentruje się nie tylko na wyglądzie zewnętrznym, lecz także wewnętrznym funkcjonowaniu organizmu i poszczególnych narządów. Snuje fantastyczne koncepcje na temat swojego ciała. Doszukuje się w nim wielu różnych chorób, nieprawidłowości lub anomalii anatomicznych. Opisaną wyżej postawę Bornsztajn określił mianem hipochondrycznej postaci schizofrenii prostej. Niektórzy badacze mówią również o istnieniu filozoficznej zmiany wspomnianego zaburzenia. Jak wygląda atak schizofrenii w tej „myślicielskiej odsłonie”? Chory prowadzi rozważania nad bezsensem ludzkiego życia. Wszelkie aktywności podejmowane przez człowieka nie mają dla niego żadnej wartości. Jedyne, o czym marzy, to zasnąć i już nigdy więcej się nie obudzić. Z biegiem czasu w przebiegu choroby mogą pojawiać się epizody hebefreniczne lub katatoniczne.

Schizofrenia prosta – jakie są jej przyczyny?

Schizofrenia prosta ma złożoną etiologię. Na jej występowanie składa się wiele różnych przyczyn, między innymi zaburzenia równowagi chemicznej zachodzące w mózgu osób chorych. W tym przypadku chodzi przede wszystkim o nadmiar dopaminy, która odpowiada za regulację emocji i procesów myślenia. Spora część badaczy zwraca również uwagę na kwestie związane z dziedziczeniem wspomnianego schorzenia. Występowanie schizofrenii w najbliższej rodzinie zwiększa ryzyko zachorowania o około 40%, ale go nie determinuje. Warto zauważyć, że pojawieniu się opisywanych problemów zdrowotnych sprzyjają nie tylko czynniki biologiczne. Osoby uzależnione od alkoholu lub narkotyków są bardziej narażone na zaburzenia psychiczne.

Leczenie schizofrenii prostej

Leczenie schizofrenii opiera się na farmakoterapii. Chorzy przyjmują neuroleptyki, a także – w razie konieczności – środki o działaniu uspokajającym oraz antydepresyjnym. Wspomniane medykamenty niwelują symptomy schorzenia. Co więcej, zmniejszają ryzyko nawrotów i prowadzą do ustabilizowania stanu zdrowia pacjentów.

Duży wpływ na skuteczność prezentowanej kuracji ma nastawienie chorych. Niestety ci często rezygnują z zażywania przepisanych leków, kiedy tylko poczują się lepiej. To duży błąd. Terapię należy kontynuować także w momencie ustąpienia objawów. Wówczas przyniesie ona długofalowe i satysfakcjonujące efekty. Leczenie może trwać od 12 miesięcy do nawet pięciu lat.

Ważną rolę w leczeniu schizofrenii odgrywa nie tylko przyjmowanie odpowiednich leków, lecz także rehabilitacja psychospołeczna i psychoterapia (terapia poznawcza lub systemowa, psychoedukacja, uczestnictwo w grupach wsparcia itp.). Profesjonalną pomocą powinni zostać objęci także bliscy chorego.