account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
OdżywianieSkładniki odżywcze 2 min.

Soki z owoców – właściwości i jak je włączyć do diety

Kalina Szmit28.10.2021Aktualizacja: 02.07.2023

Soki owocowe to skarbnica witamin, związków mineralnych i antyoksydantów. Czy soki pomogą ci schudnąć i czy warto kupować soki z koncentratów? Sprawdź, jak kreatywnie wykorzystać owoce w kuchni, aby na stałe zagościły w Twojej diecie.


soki-owocowe-jakie-maja-wlasciwosci
pixabay.com

Polecane

syrop-z-bialego-bzu-na-co-pomaga-jak-zrobic
Odżywianie
1 min.
Jak przygotować syrop z białego bzu i kiedy warto go stosować?
17.09.2021
durian-owoc-jak-wyglada-pachnie-i-smakuje
Odżywianie
1 min.
Durian owoc - jak wygląda, pachnie i smakuje?
24.01.2022
sok-z-imbiru-jakie-ma-dzialanie-jak-zrobic
Odżywianie
1 min.
Jak zrobić sok z imbiru i kiedy warto go stosować?
19.05.2021
platki-jaglane-jak-je-ugotowac-co-warto-wiedziec
Odżywianie
1 min.
Płatki jaglane - jak je ugotować? Co warto wiedzieć?
27.07.2021
Spis treści
  1. Dlaczego warto sięgnąć po szklankę soku z owoców?
  2. Czym są wolne rodniki i skąd się biorą?
  3. Które owoce mają największą zawartość przeciwutleniaczy?
  4. Mrożone czy świeże?
  5. Owoce – na przeziębienie i problemy z układem pokarmowym
  6. Smoothie, a może lemoniada? Alternatywy dla klasycznego soku
  7. Czy detoks sokowy to dobry pomysł?

Dlaczego warto sięgnąć po szklankę soku z owoców?

Soki owocowe są smaczną i łatwo dostępną przekąską. Można zrobić je w domu lub kupić w każdym supermarkecie. Szklanka soku z powodzeniem zastąpi jedną z pięciu zalecanych przez WHO porcji warzyw i owoców. Soki są bogactwem cennych substancji odżywczych, takich jak witaminy, związki mineralne i przeciwutleniacze (m.in. polifenole, witaminy A, C i E). Związki przeciwutleniające (inaczej antyoksydanty) wykazują szerokie działanie prozdrowotne: przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwalergiczne, a także redukują wolne rodniki i neutralizują ich działanie.

Czym są wolne rodniki i skąd się biorą?

Wolne rodniki to niesparowane atomy, które w nadmiarze działają niszcząco na komórki, mogą również wspierać procesy rakotwórcze. Obecność wolnych rodników ma wpływ na szybsze starzenie się i rozwój wielu chorób cywilizacyjnych, np. cukrzycy, miażdżycy, zaćmy, choroby Parkinsona, choroby Alzheimera, chorób serca czy nadciśnienia.

Tworzeniu się wolnych rodników sprzyja palenie papierosów, opalanie się, intensywny wysiłek fizyczny, stres, brak snu, picie alkoholu, spożywanie niezdrowej żywności (w tym smażonych i wędzonych potraw) czy zanieczyszczenie powietrza. Słowem – nie da się ich uniknąć.

Aby chronić się przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, warto włączyć do swojej diety produkty zawierające antyoksydanty. Dieta bogata w substancje przeciwutleniające zmniejsza ryzyko chorób cywilizacyjnych, chorób układu krążenia oraz pojawienia się nowotworu. Wprowadź do swojego jadłospisu różne owoce i warzywa cechujące się właściwościami antyrodnikowymi – im większa różnorodność substancji przeciwutleniających, tym lepsze działanie wzmacniające układ odpornościowy.

Które owoce mają największą zawartość przeciwutleniaczy?

Szczególnie wysoką zawartością antyoksydantów cechują się soki z owoców ciemnych, np.:

Mniej, choć nadal dużo właściwości przeciwutleniających zawierają inne naturalne soki, np. pomarańczowe czy jabłkowe, a zdecydowanie mniej napoje owocowe (dlatego to właśnie soki powinny być włączane do diety, a nie napoje). Owoce jagodowe i pestkowe wykazują większą zawartość związków o właściwościach antyoksydacyjnych niż owoce cytrusowe.

Mrożone czy świeże?

Zarówno świeże, jak i mrożone owoce są cennym źródłem witamin. Mrożenie jest jedną z najlepszych metod konserwacji pod względem zachowywania wartości odżywczych (polifenole są wrażliwe na obróbkę cieplną, a niskie temperatury im nie szkodzą). Mrożone owoce mają datę przydatności do sześciu miesięcy – nic nie stoi na przeszkodzie, aby mrożone jagody jeść w środku zimy. Raczej nie zaleca się mrozić owoców o dużej zawartości wody, np. arbuzów czy pomarańczy. Podczas mrożenia ciecz zmienia strukturę na kryształki lodu, uszkadzając owoc, co negatywnie wpływa na wygląd produktu po rozmrożeniu.

W pierwszej kolejności sięgnij po lokalne sezonowe produkty. W Polsce oczywiście królują jabłka. Sok jabłkowy możesz zrobić w domowej sokowirówce (świetnie komponuje się z sokiem marchwiowym) lub wybrać sklepowy odpowiednik. Najlepszy będzie oczywiście świeżo wyciskany sok jednodniowy. Jeśli nie masz takiego wyboru, nie przejmuj się – kup sok 100%. Soki z koncentratów nadal zawierają wiele witamin i antyoksydantów (paradoksalnie najwięcej przeciwutleniaczy jest traconych na etapie tłoczenia). Zwróć jedynie uwagę, aby był to sok owocowy bez cukru (ani innych słodzików, np. syropu glukozowo-fruktozowego) i konserwantów, a nie napój.

Owoce – na przeziębienie i problemy z układem pokarmowym

W czasie przeziębienia i przy męczącym kaszlu najlepiej sięgnąć po sok z ananasa. Bromelina, którą zawiera ananas, wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwobrzękowe i ułatwia odkrztuszanie zalegającej wydzieliny. Od wieków w tropikach spożywano ananasy przy zbyt wysokiej temperaturze ciała i w celu ogólnego wzmocnienia.

Nie musisz brać witaminy C w tabletkach – wystarczy jeść owoce. I to wcale nie cytryna może poszczycić się największą zawartością tego cennego składnika, a czarna porzeczka i truskawka. Polskie owoce sezonowe górą!

Jabłka dzięki wysokiej zawartości błonnika i pektyn, które są prebiotykami (pożywką dla probiotyków), sprawdzą się przy zaparciach. Regularnie spożywane soki z jabłek lub całe owoce przywracają do równowagi mikroflorę układu pokarmowego.

Jeśli masz problemy z żołądkiem lub biegunkę, wypij sok z jagód. Dzięki wysokiej zawartości garbników jagody wykazują działania przeciwzapalne, przeciwbiegunkowe, przeciwpasożytnicze i ściągające.

Smoothie, a może lemoniada? Alternatywy dla klasycznego soku

Jeśli masz ochotę pokombinować ze smakami, dobrym wyborem może być sok przecierowy, czyli tzw. smoothie. Zamiast wyciskarki, wykorzystaj blender i stwórz swoją ulubioną mieszankę smakową.

Co warto dodać do smoothie poza owocami?

  • warzywa (np. ogórek, burak, liście szpinaku),

  • przyprawy (np. kakao, imbir, cynamon, kurkumę),

  • płatki owsiane, otręby (dzięki temu koktajl nasyci Cię na dłużej),

  • siemię lniane lub orzechy (dostarczysz sobie cennych tłuszczy),

  • jogurt, mleko lub wodę.

Smoothie dzięki wykorzystaniu całych owoców będzie zawierało więcej błonnika, witamin i antyoksydantów, ale jednocześnie będzie bardziej kaloryczne – traktuj je jak posiłek.W letnie dni ochłodę przyniosą owocowe lody, czyli smoothie w wersji mrożonej. Konieczny będzie blender, który poradzi sobie z twardymi kawałkami i gęstą masą. Zamroź wybrane owoce pokrojone w plasterki (dobrym połączeniem są banany, agrest i truskawki), a następnie zmiksuj bez rozmrażania. Wyłóż na miseczkę, udekoruj świeżymi owocami, np. czerwoną porzeczką, która przełamie słodycz banana. Jeśli jeszcze nie próbowałeś tego deseru, może okazać się hitem tego lata!Innym ciekawym sposobem wykorzystania soków są lemoniady, które szczególnie sprawdzą się podczas letnich upałów. Do dzbanka z wodą dolej sok z cytryny, limonki, pomarańczy lub grejpfruta. Możesz dodać świeże listki mięty, kostki lodu czy mrożone owoce – dzięki tym ostatnim lemoniada nie tylko Cię orzeźwi, ale będzie również pięknie wyglądać. W podobny sposób możesz zrobić mrożoną herbatę – wodę zastąp wystudzoną czarną lub zieloną herbatą.Aby zawsze mieć możliwość zrobienia lemoniady, nawet gdy nie masz pod ręką świeżego soku, zamroź wyciśnięty sok w foremce do kostek do lodu. Dzięki temu będziesz mógł zrobić orzeźwiającą lemoniadę, kiedy tylko najdzie Cię ochota.

Czy detoks sokowy to dobry pomysł?

Dieta powinna być różnorodna, więc świeży sok z owoców będzie świetnym uzupełnieniem urozmaiconej diety. Jednak dietetycy nie zalecają stosowania tzw. detoksów sokowych. Twój organizm na bieżąco jest oczyszczany przez narządy do tego przeznaczone, jak wątroba czy nerki. Sok owocowy nie nasyci Cię na długo (ponieważ nie dostarcza białka i tłuszczu), nie dostarczy też witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – nie powinien być podstawą Twojej diety. Od wszelkich detoksów, również opartych na sokach owocowych, korzystniejsza będzie zbilansowana dieta i codzienna dawka ruchu. Szklanka soku dziennie będzie wystarczającą porcją, szczególnie sprawdzi się po treningu – uzupełni brakujące składniki mineralne i zapasy glikogenu oraz nawodni organizm.

Soki to głównie węglowodany (cukry proste: fruktoza, glukoza, a także dwucukry, jak sacharoza) i należy je spożywać z umiarem. W związku z tym soki owocowe powinny ograniczać osoby ze zbyt wysokim poziomem cukru we krwi i odchudzające się – w tych przypadkach lepiej sięgnąć po owoc lub od czasu do czasu po niskokaloryczny sok.

Źródła
  1. A. Szajdek, J. Borowska, Właściwości przeciwutleniające żywności pochodzenia roślinnego, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2004, nr 4, s. 5–28.
  2. S. Kalisz, M. Mitek, Zawartość składników o właściwościach przeciwutleniających w solach i napojach z owoców kolorowych, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2003, nr 2, s. 61–67.
  3. J. Bilczyński, Owoce vs soki. Dlaczego NIE POLECAM diet sokowych?, https://www.youtube.com/watch?v=cmiskfsbBQY&t=1s, dostęp: 08.06.2021
  4. M. Michalak-Majewska, W. Żukiewicz-Sobczak, J. Kalbarczyk, Ocena składu i właściwości soków owocowych preferowanych przez konsumentów, „Bromatologia i chemia toksykologiczna” 2009, nr 3, s. 836–841.
  5. R. Olędzki, Potencjał antyoksydacyjny owoców i warzyw oraz jego wpływ na zdrowie człowieka, „Nauki inżynierskie i technologie” 2012, nr 1, s. 44–54.
  6. J. Oszmiański, A. Wojdyło, P. Matuszewski, Zmiany zawartości związków fenolowych podczas produkcji zagęszczonego soku truskawkowego w warunkach przemysłowych, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2007, nr 1, s. 94–104.
  7. Mrożonki – fakty i mity, http://www.akademiadobregosmaku.sggw.pl/mrozonki-fakty-i-mity/, dostęp: 10.06.2021.
  8. M. Człapka-Matyasik i in., Właściwości antyrodnikowe wybranych soków owocowych dostępnych na rynku polskim, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2011, nr 92, s. 991–993.
  9. T. Lewkowicz-Mosiej, Egzotyczne rośliny lecznicze w domu i w ogrodzie, Wydawnictwo M, Kraków 2013, s. 17–20.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

sprawdzony-przepis-na-chrupiace-gofry-fit
Odżywianie
2 min.
Przepis na gofry fit – jak zrobić pyszny i zdrowy posiłek w kilku wersjach?
19.05.2021
woda-z-imbirem-jak-przygotowac-jakie-daje-efekty
Odżywianie
1 min.
Woda z imbirem – przepis na napój wspomagający zdrowie i odchudzanie
19.05.2021
zoltko-co-zawiera-ile-wazy-ile-ma-kalorii
Odżywianie
2 min.
Żółtko kurze – co warto o nim wiedzieć?
19.05.2021
uczucie-glodu-po-jedzeniu-jakie-sa-przyczyny
Odżywianie
1 min.
Uczucie głodu po jedzeniu - jakie są przyczyny?
28.10.2021
Popularne w kategorii Odżywianie
physalis-miechunka-co-to-jest-jak-jesc
Odżywianie
1 min.
Physalis (miechunka) - co to jest? Jak jeść?
24.01.2022
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.