Tłuszczak – co to jest? Przyczyny, objawy i leczenie tłuszczaków

Co to jest tłuszczak? Jak wygląda?

Tłuszczak jest łagodną zmianą nowotworową zbudowaną z adipocytów, czyli komórek tłuszczowych. W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 tłuszczaki są uwzględnione pod kodem D17 (nowotwory niezłośliwe z tkanki tłuszczowej). Zmiany występują nieco częściej u mężczyzn niż u kobiet, ze szczytem zachorowań między czwartą a szóstą dekadą życia. 

Tłuszczaki mogą pojawić się w każdym miejscu w organizmie człowieka, w którym występują komórki tłuszczowe. Osiągają zwykle wielkość od 1 do ponad 10 cm, a u 5–10% osób stwierdza się ich mnogie występowanie. Jak wygląda tłuszczak na ciele? Jest to najczęściej pojedynczy, miękki, niebolesny guzek podskórny, który powoli rośnie. W przypadku zmian o średnicy powyżej 10 cm mówi się o obecności tłuszczaka olbrzymiego. Tłuszczaki pojawiają się najczęściej w okolicy tułowia, szyi i przedramion. 

Z uwagi na lokalizację wyróżnia się m.in. tłuszczaki:

• na szyi,

• na karku,

• pod okiem,

• na czole,

• na głowie,

• na rękach,

• pod pachą,

• na przedramieniu,

• na ramieniu,

• na nodze,

• na plecach,

• na brzuchu,

• na piersi.

Mogą one się pojawić również w innych okolicach, niewidocznych gołym okiem – w obrębie mięśni, stawów, kości, tkanki nerwowej, w przestrzeni zaotrzewnowej, a nawet w przewodzie pokarmowym i w jamach serca. W zależności od lokalizacji zmiany obserwuje się różne objawy u osób chorych, np. pacjenci z tłuszczakiem przełyku zgłaszają często trudności z przełykaniem (dysfagię), nawracające wymioty i zgagę, a w przypadku obecności tłuszczaka w przewodzie pokarmowym mogą pojawiać się bóle brzucha czy krew w kale.

Skąd się biorą tłuszczaki?

Tłuszczaki występują dość często – szacuje się, że w ciągu całego życia zmiana rozwija się u 0,1% osób, zwykle w okolicy tułowia i kończyn górnych. Etiologia występowania tłuszczaków jest wciąż nieznana. Przypuszcza się, że na ich pojawienie się mogą mieć wpływ czynniki genetyczne, przebyte urazy oraz obecność chorób towarzyszących – otyłości, cukrzycy i hiperlipidemii (podwyższonego poziomu tłuszczu we krwi). U pacjentów zakażonych HIV pojawienie się tłuszczaków może mieć związek ze stosowaniem określonych leków (inhibitorów proteazy).

Jak pozbyć się tłuszczaków? Metody leczenia

Pacjenci często próbują się dowiedzieć, jak usunąć tłuszczaka domowym sposobem. Bezpieczne wycięcie tłuszczaka wymaga jednak wizyty w gabinecie lekarza, niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z tłuszczakiem na powiece, pod kolanem czy ze zmianą w innej lokalizacji. Większość osób chorych zgłasza się po pomoc z powodów czysto kosmetycznych. W rzadszych przypadkach obecność zmiany może być przyczyną dolegliwości bólowych (tłuszczak bolesny) lub trudności w codziennym funkcjonowaniu, np. u osób z tłuszczakiem na stopie.

Decyzję o podjęciu leczenia podejmuje lekarz na podstawie całokształtu obrazu klinicznego pacjenta, m.in. ilości i wielkości zmiany, a także jej lokalizacji. Specjalista zapyta Cię również, czy tłuszczak boli, jak szybko się powiększa, oraz zbierze wywiad na temat Twojego ogólnego stanu zdrowia i chorób towarzyszących. 

• Dowiedz się również, do jakiego lekarza udać się z guzkiem pod skórą.

Najczęściej zalecanym i wykonywanym zabiegiem jest chirurgiczne wycięcie tłuszczaka wraz z jego torebką. W przypadku obecności dużych zmian może zostać wykonana liposukcja (nakłucie tłuszczaka i odessanie tkanki tłuszczowej). Zmiany w świetle przewodu pokarmowego wymagają leczenia również z uwagi na związane z nimi ryzyko powstania niedrożności i krwawienia. Usunięcie tłuszczaka jelita grubego często jest możliwe za pomocą metody endoskopowej (podczas kolonoskopii). Warto jednak wiedzieć, że taki zabieg wiąże się z ryzykiem perforacji jelita, a w konsekwencji – koniecznością wykonania nagłej operacji. W niektórych sytuacjach istnieje również możliwość leczenia farmakologicznego tłuszczaków, polegającego na podaniu do jego wnętrza sterydów z dodatkiem izoproterenolu lub dezoksycholanu sodu.

Zastanawiasz się, czy tłuszczak może się samoistnie wchłonąć? Niestety, nie obserwuje się spontanicznych wyleczeń ani zniknięcia zmian u osób stosujących dietę niskokaloryczną. Co więcej, gwałtowna utrata masy ciała może sprawić, że zmiana stanie się bardziej widoczna.

Czy tłuszczaki są groźne?

Tłuszczaki są łagodnymi zmianami nowotworowymi i nie mają potencjału do zezłośliwienia. W większości przypadków rokowanie u pacjentów jest bardzo dobre. Groźne bywają przede wszystkim zmiany w świetle przewodu pokarmowego (mogą być przyczyną niedrożności i krwawienia) i w sercu (zwiększają ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych).