Czym jest torbiel pajęczynówki? Objawy, diagnostyka i leczenie

Torbiel pajęczynówki

Jest to torbiel, która występuje w obrębie opony pajęczej. Ma postać przestrzeni, wypełnionej płynem mózgowo-rdzeniowym. To struktura patologiczna, czyli nieprawidłowa. Zmiana tego typu nie ma charakteru nowotworowego. Torbiele pajęczynówki występują rzadko. Mogą zostać wykryte w każdym wieku – również u noworodków. Częściej obserwuje się je u mężczyzn.

Torbiel pajęczynówki może wystąpić w każdym miejscu, w którym jest obecna opona pajęcza – wewnątrz czaszki lub w kanale kręgowym. Zmiany w kręgosłupie pojawiają się bardzo rzadko. Zdecydowanie częściej obserwuje się torbiele w głowie.

Wewnątrzczaszkowa torbiel pajęczynówki najczęściej jest zlokalizowana w środkowym lub tylnym dole czaszki. Zdarzają się też zmiany nasiodłowe, na sklepieniu czaszki, w przestrzeni śródkomórkowej oraz w kącie mostowo-móżdżkowym. W większości przypadków torbiele występują pojedynczo.

Jakie są przyczyny torbieli pajęczynówki?

Torbiele pajęczynówki dzieli się na:

• rozwojowe – powstają na skutek nieprawidłowości w czasie rozwoju,

• wtórne – są skutkiem stanu zapalnego lub urazu (np. wstrząsu mózgu).

Dokładna przyczyna powstawania torbieli pajęczynówki nie została poznana. Prawdopodobnie zmiany rozwojowe są skutkiem nieprawidłowego rozszczepienia pajęczynówki w czasie rozwoju zarodkowego. Inna hipoteza mówi o obecności jednokierunkowych zastawek, które powodują przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego z przestrzeni podpajęczynówkowej do innych tkanek. Są badacze, którzy uznają, że przyczyną torbieli pajęczynówki jest obecność komórek mających zdolność do wytwarzania płynu mózgowo-rdzeniowego. Z tego powodu powstają nieprawidłowe przestrzenie, które są nim wypełnione.

Objawy torbieli pajęczynówki

W większości przypadków torbiele pajęczynówki nie dają żadnych objawów. Zmiany są wykrywane przy okazji badań wykonywanych z innego powodu. Bezobjawowo przebiegają małe torbiele oraz te umiejscowione w typowych lokalizacjach.

Zdarza się, że małe torbiele pajęczynówki przebiegają z objawami. Nie są one jednak charakterystyczne i często są bagatelizowane.

Objawy pojawiają się zwykle, gdy torbiel pajęczynówki rośnie. Dolegliwości nie wskazują jednoznacznie na tego typu zmianę. Podobne występują przy innych schorzeniach. Dlatego ważne jest wykonanie badań, które pozwalają na ustalenie przyczyny objawów.

Objawy torbieli pajęczynówki to:

• ogólne osłabienie i zmęczenie,

• senność,

• ból głowy,

• zawroty głowy,

• nudności,

• wymioty.

Zdarza się, że dolegliwości są dużo bardziej poważne. Z powodu torbieli może dojść do wzrostu ciśnienia śródczaszkowego, zaburzeń czucia, niedowładów, zmiany zachowania, drgawek. Niekiedy obecne są też zaburzenia równowagi, splątanie i inne objawy neurologiczne.

Torbiel pajęczynówki w rdzeniu kręgowym może objawiać się bólem pleców oraz trudnościami z poruszaniem się. Zdarzają się również zaburzenia czucia, nietrzymanie moczu, porażenie mięśni.

Diagnostyka torbieli pajęczynówki

Jeżeli zaobserwujesz objawy torbieli pajęczynówkowej, powinieneś udać się do lekarza. Konieczne jest wykonanie badań obrazowych. Najczęściej zalecana jest tomografia komputerowa. W obrazie można zobaczyć wyraźnie odgraniczoną przestrzeń, wypełnioną płynem. W razie potrzeby wykonywany jest również rezonans magnetyczny.

Leczenie torbieli pajęczynówki

Nie wszystkie torbiele pajęczynówki wymagają leczenia. Do obserwacji pozostawia się małe zmiany. Powinieneś jednak pamiętać, że każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny lekarza. Torbiele mogą się powiększać, jak również zmniejszać i zanikać. Dlatego ważne są regularne badania obrazowe.

Możliwe jest farmakologiczne leczenie torbieli pajęczynówki. Podawane są leki, które łagodzą objawy (np. leki przeciwdrgawkowe). W niektórych przypadkach może być konieczna interwencja chirurgiczna. Decyzja o operacji i metoda zabiegu zależą od tego, czy torbiel jest łatwo dostępna.

Czy torbiel pajęczynówki jest groźna?

Torbiel pajęczynówki nie jest zmianą nowotworową. Wymaga jednak regularnej obserwacji. Zmiany mogą powodować objawy, które utrudniają codzienne funkcjonowanie oraz stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia. Szczególnie niebezpieczny jest wzrost ciśnienia śródczaszkowego.