Na jakiej zasadzie działa żel antykoncepcyjny? Jak go stosować?

Czym jest żel antykoncepcyjny?

Jest wiele metod antykoncepcji: naturalne, mechaniczne, chemiczne, hormonalne i operacyjne. Ich wybór uzależniony jest nie tylko od płci, lecz także indywidualnych upodobań, stylu życia, statusu związku, a także kwestii religijnych. Niektóre z nich wymagają zdobycia określonej wiedzy, np. jak rozpoznać dni płodne. Osoby, które cenią sobie wygodę i niezależność, na ogół korzystają z metod mechanicznych, takich jak kapturek dopochwowy, lub chemicznych, jak np. miedziana wkładka wewnątrzmaciczna. Z tabletek antykoncepcyjnych często korzystają osoby mające problemy hormonalne. Dość dużą popularnością cieszą się żele antykoncepcyjne, w których składzie znajdują się substancje mające na celu stworzenie niesprzyjającego dla plemników środowiska. Spermicydy niszczą i dezaktywują plemniki, co znacznie utrudnia zapłodnienie. Skuteczność żeli podaje się we wskaźniku Pearla i wynosi on 4-30 i określa, ile kobiet na 100 zaszło w ciążę podczas stosowania tej metody. Jak widać, nie jest to metoda o wysokiej skuteczności. Ile plemniki żyją w pochwie? Wyniki badań naukowych wskazują, że męskie komórki rozrodcze potrafią przetrwać w drogach rodnych kobiety nawet przez kilka dni.

Polecamy

---

Seks

Jakie są metody antykoncepcji i jak wybrać odpowiednią dla siebie? Konsultacja z ginekologiem online

Antykoncepcja ma na celu niedopuszczenie do zapłodnienia lub zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej. Przy doborze metody antykoncepcyjnej oprócz preferencji pacjentki, kluczową kwestią jest stan zdrowia kobiety. Warto wiedzieć, jakie metody są dostępne i czym się różnią, ale ostateczny wybór odpowiedniej antykoncepcji najlepiej skonsultować z lekarzem ginekologiem.

Redakcja28.12.2021

Jak działa żel antykoncepcyjny?

W składzie powszechnie dostępnych żeli antykoncepcyjnych znajduje się substancja czynna o nazwie nonoksynol-9. Jej działanie opiera się na niszczeniu ścian komórkowych plemników, przez co nie mają one zdolności do swobodnego poruszania się i nie mogą połączyć się z komórką jajową, by ją zapłodnić. Co ważne, ten spermicyd nie powoduje uszkodzeń materiału genetycznego na poziomie komórek. Oznacza to, że nawet jeśli dojdzie do zapłodnienia, płód nie będzie wykazywał zwiększonego ryzyka wad rozwoju.

Jak stosować żel antykoncepcyjny?

Od tego, jak zastosujesz żel antykoncepcyjny, uzależniona jest jego skuteczność. Dlatego konieczne jest dokładne zapoznanie się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Sprawdź, czy produkt jest świeży, a jego data ważności nie upłynęła. Zbyt stary preparat lub przechowywany w niewłaściwych warunkach jest znacznie mniej skuteczny.

Standardowo, żel antykoncepcyjny wyposażony jest w wygodny aplikator, który ułatwia użycie. Pierwszą czynnością powinno być dokładne umycie rąk, najlepiej wodą z antybakteryjnym mydłem. Niewielką ilość żelu należy wprowadzić do pochwy na kilka minut przed planowanym współżyciem. Średni czas działania żelu antykoncepcyjnego wynosi od 1 do 3 godzin. Żeby zwiększyć jego działanie, należy powstrzymać się przed kąpielą na co najmniej kilka godzin po stosunku. W przeciwnym razie może dojść do wypłukania substancji czynnej, która unieruchamia plemniki.

Skuteczność żeli antykoncepcyjnych

Ginekolodzy i naukowcy podkreślają, że stosowanie żeli antykoncepcyjnych nie jest najskuteczniejszą metodą antykoncepcji. Jest to związane z niskim wskaźnikiem Pearla. Dlatego też dobrze jest łączyć więcej niż jedną metodę, np. chemiczną oraz mechaniczną (np. prezerwatywę). W taki sposób nie tylko zwiększa się szansę na uniknięcie nieplanowanego zajścia w ciążę, lecz także zapobiega transmisji patogenów przenoszonych drogą płciową, mogących powodować AIDS, kiłę, chlamydię czy inne schorzenia płciowe.

Największe wady i zalety żeli antykoncepcyjnych

Największym plusem stosowania żeli antykoncepcyjnych jest fakt, że nie wpływają one na układ hormonalny kobiety. Tym samym nie integrują w cykl miesięczny kobiety i nie zaburzają owulacji, co ma miejsce w przypadku stosowania antykoncepcji hormonalnej. Dużym atutem jest ich niska cena i łatwa dostępność w aptece (bez konieczności okazania recepty). Co więcej, żel antykoncepcyjny ma właściwości nawilżające i z tego względu można wykorzystywać go jako lubrykant, który zwiększa komfort współżycia seksualnego.

Żele antykoncepcyjne można stosować bez większych ograniczeń i przeciwwskazań. Z powodzeniem mogą korzystać z nich osoby cierpiące na problemy układu sercowo-naczyniowego (np. częste tworzenie się zakrzepów krwi), nowotwory oraz choroby przewlekłe. Co ważne, żele antykoncepcyjne nie upośledzają płodności. To może być istotna informacja dla osób chcących w przyszłości posiadać potomstwo.

Największym minusem tej metody jest z pewnością niska skuteczność. Poza tym substancja czynna może powodować alergie i uczulenia, np. nieestetycznie wyglądającą wysypkę w miejscach intymnych. Często nie mają atrakcyjnego zapachu, co może wpływać na obniżenie komfortu. Co więcej, mogą wyciekać z pochwy. Żel antykoncepcyjny nie jest zalecany dla osób, które bardzo często zmieniają swoich partnerów, ponieważ nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

1. R. Dębski. Antykoncepcja - metody zapobiegania niepożądanej ciąży. Część II. Medyczne (nienaturalne) metody zapobiegania niepożądanej ciąży. Ginekologia Polska, 2007, nr 78, s. 834-841.
2. I.B. Ressler i T. Jain. Odwracalne metody antykoncepcji: wpływ na przyszłą płodność. Ginekologia po dyplomie, 2010, s. 45-49.