Zerwanie ścięgna - jakie daje objawy? Jak przebiegają rehabilitacja i leczenie

Zerwane ścięgno Achillesa - objawy

Zerwanie ścięgna Achillesa to jedna z powszechniejszych i zarazem poważniejszych kontuzji, która polega na całkowitym przerwaniu ciągłości tej struktury kolagenowej. Najczęściej ścięgno ulega uszkodzeniu na wysokości 5-6 cm od przyczepu do guza piętowego. Związane jest to ze słabszym unaczynieniem tego obszaru i wolniejszą regeneracją z tego tytułu w przypadku mikrouszkodzeń. To również okolica przejścia brzuśca mięśni łydki.

Zerwania ścięgna podudzia możesz doświadczyć w wyniku bezpośredniego urazu mechanicznego, np. wskutek przecięcia podczas nieszczęśliwego wypadku czy uderzenia. Uszkodzenie tego typu może też wywołać gwałtowny skurcz ścięgna, np. podczas skoków i biegów z niskiego startu, czy też nagłe zgięcie grzbietowe stopy przy jednoczesnym pełnym obciążeniu, jak podczas upadku. Ponadto grozi Ci zerwanie ścięgna Achillesa, jeśli toczą się w jego obrębie stan zapalny lub zmiany chorobowe o innym podłożu, np. zwapnienie kości piętowej. Równie niebezpieczne bywają zaniechania, takie jak brak odpowiedniego przygotowania do aktywności fizycznej o większej intensywności, pomijanie rozgrzewki, niewłaściwy wybór dyscypliny sportowej do możliwości fizycznych oraz twarde obuwie. Jeśli chodzi o zerwane ścięgno, objawy, jakie mogą Cię spotkać, to m.in.: mocny i nagły ból nasilający się podczas próby wykonania ruchu, obrzęk oraz skurcz w stopie. W chwili zerwania możesz także usłyszeć trzask i doznać uczucia oderwania się ścięgna. Zauważysz przy tym podskórne zgrubienie.

Zerwanie ścięgna - inne objawy

W zależności od zlokalizowania ścięgna, które uległo uszkodzeniu, możesz doświadczyć innych objawów. Opuchnięte kolano, mocny dyskomfort, trudności w chodzeniu i obciążaniu nogi podczas stania czy krwiak podskórny wynikający z przerwania naczyń krwionośnych stanowią zespół charakterystycznych dolegliwości zerwania ścięgna w kolanie. Z kolei ból podbicia w stopie, ograniczenie motoryki stawu skokowego, obrzęk śródstopia i palców czy kłopoty ze staniem i wykonywaniem różnych czynności na nogach, poprzedzone wypadkiem losowym lub uderzeniem bądź stanowiące powikłanie po przebytym treningu sportowym, wskazują na zerwanie ścięgna w stopie. Uszkodzeniu tego typu ulegają również ścięgna kończyn górnych i obręczy barkowej. Do częstych należy m.in. zerwane ścięgno w barku lub ramieniu, w nadgarstku czy w palcach dłoni. Doświadczając kontuzji w obrębie rąk, możesz mieć trudności z unoszeniem ramion, utrzymaniem przedmiotów czy wykonywaniu precyzyjnych, drobnych ruchów. Bez względu na przyczynę i lokalizację kontuzjowanego ścięgna musisz podjąć szybką rehabilitację. Zerwanie ścięgna to poważne i wymagające długiego leczenia uszkodzenie.

Jak należy leczyć zerwane ścięgno?

We wczesnym okresie, czyli tuż po uszkodzeniu, leczenie domowe ścięgna Achillesa czy innego uwzględnia przede wszystkim krioterapię. W tym celu wykonaj zimny okład kilka razy w ciągu dnia przez 20 minut. Na tym etapie ogranicz aktywność do minimum. Ustabilizuj chory odcinek, aby nie prowokować bólu i móc stworzyć dogodne warunki do regeneracji. Dalsze kroki rehabilitacji ustala lekarz. Uwzględnia on przede wszystkim ćwiczenia i zabiegi fizjoterapeutyczne. Postępowanie tego typu sprawdza się zwłaszcza w przypadku zerwania ścięgna w ręce czy w innej małej okolicy.

Na zerwane ścięgno łydki lub ramienia najczęściej zalecany jest zabieg chirurgiczny. Leczenie operacyjne jest szczególnie wskazane dla osób młodych i sportowców, ale jeśli w przypadku Twojego uszkodzenia nie można uzyskać samoistnego zbliżenia kikutów ścięgna, bo ich odległość wynosi ponad 30 mm lub Twoja wydolność organizmu do autoregeneracji nie jest wystarczająca z powodu np. choroby towarzyszącej, to również taka forma leczenia Cię obejmuje. Ze względu na złożoną strukturę ścięgien oraz funkcje motoryczne, jakie pełnią one w układzie ruchu, rehabilitacja może trwać kilka miesięcy. Po jej zakończeniu wskazana jest profilaktyka. Wśród najważniejszych jej elementów wymienia się:

• odpowiednie przygotowanie do sportu lub innej intensywnej formy aktywności, w tym dobór dyscypliny do możliwości fizycznych, rozgrzewka i stretching;

• dobór obuwia treningowego, które zapewni wsparcie i ochronę nie tylko stopy, stawu skokowego i ścięgna Achillesa, ale także kolana i biodra. Zwróć szczególną uwagę na podeszwę i zapiętki;

• ćwiczenia i inne zabiegi rozciągające ścięgna, np. rolowanie z wykorzystaniem gładkiej rolki, która zwiększa elastyczność ścięgna, oraz rolki karbowanej, wpływającej na zwiększenie miejscowego przepływu krwi, przyspieszenie detoksu oraz stymulację potreningową.

1. G. Lemiesz i in., Rolka i jej szerokie możliwości zastosowań w sporcie i rehabilitacji, „Praktyczna fizjoterapia i rehabilitacja” 2015, nr 59.
2. J. Lorkowski, W. Hładki, Ocena wyników leczenia operacyjnego metodą małoinwazyjną zerwania ścięgna Achillesa, „Ostry Dyżur” 2011, t.4, nr 3-4.