Jak rozpoznać i leczyć zespół cieśni nadgarstka?

Czym jest zespół cieśni nadgarstka? Jakie ma objawy?

Pod względem anatomicznym i fizjologicznym zespół cieśni nadgarstka nie jest skomplikowanym schorzeniem. To inaczej neuropatia, która polega na ucisku mechanicznym na nerw pośrodkowy ścięgien mięśni przebiegających w kanale nadgarstka. Nerw ten odpowiada za ruch mięśni zginających palce i przedramię oraz za czucie po stronie dłoniowej ręki z paliczkami palców I-III i częściowo IV. Niestety symptomy oraz leczenie zespołu cieśni nadgarstka są już bardziej złożone.

Jak się objawia zespół cieśni nadgarstka? Dolegliwości dotyczą obszarów, które zaopatruje nerw pośrodkowy, i mają one postać:

• drętwienia i mrowienia palców,

• zmniejszonej siły mięśni,

• ograniczonej możliwości wykonywania ruchów precyzyjnych ręką, co występuje również w zwyrodnieniu stawów,

• dużego dyskomfortu,

• bólu.

Choć są to względnie niepozorne objawy, bez wątpienia utrudniają codzienne funkcjonowanie. Wyobraź sobie, że budzą Cię ze snu lub uniemożliwiają wykonanie tak prostej czynności jak trzymanie kubka z herbatą. Niektóre mogą przypominać te związane z reumatyzmem, jak np. ból reumatyczny.

Zespół cieśni nadgarstka - przyczyny

Główne przyczyny zespołu cieśni nadgarstka, o których można napisać już na wstępie, to niewłaściwa ergonomia pracy, a także wykonywanie tych samych, powtarzalnych czynności. Okazuje się, że nieprawidłowości dnia codziennego oraz rutyna działają niekorzystnie nie tylko na psychikę, ale również na aparat ruchu. Z pewnością mogą się z tym utożsamić osoby, które wykonują zawody związane z pracą przy komputerze. To przede wszystkim one są narażone na schorzenia w obrębie nadgarstka, ponieważ kilkugodzinne ustawienie ręki w zgięciu na myszce determinuje ucisk ścięgien na nerw pośrodkowy.

Również kobiety codziennie noszące swoje małe dzieci lub kolarze często skarżą się na ból w nadgarstku. Zespół cieśni może również być następstwem urazu, np. skręcenia nadgarstka, wytworzenia się ganglionu nadgarstka lub występować u osób, które chorują na reumatoidalne zapalenie stawów. Oprócz typowych objawów dla tej choroby, czyli np. ból stawów dłoni, mogą wystąpić dodatkowe, charakterystyczne dla zespołu cieśni.

Zespół cieśni nadgarstka - leczenie domowe

Pytanie brzmi: jak leczyć zespół cieśni nadgarstka? Można to robić już na etapie domowym poprzez:

• wykonywanie ćwiczeń zleconych przez fizjoterapeutę, które zwiększą siłę i ruchomość ręki,

• dbałość o prawidłową ergonomię pracy, czyli np. stosowanie specjalnych podkładek pod rękę i myszkę w trakcie korzystania z komputera,

• przerwy w czynnościach, które nasilają dolegliwości,

• wykonywanie chłodnych okładów żelowych na nadgarstek,

• wdrożenie autoterapii, czyli rolowania minirollerem lub piłeczką.

Kiedy dolegliwości nie znikają, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Zrób to szczególnie wtedy, gdy nie masz pewności, a jedynie podejrzenia, że to schorzenie Cię dotyczy. Jeśli chodzi o zespół cieśni nadgarstka, diagnostyka polega na wykonaniu testów funkcjonalnych, np. testu Tinela, badaniu czucia, a także badaniach obrazowych, czyli USG i EMG. Domowe sposoby na zespół cieśni w obrębie nadgarstka możesz, a nawet powinieneś połączyć z leczeniem specjalistycznym zaproponowanym przez lekarza. Dzięki temu Twoje dolegliwości mają szansę szybciej zniknąć.

Jak leczyć zespół cieśni nadgarstka, będąc w ciąży?

Zespół cieśni nadgarstka to schorzenie, które często występuje u kobiet w ciąży w okolicy trzeciego trymestru. Przyczyną są zmiany hormonalne, które prowadzą do powstania obrzęków, kiedy to zbierający się płyn determinuje ucisk na nerw pośrodkowy. Zespołowi cieśni „sprzyja” również bardzo duży i szybki przyrost masy ciała. Aby zmniejszyć dolegliwości, przyszłe mamy powinny przede wszystkim przyjmować preparaty zawierające magnez oraz witaminę B6, a także robić przerwy w pracy na komputerze lub ograniczyć ją. W ich przypadku są również wskazane okłady - zarówno chłodne, jak i ciepłe.

Aby wyleczyć zespół cieśni nadgarstka, domowe sposoby należy łączyć z leczeniem specjalistycznym. Oczywiście niezbędna jest diagnostyka, która w przypadku kobiet w ciąży opiera się głównie na badaniu USG i rezonansie magnetycznym. Chcemy zaznaczyć, że drugie badanie jest bezpieczne w trzecim trymestrze ciąży, dlatego przyszłe mamy nie muszą martwić się jego wpływ na dziecko.

Jakie zatem metody polecają kobietom lekarze, kiedy zdiagnozują już zespół cieśni nadgarstka? Leczenie nieoperacyjne opiera się na masażach dłoni i nadgarstka, które wykonuje fizjoterapeuta, ćwiczeniach, hydroterapii (masaże wirowe) i peloidoterapii.

1. Gołąbek R., Majcher P., Zespół cieśni nadgarstka, „Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe” 2018, nr 1(1), s. 123-140.
2. Zwolińska J., Kwolek A., Skuteczność leczenia fizjoterapeutycznego pacjentów z zespołem cieśni nadgarstka, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2012, nr 4, s. 428-445.