Badanie LDH – co to jest? Normy i przyczyny podwyższonego poziomu LDH we krwi

Badanie LDH – co to jest?

LDH, czyli dehydrogenaza mleczanowa, jest enzymem z grupy oksydoreduktaz, obecnym w cytoplazmie wszystkich komórek organizmu człowieka. Bierze udział w produkcji energii w procesie glukoneogenezy (syntezy glukozy) oraz w metabolizmie DNA. Największe stężenie LDH obserwuje się w mięśniach, wątrobie, nerkach i erytrocytach (krwinkach czerwonych). Istnieje 5 izoform (podtypów) dehydrogenazy mleczanowej:

• LDH-1 – jest obecne przede wszystkim w komórkach mięśnia sercowego,

• LDH-2 – występuje przede wszystkim w krwinkach czerwonych i w mózgu,

• LDH-3 – znajduje się w płucach,

• LDH-4 – jest obecne przede wszystkim w nerkach,

• LDH-5 – występuje w wątrobie i mięśniach szkieletowych.

U pacjentów z wysokim poziomem LDH o niejasnej etiologii określenie stężenia poszczególnych izoform dehydrogenazy mleczanowej jest pomocne w ustaleniu właściwego rozpoznania.

Poziom LDH – jaka jest norma?

Stężenie LDH we krwi zależy od wieku pacjenta, a wynik badania należy zawsze odnosić do norm właściwych dla danego laboratorium. Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania i wykonywane jest w próbce krwi, pobranej zwykle z żyły łokciowej. Wartości referencyjne poziomu dehydrogenazy mleczanowej wynoszą:

• u noworodków: 135–750 U/L,

• u niemowląt: 180–435 U/L,

• u dorosłych: 122–222 U/L [1].

Interpretacji wyniku należy dokonywać na podstawie badania podmiotowego i obrazu klinicznego pacjenta. Fizjologiczny wzrost LDH obserwuje się np. u osób po intensywnym wysiłku fizycznym i nie świadczy to o procesie chorobowym.

Podwyższony wynik LDH – co może oznaczać?

Oznaczenie poziomu dehydrogenazy mleczanowej jest niespecyficznym badaniem. Określenie jej izoform może jednak pomóc w ustaleniu właściwego rozpoznania. Podwyższone stężenie LDH, spowodowane uwolnieniem enzymu z uszkodzonych procesem chorobowym komórek:

• może świadczyć o zawale mięśnia sercowego (LDH-1),

• stwierdza się często w chorobach wątroby, w anemii megaloblastycznej, w dystrofii mięśniowej, po przebytym stanie padaczkowym lub urazie,

• bywa stwierdzane w zatorowości płucnej (LDH-3) i ostrym zapaleniu trzustki,

• może służyć ocenie skuteczności leczenia onkologicznego u pacjentów w trakcie radio- lub chemioterapii,

• bywa stosowane jako czynnik predykcyjny progresji choroby nowotworowej,

• jest markerem nowotworowym w przypadku rozrodczaka,

• w medycynie sportowej służy do oceny odpowiedzi mięśni na trening.

Obniżone poniżej normy stężenie LDH jest stwierdzane bardzo rzadko i nie ma znaczenia klinicznego.

Ile kosztuje badanie LDH?

Badanie zlecone przez lekarza w ramach hospitalizacji lub w czasie wizyty w poradni posiadającej podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia jest bezpłatne. Koszt wykonania badania prywatnie wynosi około 10–15 zł. Należy pamiętać, iż wynik badania powinien być zawsze skonsultowany z doświadczonym specjalistą.

Podwyższony wynik LDH – jakie badania wykonać?

Wybór badań, które należy wykonać w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu LDH, zależy od prezentowanych przez pacjenta objawów. Podstawowe badania – morfologię, stężenie CRP, fibrynogenu, poziom elektrolitów czy badanie ogólne moczu – wykonuje się zwykle rutynowo u wszystkich chorych. Szersza diagnostyka zależy od prezentowanych symptomów i tak np. w przypadku podejrzenia zatorowości płucnej konieczne jest oznaczenie m.in. stężenia D-dimerów oraz badanie układu krzepnięcia (koagulogram). Objawy ostrego zapalenia trzustki, którym towarzyszy żółtaczka mechaniczna, mogą nasuwać podejrzenie kamicy dróg żółciowych i wymagać wykonania endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (ECPW), a w przypadku obecności drgawek rozpoznanie padaczki umożliwi badanie EEG.

1. Farhana A., Lappin S., Biochemistry, Lactate Dehydrogenase, “StatPearls”, 2022, dostęp online: grudzień 2022, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557536/. 
2. Gajewski P. i in., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2018.