account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieBadania 1 min.

Koagulogram – co to jest? Na czym polega badanie układu krzepnięcia?

lek. Agnieszka Żędzian23.03.2023Aktualizacja: 23.03.2023

Hemostaza, czyli zachowanie równowagi pomiędzy utrzymaniem płynności krwi i hamowaniem krwawienia w miejscu uszkodzenia naczynia krwionośnego, jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Sprawdź, co wchodzi w skład koagulogramu i kiedy należy wykonać badanie.


koagulogram-co-to-co-wchodzi-w-sklad
unsplash.com

Polecane

nieprawidlowe-cisnienie-kiedy-udac-sie-do-lekarza
Zdrowie
1 min.
Zbyt niskie lub zbyt wysokie ciśnienie – kiedy udać się do lekarza?
20.10.2021
cytologia-jak-wyglada-badanie-kiedy-je-wykonac
Zdrowie
2 min.
Na czym polega cytologia? Kiedy należy wykonać badanie?
14.05.2021
morfologia-co-wykazuje-jak-interpretowac-wyniki
Zdrowie
2 min.
Co to jest morfologia krwi? Przygotowania, wskazania, wyniki
14.05.2021
badania-serca-jakie-sa-rodzaje-na-czym-polegaja
Zdrowie
1 min.
Badania serca - jakie są rodzaje? Na czym polegają?
30.07.2021
Spis treści
  1. Układ krzepnięcia – za co odpowiada?
  2. Koagulogram – co to jest? Co wchodzi w skład koagulogramu?
  3. Koagulogram – jak wygląda badanie?

Układ krzepnięcia – za co odpowiada?

Prawidłowo funkcjonujący układ krzepnięcia odpowiada za zachowanie równowagi pomiędzy powstawaniem czopu hemostatycznego w miejscu przerwania naczynia krwionośnego a utrzymaniem płynności krążącej krwi poza miejscem jego uszkodzenia. Równowaga ta jest określana w terminologii medycznej jako hemostaza. Nieprawidłowości w układzie krzepnięcia mogą prowadzić zarówno do wystąpienia groźnych dla zdrowia krwawień, jak i do powstawania zakrzepów.

Wyróżnia się dwa rodzaje hemostazy:

  • pierwotna – prowadząca do skurczu naczynia krwionośnego i nagromadzenia płytek krwi (trombocytów) w miejscu uszkodzenia, a następnie aktywacji i zlepiania płytek krwi,

  • wtórna – aktywacja osoczowych czynników krzepnięcia, której efektem jest powstawanie stabilnego czopu hemostatycznego.

Badanie układu krzepnięcia jest wykonywane bardzo często, szczególnie u pacjentów z objawami krwawienia, przyjmujących doustne leki przeciwkrzepliwe (m.in. warfarynę, acenokumarol) albo przed planowanymi inwazyjnymi badaniami lub zabiegami, np. przed endoskopową cholangiopankreatografią wsteczną (ECPW). Nie każda procedura wymaga wcześniejszej oceny układu krzepnięcia (m.in. badanie EEG), dlatego w razie wątpliwości co do konieczności wykonania koagulogramu, warto porozmawiać z kierującym na dane badanie lekarzem.

Koagulogram – co to jest? Co wchodzi w skład koagulogramu?

Koagulogram to zestaw badań krwi, które służą do oceny układu krzepnięcia. Kiedy zrobić koagulogram? Wskazaniami do wykonania badania są m.in.:

  • podbiegnięcia krwawe (siniaki), wybroczyny i wylewy podskórne krwi powstające samoistnie lub wywołane niewielkim urazem,

  • planowane badania inwazyjne i zabiegi operacyjne,

  • stosowanie niektórych doustnych leków przeciwkrzepliwych,

  • obfite i przedłużające się krwawienia miesięczne,

  • przedłużające się krwawienia,

  • wywiad rodzinny zaburzeń krzepnięcia krwi.

W skład koagulogramu wchodzą najczęściej:

  • ocena parametrów płytek krwi w morfologii krwi obwodowej – prawidłowa liczba trombocytów to 140–350 tys./μl, a średnia objętość płytki krwi (MPV) powinna wynosić 7,5–10,5 fl [1]; obniżenie ilości trombocytów (małopłytkowość) może być przyczyną groźnych dla życia krwawień, a nadpłytkowość prowadzić do epizodów zakrzepicy,

  • APTT, czyli czas częściowej tromboplastyny po aktywacji (czas kaolinowo-kefalinowy), jest zależny od poziomu fibrynogenu i aktywności osoczowych czynników krzepnięcia II, V, VIII, IX, X, XI i XII. Ponieważ na jego wartość nie wpływa liczba i czynność płytek krwi, służy on m.in. do różnicowania osoczowych i płytkowych zaburzeń krzepnięcia. Wydłużenie APTT obserwuje się m.in. w hemofilii i w marskości wątroby. Norma APTT wynosi 26–40 sekund [1],

  • czas protrombinowy (PT) oraz międzynarodowy współczynnik czasu protrombinowego (INR) jest zależny od stężenia protrombiny, fibrynogenu i aktywności czynników V, VII, X w osoczu. W warunkach prawidłowych PT wynosi 11–13 sekund, a INR 0,8–1,2 [1]. Podwyższone INR obserwuje się m.in. u osób z niedoborem witaminy K, leczonych warfaryną lub acenokumarolem i u pacjentów z chorobami wątroby,

  • czas trombinowy (TT) jest rzadziej wykorzystywanym badaniem i powinien wynosić 16–21 sekund [1]. Jego wydłużenie może świadczyć o niskim poziomie fibrynogenu lub jego nieprawidłowym działaniu,

  • poziom fibrynogenu powinien mieścić się w zakresie 1,8–3,5 g/l [1]. Obniżone stężenie może występować u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, a podwyższone obserwuje się m.in. w trakcie infekcji oraz fizjologicznie w ciąży i podczas krwawienia menstruacyjnego,

  • D-dimery są oznaczane w celu wykluczenia/potwierdzenia obecności chorób zakrzepowo-zatorowych. Powstają podczas rozpadu zakrzepu w procesie fibrynolizy. Podwyższony poziom D-dimerów towarzyszy m.in. zatorowości płucnej, zakrzepicy żył głębokich, ale może być również stwierdzany fizjologicznie w ciąży.

Decyzję co do konieczności wykonania badań oraz ich rodzaju powinien podejmować lekarz po dokładnym badaniu podmiotowym i przedmiotowym pacjenta.

Koagulogram – jak wygląda badanie?

Koagulogram jest wykonywany w próbce krwi, pobranej zwykle z żyły łokciowej pacjenta. Krew do badania układu krzepnięcia powinna być pobierana rano, najlepiej na czczo, do specjalnej probówki zawierającej antykoagulant (cytrynian trisodowy). Przez co najmniej dobę przed pobraniem krwi należy unikać stresu i intensywnego wysiłku fizycznego. Pacjenci często zastanawiają się, ile czeka się na wynik koagulogramu. Czas oczekiwania jest zależny od tego, jakie zlecono badania, i może wynosić od 1 dnia (w przypadku morfologii krwi czy czasu protrombinowego) do nawet kilku tygodni (w badaniach aktywności czynników krzepnięcia). Podobnie jak w przypadku innych badań – badania poziomu CEA, stężenia LDH czy aktywności alfa-amylazy, wyniki powinny być interpretowane przez doświadczonego specjalistę.

Źródła
  1. Gajewski P. i in., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2018.
  2. Palta S., Saroa R., Palta A, Overview of the coagulation system, „Indian Journal of Anaesthesia” 2014, dostęp online: grudzień 2022, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4260295/.
Author lek. Agnieszka Żędzian picture
Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. Systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

gesty-sluz-w-ciazy-co-oznacza
Zdrowie
1 min.
Gęsty śluz w ciąży. Kiedy się pojawia i na co wskazuje?
09.05.2022
skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic
Zdrowie
1 min.
Skurcz w stopie - jak się go pozbyć? Co robić?
29.10.2021
uczulenie-na-plyn-do-plukania-jak-wyglada
Zdrowie
2 min.
Uczulenie na płyn do płukania - jak wygląda?
28.10.2021
aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
Popularne w kategorii Zdrowie
bilans-szesciolatka-kiedy-nalezy-go-wykonac
Zdrowie
1 min.
Bilans sześciolatka – kiedy jest przeprowadzany i co obejmuje?
19.05.2021
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.