account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieBadania 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Lipidogram – jak wygląda badanie i kiedy warto je wykonać?

Marta Drzazgalek. Agnieszka Żędzian11.01.2024Aktualizacja: 11.01.2024

Lipidogram – lub też profil lipidowy – to badanie krwi, które wykonuje się w celu określenia poziomu trójglicerydów, cholesterolu całkowitego oraz jego poszczególnych frakcji: „dobrej” (HDL) i „złej” (LDL). Zaburzenia gospodarki lipidowej mogą mieć przyczyny genetyczne, ale znacznie częściej są efektem nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Na badanie powinny udać się w szczególności osoby otyłe, które są bardziej narażone na choroby serca. Nawet jeśli prowadzisz zdrowy tryb życia i unikasz używek, regularnie wykonuj lipidogram w ramach profilaktyki. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć przed udaniem się do punktu pobrań krwi.


czym-jest-lipidogram-kiedy-warto-wykonac-to-badanie
Pixabay.com

Polecane

morfologia-co-wykazuje-jak-interpretowac-wyniki
Zdrowie
2 min.
Co to jest morfologia krwi? Przygotowania, wskazania, wyniki
14.05.2021
limfocyty-co-to-jest-jakie-sa-normy
Zdrowie
2 min.
Limfocyty - co to jest? Jakie są normy?
31.10.2021
badania-serca-jakie-sa-rodzaje-na-czym-polegaja
Zdrowie
1 min.
Badania serca - jakie są rodzaje? Na czym polegają?
30.07.2021
nieprawidlowe-cisnienie-kiedy-udac-sie-do-lekarza
Zdrowie
1 min.
Zbyt niskie lub zbyt wysokie ciśnienie – kiedy udać się do lekarza?
20.10.2021
Spis treści
  1. Cholesterol – co to takiego?
  2. Lipidogram – co to za badanie? Jakie są normy?
  3. Lipidogram – wskazania do badania
  4. Lipidogram – przygotowanie do badania i jego przebieg
  5. Nieprawidłowy profil lipidowy – co robić?

Cholesterol – co to takiego?

Cholesterol to związek lipidowy, który budzi przeważnie negatywne skojarzenia. Jest on jednak niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Po pierwsze wchodzi w skład błon komórkowych, bierze udział w syntezie niektórych hormonów, witamin (np. witaminy D) i kwasów żółciowych. Jest składnikiem żółci i uczestniczy w trawieniu tłuszczów. Oprócz tego wspiera funkcjonowanie układu nerwowego.

W opracowaniach naukowych znajdziesz podział na dwa główne rodzaje cholesterolu:

  • LDL (ang. low-density lipoprotein), czyli tzw. zły cholesterol. Jego nadmiar gromadzi się na ścianach tętnic, prowadząc do miażdżycy. W efekcie naczynia krwionośne stają się mniej drożne i nie mogą swobodnie dostarczać tlenu i substancji odżywczych do komórek. Taka sytuacja może skutkować wystąpieniem choroby wieńcowej, zawału mięśnia sercowego, udaru niedokrwiennego mózgu i innych chorób układu sercowo-naczyniowego;

  • HDL (ang. high-density lipoprotein), czyli tzw. dobry cholesterol, który odpowiada za transport lipidów do wątroby, gdzie są one rozkładane. W ten sposób obniża ich stężenie w surowicy krwi. 

Cholesterol to substancja, którą organizm może wytworzyć samodzielnie, ale w dużym stopniu przyjmuje go wraz z pożywieniem. Jego źródłami są m.in.: tłuste mięsa, tłuste mleko i produkty mleczne, produkty z dużą zawartością oleju palmowego, potrawy smażone i dania typu fast food.

Lipidogram – co to za badanie? Jakie są normy?

Lipidogram (inaczej profil lipidowy) to badanie krwi, które daje szczegółowy obraz gospodarki lipidowej w organizmie. W wynikach możesz zobaczyć:

  • poziom trójglicerydów w surowicy krwi;

  • stężenie cholesterolu całkowitego;

  • poziom frakcji HDL cholesterolu;

  • poziom frakcji LDL cholesterolu.

O hipercholesterolemii – czyli zbyt dużym stężeniu cholesterolu we krwi – świadczy podwyższony poziom cholesterolu całkowitego. Przyjmuje się, że jego poziom nie powinien przekraczać 190 mg/dl. „Zły” cholesterol LDL powinien utrzymywać się poniżej 115 mg/dl. Za optymalny wynik należy uznać stężenie cholesterolu całkowitego na poziomie 155 mg/dl, a frakcji LDL w granicach 80 mg/dl. Pamiętaj, że wyniki lipidogramu interpretuje lekarz. Jeśli niepokoi Cię Twój profil lipidowy, umów się na szybką konsultację z lekarzem rodzinnym, który – gdy zajdzie taka potrzeba – skieruje Cię do innego specjalisty.

Lipidogram – wskazania do badania

Na omawiane badanie powinny zgłosić się przede wszystkim osoby:

  • które nałogowo palą tytoń i nie stronią od używek;

  • otyłe i z nadwagą;

  • mało aktywne fizycznie;

  • obarczone ryzykiem chorób układu krążenia, czyli chore na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę czy reumatoidalne zapalenie stawów (RZS);

  • które mają przypadki chorób układu krążenia w rodzinie;

  • które mają genetyczną skłonność do podwyższonego poziomu cholesterolu. 

Lipidogram wchodzi również w skład badań profilaktycznych – kobiety po 25. roku życia powinny kontrolować ten parametr co 5 lat, a mężczyźni co 2–3 lata. Natomiast po ukończeniu 50. roku życia zaleca się rutynowe sprawdzenie profilu lipidowego raz na 2 lata, o ile lekarz nie zaleci częstszych kontroli.

Lipidogram – przygotowanie do badania i jego przebieg

Aby wyniki lipidogramu były wiarygodne, powstrzymaj się od picia alkoholu 2–3 dni przed badaniem. Nie pij też kawy i herbaty przynajmniej 12 godzin przed pobraniem krwi, a pragnienie ugaś niegazowaną wodą. Jeśli to możliwe, unikaj stresu, który również może zaburzyć wyniki. Samo badanie powinno być wykonywane na czczo, czyli gdy od ostatniego posiłku upłynęło około 12 godzin. Zgłoś się do punktu pobrań między 7.00 a 10.00, najlepiej przed przyjęciem leków, jeśli bierzesz jakieś na stałe. Bezpośrednio przed badaniem staraj się unikać wysiłku fizycznego. 

Samo badanie trwa kilka minut i polega na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej. Zazwyczaj jest ono niebolesne, choć wiele osób określa je jako nieprzyjemne. Po wyjściu z gabinetu zabiegowego odpocznij kilka minut.

Nieprawidłowy profil lipidowy – co robić?

Jeśli Twój profil lipidowy wygląda niepokojąco, nie czekaj, ale od razu skonsultuj się z lekarzem. W pierwszej kolejności umów się na wizytę do internisty lub lekarza rodzinnego. Pamiętaj, że wyniki badań możesz skonsultować nie tylko podczas wizyty w przychodni, ale również w trakcie teleporady. Gdy poziom cholesterolu okaże się za wysoki, konieczne może okazać się leczenie farmakologiczne, uzupełnione dietą niskotłuszczową i regularną aktywnością fizyczną. Poznaj walory smakowe i sprawdź, jak przygotować np. czerwony ryż na cholesterol.

Źródła
  1. A. Cichocka, Hipercholesterolemia, Wydawnictwo Medyk, Warszawa 2022.
  2. D. Głąbska i in., Dietoterapia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2022.
  3. A. Mamcarz i in., Lipidologia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
  4. M. Włochal i in., Hiperlipidemie wtórne – patogeneza i leczenie, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2016.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
polip-hiperplastyczny-co-to-jest
Zdrowie
1 min.
Co to jest polip hiperplastyczny? Czy jest groźny?
14.03.2022
ocet-na-stluczenia-jak-przygotowac-oklad
Zdrowie
1 min.
Ocet na stłuczenia - jak przygotować okład?
24.01.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
dieta-na-watrobe-co-jesc-a-czego-unikac
Odżywianie
1 min.
Dieta na wątrobę – co jeść, a czego lepiej unikać?
14.05.2021
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.