Czy dieta pomaga przy endometriozie? Jak się odżywiać?

Dieta a endometrioza

Chociaż nie udało się poznać dokładnych przyczyn endometriozy, wiele wskazuje na to, że ma ona podłoże autoimmunologiczne. W jej przebiegu występuje przewlekły stan zapalny, który jest spowodowany obecnością błony śluzowej macicy w różnych częściach organizmu, czyli tam, gdzie fizjologicznie nie powinno jej być. W efekcie pojawiają się:

• ból podbrzusza,

• zaburzenia cyklu menstruacyjnego,

• zaburzenia hormonalne,

• problemy z płodnością,

• obfite miesiączki,

• krwawienie z dróg rodnych i układu pokarmowego,

• problemy z jelitami,

• ból przy oddawaniu moczu,

• objawy psychiczne towarzyszące endometriozie (m.in. zaburzenia nastroju).

Objawy te są bardzo uciążliwe i zaburzają prawidłowe funkcjonowanie. Endometrioza jest chorobą przewlekłą, ale konieczne jest podjęcie się leczenia. Jego celem jest zahamowanie rozwoju schorzenia, złagodzenie dolegliwości oraz poprawienie płodności (jeżeli kobieta chce zajść w ciążę). Składa się ono z kilku elementów – m.in. z farmakoterapii, zabiegów chirurgicznych. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów terapia powinna być uzupełniona o odpowiednią dietę.

W licznych badaniach zaobserwowano, że dieta przy endometriozie:

• pozwala zmniejszyć dolegliwości bólowe i inne objawy endometriozy,

• wspiera pracę układu pokarmowego,

• wpływa na poprawę samopoczucia,

• wzmacnia odporność.

Zmiana diety przy endometriozie powinna być trwała. Nie powinnaś zmieniać sposobu odżywiania się, gdy poczujesz się lepiej. Pamiętaj, że ma on wpływ na funkcjonowanie całego organizmu.

Jaka dieta przy endometriozie sprawdza się najlepiej?

Przede wszystkim jest to dieta przeciwzapalna. Charakteryzuje się ona obecnością produktów, które zawierają substancje przyczyniające się do zmniejszenia stanu zapalnego, a także eliminujące wolne rodniki. Jednocześnie wraz z pożywieniem powinnaś dostarczać wszystkich niezbędnych witamin, minerałów i substancji odżywczych.

Nie zapominaj też o ogólnych zasadach odżywiania się przy endometriozie. Są to:

• ograniczenie spożycia cukrów prostych,

• wyeliminowanie z jadłospisu żywności wysokoprzetworzonej,

• zwiększenie spożycia świeżych owoców i warzyw,

• ograniczenie spożycia czerwonego mięsa,

• ograniczenie spożycia alkoholu. 

Zmiana sposobu odżywiania się nie zawsze jest łatwa. Dlatego pamiętaj, aby zaczynać od małych kroków. Na początek zacznij jeść więcej warzyw, później wyeliminuj cukier. Stopniowe wdrażanie zdrowych nawyków spowoduje, że nowa dieta stanie się stylem życia, a nie elementem leczenia lub przymusem.

Dieta przeciwzapalna przy endometriozie

Jeżeli chorujesz na endometriozę, do swojego jadłospisu włącz produkty, które zawierają antyoksydanty. Są to substancje, które eliminują wolne rodniki przyczyniające się do uszkodzenia komórek w całym organizmie. Jednymi z najsilniejszych przeciwutleniaczy są witaminy C i E. Pierwszą z nich znajdziesz głównie w owocach i warzywach. Natomiast w drugą bogate są oleje roślinne, orzechy, migdały, nasiona i kiełki.

Przy endometriozie bardzo ważne jest spożycie nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6. Badania sugerują, że nie tylko przyczyniają się one do złagodzenia objawów choroby, ale również zmniejszają ryzyko zachorowania. Produkty bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe to m.in.: oleje roślinne, owoce morza, tłuste ryby morskie, orzechy.

Dieta przeciwzapalna przy endometriozie powinna być bogata w zielone warzywa liściaste i kapustne. Są w nich obecne substancje, które wpływają na zmniejszenie procesów zapalnych. Nie możesz zapomnieć również o produktach bogatych w błonnik (m.in. kaszach, warzywach, otrębach), który poprawia pracę układu pokarmowego.

W diecie przy endometriozie ważne są przyprawy. Wskazane jest ograniczenie soli. Zamiast niej warto używać różnego rodzaju ziół, a zwłaszcza cynamonu, imbiru, gałki muszkatołowej i kurkumy.

Czy dieta ma wpływ na rozwój endometriozy?

Pojawiają się badania, które sugerują, że sposób odżywiania się może mieć wpływ na rozwój endometriozy. Dieta jest uznawana za modyfikowalny czynnik ryzyka. Konieczne jest jednak przeprowadzenie dalszych badań. Odkrycie korelacji między produktami spożywczymi a endometriozą jest ważne z punktu widzenia skutecznej profilaktyki.

Obecnie wiadomo, że do rozwoju endometriozy może przyczynić się wysokie spożycie soi, czerwonego mięsa oraz trans-nienasyconych kwasów tłuszczowych (obecnych m.in. w margarynach, fast foodach, słodyczach).

1. J. Jurkiewicz-Przondziono i in., Influence of diet on the risk of developing endometriosis, „Ginekologia Polska” 2017, t. 88, nr 2, s. 96–102.
2. A. Basta i in., Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące diagnostyki i metod leczenia endometriozy, „Ginekologia Polska” 2012, nr 83, s. 871–876.
3. J.V. Karlsson, H. Patel, A. Premberg, Experiences of health after dietary changes in endometriosis: a qualitative interview study, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32102806/ (dostęp 03.02.2022).