Jak wyglądają objawy i sposoby leczenia infekcji wirusowej?

Jakie są objawy infekcji wirusowej?

Rodzaj, nasilenie i długość trwania dolegliwości może zależeć od wirusa, który zaatakował organizm, od drogi zakażenia, a także wieku i stanu zdrowia pacjenta. Dobrym przykładem jest przeziębienie, które najczęściej przenosi się drogą kropelkową. Zupełnie inaczej przebiega infekcja u dziecka, a inaczej u osoby starszej, z osłabionym układem odpornościowym czy u noworodka. Niektóre drobnoustroje mogą poważnie uszkodzić funkcje organizmu, np. wirus HIV, który powoduje AIDS i jest przenoszony przez krew i drogą kontaktów płciowych. W przebiegu chorób wirusowych często pojawiają się niespecyficzne objawy, takie jak katar, kaszel, ból gardła czy gorączka, dlatego niekiedy trudno jest odróżnić infekcję wirusową od bakteryjnej.

Przeziębienie

Choroba przeziębieniowa jest potocznym określeniem wirusowego zapalenia nosogardła i zatok przynosowych. Najczęściej rozwija się w wyniku zakażenia rynowirusem, adenowirusem, wirusem RSV oraz paragrypy. Infekcja jest przenoszona głównie drogą kropelkową, a także przez bezpośredni kontakt z osobą chorą.

Infekcja przebiega zwykle łagodnie, choć należy zachować czujność, jeśli objawy pojawią się u noworodka, osoby starszej lub z obniżoną odpornością. U tych pacjentów istnieje ryzyko, że dojdzie do nadkażenia innym wirusem lub bakterią, co może stanowić zagrożenie dla chorego. Najczęściej jednak występują mało charakterystyczne dolegliwości, np.:

• złe samopoczucie, dreszcze i podwyższona temperatura ciała;

• wodnisty katar;

• objawy zapalenia gardła, m.in.: uczucie „drapania”, zaczerwienie i obrzęk błon śluzowych;

• kaszel;

• zapalenie spojówek;

• zmiany skórne.

Lekarz rozpoznaje przeziębienie na podstawie objawów, które zgłasza pacjent. Niekiedy dolegliwości przypominają anginę paciorkowcową, dlatego aby odróżnić infekcję wirusową od bakteryjnej, można zastosować „szybki test” na obecność antygenów paciorkowca. Ujemny wynik tego badania zmniejsza prawdopodobieństwo, że zakażenie ma pochodzenie bakteryjne.

Leczenie przeziębienia opiera się przede wszystkim na łagodzeniu objawów i odpoczynku, ponieważ dolegliwości ustępują zwykle samoistnie w ciągu 7–10 dni. W razie potrzeby można zastosować leki zmniejszające przekrwienie śluzówki nosa oraz środki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.

Grypa

Grypa jest chorobą o ostrym przebiegu, która rozwija się w wyniku zakażenia układu oddechowego przez wirus grypy. W Polsce najwięcej infekcji odnotowuje się w sezonie jesienno-zimowym (wariant „sezonowy”), lecz w wyniku mutacji mogą powstawać nowe typy, które powodują epidemie lub pandemie i trwają o wiele dłużej. Zakażenie jest przenoszone głównie drogą kropelkową, a rzadziej przez kontakt ze skażonymi przedmiotami czy chorą osobą lub zwierzęciem, np. psem, kotem, ptakiem czy świnią.

W przebiegu grypy dolegliwości występują nagle, lecz są mało charakterystyczne. Należą do nich m.in. objawy:

• ogólne – wysoka gorączka, złe samopoczucie, dreszcze, ból mięśni czy głowy;

• ze strony układu oddechowego – ból gardła, suchy kaszel i katar;

• dodatkowe – np. wymioty i biegunka u dzieci oraz zaburzenia świadomości u osób starszych.

Dolegliwości najczęściej ustępują samoistnie po ok. 3–7 dniach, ale uczucie rozbicia i kaszel mogą utrzymywać się nawet ponad dwa tygodnie.

Do rozpoznania grypy niezbędny jest dodatni wynik badania wirusologicznego, np. testu RT-PCR, który wykrywa obecność materiału genetycznego wirusa, lub szybkiego testu diagnostycznego (RIDT).

Nieodpowiednio leczona grypa może mieć poważne konsekwencje, dlatego aby zapobiec powikłaniom, należy rozpocząć terapię zaraz po potwierdzeniu zakażenia. Kuracja obejmuje odpoczynek, picie dużej ilości płynów i łagodzenie objawów choroby np. za pomocą leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i przeciwkaszlowych. Kluczowe jest zwalczanie przyczyny zakażenia za pomocą leków przeciwwirusowych. W ramach profilaktyki przed każdym sezonem jesienno-zimowym można zaszczepić się przeciwko wirusowi grypy i w ten sposób zmniejszyć ryzyko ciężkiego przebiegu choroby.

Infekcja wirusowa u dziecka

Wirusy są odpowiedzialne za większość tzw. „chorób wieku dziecięcego”. Należą do nich np. ospa wietrzna, odra, świnka i różyczka. Większość z nich udało się w dużej mierze opanować dzięki programowi szczepień ochronnych. Infekcje wirusowe mogą jednak pozostawać szczególnie groźne dla noworodków i niemowląt. Najmłodsi pacjenci, którzy nie zostali jeszcze uodpornieni, są bardziej narażeni na zachorowanie i ciężki przebieg choroby.

Noworodki mogą zostać zakażone podczas porodu, np. poprzez kontakt ze zmianami na skórze okolic intymnych matki. W ten sposób przenosi się np. wirus opryszczki zwykłej HSV-2, dlatego przy infekcji w ciąży należy zakończyć leczenie przeciwwirusowe przed rozwiązaniem.