Inozytol – jakie ma właściwości i zastosowanie? Czy inozytol jest bezpieczny?

Inozytol – co to jest i gdzie powstaje?

Inozytol został wyizolowany z komórek mięśniowych w 1980 roku przez chemika Johanna Josepha Scherera. Początkowo został uznany za jedną z witamin grupy B, a właściwie za witaminę B8. Obecnie inozytol zaliczany jest do związków witaminopodobnych. To substancja, która naturalnie występuje w tkankach ludzkiego organizmu. Największe ilości inozytolu znajdują się w mózgu i w wątrobie. Jest on również składnikiem płynów ustrojowych i błon komórkowych. Jego stężenie jest indywidualne, a wpływ na poziom inozytolu mają czynniki środowiskowe. Pod postacią mio-inozytolu (spotyka się też zapis myo-inozytol) w ilości około 1 grama do organizmu dostarczany jest również wraz z pożywieniem. Występuje głównie w owocach, warzywach, produktach zbożowych i mleku. Inozytol często jest dodawany do napojów energetycznych.

Jakie właściwości ma inozytol?

Głównym zadaniem inozytolu jest przekaźnictwo ważnych wewnątrzkomórkowych sygnałów, udział we wzroście i dojrzewaniu komórek. Inozytol uwrażliwia tkanki na działanie insuliny, jednocześnie zmniejszając poziom glikemii. Badania nad właściwościami inozytolu wykazały ponadto jego wpływ na profil lipidowy organizmu i zmniejszenie poziomu triglicerydów oraz cholesterolu. Zależność ta pozwoliła naukowcom wykorzystać inozytol m.in. do leczenia cukrzycy i insulinooporności. Zwiększając wrażliwość receptorów na insulinę, inozytol przyczynia się również do obniżenia poziomu glukozy we krwi.

Inozytol a ciąża

Biorąc pod uwagę wpływ inozytolu na funkcjonowanie jajników, wydzielanie hormonów płciowych i owulację, substancja może być stosowana jako środek poprawiający płodność i zwiększający szansę na ciążę. Inozytol stymuluje owulację i wzmaga syntezę progesteronu, które są niezbędne do zajścia w ciążę. Ponadto stabilizuje poziom hormonu luteinizującego i folikulotropowego. Suplementację inozytolu w celu poprawienia płodności warto uzupełnić o inne składniki, mające korzystny wpływ na organizm przyszłej mamy. Należy więc pamiętać o suplementacji witaminy C, witaminy D i kwasu foliowego. Warto przypomnieć, iż kobiety starające się o dziecko powinny zrezygnować z przyjmowania witaminy A, która wykazuje działanie teratogenne na płód (czyli może powodować deformacje, uszkodzenia płodu i zaburzać jego rozwój). Z racji niedostatecznych badań wpływu inozytolu na rozwój płodu eksperci nie zalecają stosowania suplementu podczas ciąży.

Inozytol a choroby układu rozrodczego

Wyniki badań klinicznych przeprowadzonych na pacjentkach z PCOS wykazały, że podawany przez 24 tygodnie mio-inozytol zmniejszył poziom insuliny i androgenów, a zwiększył poziom glikoprotein, które wpływają na hormony płciowe. Do tych samych wniosków doszedł M. Januszewski, który przeprowadził podobne badania na 70 pacjentkach. Korzyści ze stosowania pochodnych inozytolu i pacjentek z PCOS potwierdza Polskie Towarzystwo Ginekologiczne [1]. Inozytol stabilizuje funkcjonalność jajników i reguluje cykl menstruacyjny. Wyrównuje poziom estrogenów i androgenów, stąd stosowany jest również w terapii endometriozy. W obu przypadkach Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca konsultację z ginekologiem w celu dopasowania dawki do indywidualnych potrzeb organizmu.

Inozytol a tarczyca

Inozytol bierze udział w procesie wytwarzania hormonów tarczycy. Niedobór substancji może zaburzać szlak sygnałowy TSH i tym samym zwiększać ryzyko rozwoju niedoczynności tarczycy. Inozytol utrzymuje ponadto poziom fT4 i zmniejsza ryzyko pojawiania się zmian w komórkach tkanki tarczycy, np. w postaci gruczolaka, łagodnych guzków, a nawet raka. Inozytol nie tylko zapobiega chorobom narządu, ale również jest stosowany w ich leczeniu. Podawany wraz z selenem, hamuje rozwój choroby Hashimoto. Należy jednak wiedzieć, że o ile inozytol jest uznawany za substancję dość bezpieczną, o tyle selen jest pierwiastkiem, który bardzo łatwo przedawkować. Jego długotrwała i nadmierna podaż jest szkodliwa dla organizmu, a przede wszystkim dla tarczycy. Dlatego decyzję o stosowaniu połączenia inozytolu z selenem powinien podjąć endokrynolog na podstawie badania hormonów tarczycy. Tylko prawidłowo zastosowana terapia skutecznie chroni komórki tarczycy przed stanem zapalnym i ich rozpadem.

Inozytol – dawkowanie i skutki uboczne

Inozytol uznawany jest za substancję bezpieczną, a dotychczasowe badania nie wykazały istotnych działań niepożądanych wynikających z jego przyjmowania. Nie jest znana również dzienna zalecana dawka inozytolu. Dlatego ilość przyjmowanej substancji zależy od problemu, z jakim zmaga się pacjent, i jego ogólnego stanu zdrowia. Stosowanie większych dawek inozytolu powinno odbywać się tylko pod kontrolą lekarza zajmującego się leczeniem choroby, z którą boryka się pacjent. Długotrwałe przyjmowanie bardzo dużych dawek inozytolu bez kontroli specjalisty może doprowadzić do zaburzeń wchłaniania minerałów. Inozytol jest dostępny pod postacią tabletek, zawiesiny do sporządzania z wodą lub kapsułek.