Krzywa cukrowa w ciąży – przygotowanie do badania, normy i interpretacja

Krzywa cukrowa w ciąży – co to za badanie?

Badanie krzywej cukrowej polega na pobraniu próbki krwi na czczo, z której oznaczane jest wyjściowe stężenie glukozy. Następnie pacjentka wypija roztwór glukozy (75 g glukozy i 300 ml wody). Ponowna próbka krwi pobierana jest po upływie około 60 minut, a trzecia po 120 minutach od wypicia roztworu glukozy. Badanie krzywej cukrowej łącznie trwa do 3 godzin.

Jeśli po wypiciu roztworu glukozy pacjentka zwymiotuje, badanie staje się nieważne i musi zostać przełożone na inny dzień. W trakcie badania nie można spożywać żadnych płynów, pokarmów, ani też przyjmować leków.

Krzywa cukrowa w ciąży – kiedy ją badać?

Test obciążenia glukozą powinien być wykonany pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży. Pacjentki znajdujące się w grupie ryzyka powinny go wykonać wcześniej. Do czynników sprzyjających rozwojowi cukrzycy w ciąży należą: 

• otyłość; 

• występowanie cukrzycy typu 2 w rodzinie; 

• wiek powyżej 35 lat; 

• nadciśnienie tętnicze; 

• zespół policystycznych jajników; 

• urodzenie dziecka o masie ciała powyżej 4 kg

Krzywa cukrowa jest badaniem obowiązkowym dla każdej kobiety w ciąży bez względu na to, czy choruje na cukrzycę, czy nawet nie zalicza się do grupy ryzyka.

Krzywa cukrowa w ciąży – jak się przygotować do badania?

Badanie krzywej cukrowej wymaga odpowiedniego przygotowania.

1. Na 3 dni przed badaniem nie należy stosować restrykcyjnych diet, szczególnie niskowęglowodanowych, które mogą wpływać na poziom stężenia węglowodanów we krwi. 

2. Na 3 dni przed badaniem wskazane jest również ograniczenie nadmiernego wysiłku fizycznego. 

3. Przynajmniej dobę przed oddaniem próbki krwi należy odstawić słodycze, produkty o dużej zawartości cukru, mocną herbatę, kawę i napoje kofeinowe. Badanie krzywej cukrowej nie może być przeprowadzone w czasie aktywnej infekcji i antybiotykoterapii. Ponadto lekarzowi należy zgłosić listę przyjmowanych leków. Jest to ważne, gdyż środki moczopędne mogą zafałszować wynik. 

4. Ostatni posiłek należy spożyć co najmniej 8 godzin przed pobraniem krwi. 

Ważne jest również, by na dobę przed badaniem nie rezygnować ze spożywania węglowodanów. Pacjentka powinna kontynuować swoją dietę w ciąży, gdyż ewentualne odstępstwa od normy wskażą popełniane błędy żywieniowe. Test powinien być wykonany w godzinach porannych. Tolerancja glukozy zmniejsza się wraz z upływem dnia, dlatego badanie wykonane po południu lub wieczorem nie będzie wiarygodne. 

Krzywa cukrowa – normy i interpretacja 

Normy krzywej cukrowej w ciąży przedstawiają się następująco: 

• < 92 mg/dl – prawidłowy wynik badania na czczo;

• < 180 mg/dl – prawidłowy wynik badania drugiej próbki, pobranej po 60 minutach;

• < 153 mg/dl – prawidłowy wynik badania trzeciej próbki, pobranej po 120 minutach. 

Wartości powyżej tych norm wskazują na cukrzycę ciążową. 

Cukrzyca ciążowa – dlaczego należy ją leczyć?

Cukrzyca ciążowa to zaburzenia tolerancji glukozy u kobiet w ciąży. Stan ten rozwija się u pacjentek z objawami insulinooporności przed ciążą, mających zaburzenia metaboliczne lub chorujących na cukrzycę, która została wykryta dopiero w ciąży. Duży wpływ na rozwój choroby ma również masa ciała w ciąży i przed ciążą. W grupie ryzyka szczególnie znajdują się kobiety z nadwagą lub otyłością. Cukrzyca ciążowa jest stanem zagrażającym zarówno matce, jak i dziecku. Główną przyczyną rozwoju choroby są zachodzące pod wpływem ciąży zmiany w gospodarce węglowodanowej i hormonalnej. Podwyższone wartości estrogenów, kortyzolu i progesteronu sprzyjają rozwojowi insulinooporności. Największym ryzykiem pojawienia się cukrzycy ciążowej obarczony jest II i III trymestr, kiedy zwiększeniu ulega zapotrzebowanie energetyczne płodu i matki. Cukrzycy ciążowej często towarzyszą inne zaburzenia, m.in.: niedokrwistość, nawracające infekcje dróg moczowych, nadciśnienie tętnicze, niewydolność nerek z białkomoczem. Jednym z najczęściej diagnozowanych powikłań choroby jest anemia w ciąży.

Leczenie cukrzycy ciężarnej wymaga współpracy kilku specjalistów: diabetologa, dietetyka, neonatologa, ginekologa-położnika. Podstawą leczenia jest nabycie prawidłowych nawyków żywieniowych. Dieta w ciąży kobiety chorującej na cukrzycę powinna iść w parze z regularną aktywnością fizyczną, która pomaga wpływać na działanie insuliny. 

Nieleczona lub niewyrównana cukrzyca ciążowa grozi powikłaniami. Rozwijający się płód jest bardzo wrażliwy na niedobór i nadmiar glukozy w organizmie matki. Zaburzenia metaboliczne mogą przyczynić się do śmierci wewnątrzmacicznej, rozwoju wad serca dziecka, wady centralnego układu nerwowego, rozwoju zespołu regresji krzyżowej, niedorozwoju kości kończyn dolnych. Wśród częstych powikłań wymienia się również: nadmierną masę ciała dziecka (powyżej 4 kg), zaburzenia oddychania, niewydolność serca, ryzyko porażenia nerwu twarzowego. Skutki nieleczonej cukrzycy ciążowej mogą być odczuwalne również w zaburzeniach rozwoju intelektualnego dziecka.